Als je kijkt naar het Hawaiiaanse woord voor slack key, ki ho`alu, dan betekent dat letterlijk het losmaken of verslappen van de toets. “Toets,” in deze context, verwijst naar de toonhoogte van een of meer snaren op de gitaar. Over wie de term heeft bedacht, schijnt niemand uitsluitsel te hebben. Het enige dat bekend is, is dat de vaqueros (Spaanse cowboys) de gitaar naar de Hawaiiaanse eilanden brachten en dat de Hawaiianen het oppikten en de slack key stijl creëerden.
Volgens slack key legende Cyril Pahinui, is slack key in wezen een Hawaiiaanse term voor wat meer algemeen bekend staat als open tuning. Hij zegt dat toen hij Chet Atkins ontmoette en met hem speelde in Nashville, Tennessee, Atkins hem vertelde dat de stemmingen die hij gebruikte in slack key waren wat Atkins beschouwde als open stemmingen. “Hij zei, ‘Cyril, wij noemen dit open stemmingen’,” herinnert Pahinui zich, die zeven jaar in Music City met Atkins werkte. “Iedereen heeft zijn eigen lingo, zoals in country westerns noemen ze het drop D.”
Ondanks dat slack key en open tuning vergelijkbare stemmingen gebruiken, zoals open C en open G, bijvoorbeeld, heeft slack key wel een aparte klank, beïnvloed door de tropische omgeving en relatieve isolatie van Hawaii. Zie het als twee mensen die dezelfde taal spreken, maar met hun eigen regionale dialecten.
Slack key is een finger-picked stijl van gitaarspelen. Sommige spelers, zoals Ledward Kaapana, gebruiken slechts twee vingers, terwijl anderen, zoals Keola Beamer, alle vier de vingers van hun hand gebruiken. De meesten spelen alleen met hun vingers, maar Sean Robbins houdt ervan om fingerpicks te gebruiken. Volgens Robbins is één ding dat nog niet is gebeurd, iemand die slack key speelt met een plat plectrum.
Het leren van slack key is bijna een orale traditie. Pahinui en Robbins, zeggen beiden hetzelfde over het leren van de stijl: je zit en kijkt. “Ik ben er zeker van dat sommige mensen een meer verfijnde manier hebben ontwikkeld om het te leren,” legt Robbins uit, “maar dit is hoe de meeste spelers die ik ken het hebben geleerd. Het is veel observatie en heel weinig vragen.”
Pahinui leerde het rechtstreeks van zijn vader, Gabby Pahinui, die velen beschouwen als een van de grondleggers van slack key. “Toen ik opgroeide, wilde ik de stemming van mijn vader zien, en hij zei tegen me: ‘Zoon, als je het wilt leren, kijk dan met je ogen en luister met je oren.’ Gewoon door te luisteren en te kijken hoe mijn vader speelde, pikte ik de stemmingen op.”
De overlevering wil dat bepaalde stemmingen streng bewaakte familiegeheimen waren. “De oude schoolmanier was om stemmingen alleen door te geven aan leden van je familie,” legt Robbins uit. “Toen oom Cyril opgroeide en voor het eerst slack key leerde spelen, wachtte hij tot zijn vader (Gabby Pahinui) zijn gitaar weglegde voor de nacht, en dan pakte hij de gitaar met de gedachte dat hij de stemming van zijn vader zou achterhalen.”
Het blijkt dat Gabby elke keer dat hij zijn gitaar weglegde, zijn snaren “slackte”. (De gitaar nog verder ontstemt van de toonsoort waarin hij stond toen Cyril luisterde). Hoewel Cyril uiteindelijk de stemming van zijn vader doorhad, laat het zien dat het niet iets was wat je zomaar met mensen deelde, zelfs niet binnen je eigen familie. Dit begon te veranderen toen de generatie spelers die nu als “levende legendes” worden beschouwd, zich realiseerden dat, als ze niet begonnen met het delen met mensen, slack key zou uitsterven. Vandaag de dag geven Cyril Pahinui, Ledward Kaapana, en de andere slack key meesters les.
Pahinui zegt dat het eerste wat zijn vader hem vertelde, met betrekking tot slack key, was om akkoorden te leren. “‘Je kunt de hele nacht tokkelen,’ zei hij tegen me, ‘maar als je je akkoorden niet kent, kom je in de problemen, dan kun je niemand begeleiden.’ Nu kan ik met zo’n beetje iedereen spelen in jazz, rock ‘n’ roll, blues, Hawaiian, en country western.” Dat kwam hem goed van pas bij Atkins in het bijzonder, die hem eens vertelde dat hij klonk als drie gitaristen in één op zijn 12-snarige akoestische gitaar. “Wat een compliment van Chet,” zegt hij.
Het beste aan slack key, volgens Pahinui, is dat het leuk is. “Gitaar spelen, er is geen leeftijdsgrens,” grinnikt hij. “Bovenal heb ik plezier. Ik vind het gewoon leuk om met iedereen te spelen.”
Voor meer over slack key gitaar bezoek de website dancingcat.com waar je een schat aan informatie kunt vinden over de geschiedenis ervan, evenals gedetailleerde uitleg over de verschillende stemmethodes en het Slack Key Info Book, dat een lijst bevat van aanbevolen luisterbeurten, diagrammen van opgenomen tunes, en een samenvatting van niet-opgenomen songs. Het is beschikbaar in pdf formaat!