Wyjaśnienie Kubizmu Syntetycznego

W celu sklasyfikowania rewolucyjnych eksperymentów kubistycznych dokonanych przez Georgesa Braque’a, Picassa i Juana Grisa, historycy sztuki mają tendencję do dzielenia tego ruchu na dwa główne etapy zwane Kubizmem Analitycznym i Syntetycznym. Chociaż pierwsza faza była dość innowacyjna sama w sobie, druga była prawdopodobnie najbardziej pomysłowym okresem wczesnej sztuki awangardowej, który doprowadził ruch do jego skrajności. Uważa się, że kubizm syntetyczny miał miejsce między 1912 a 1914 rokiem. Wprowadził on wiele nowych konceptualnych alternatyw do ustalonej już estetyki kubizmu. Poprzednie podejście analityczne opierało się zasadniczo na rozbiciu obiektu na fragmentaryczny obraz, podczas gdy kolejna faza rozwinęła zainteresowanie spłaszczeniem obrazu i wymazaniem wszelkich śladów aluzji do trójwymiarowej przestrzeni.

Do czasu, gdy kubizm analityczny dobiegł końca, złamał już wielowiekowe zasady malarstwa, stanowiąc alternatywę dla jednopunktowej perspektywy linearnej. Jednakże, gdy kubizm syntetyczny zaczął ustanawiać własne zasady, scena artystyczna Europy została wzięta szturmem. Kubizm analityczny koncentrował się na rozbieraniu lub dekonstrukcji obiektu, natomiast kubizm syntetyczny na jego konstrukcji lub syntezie. Zmniejszał on przepaść między rzeczywistością a sztuką poprzez dosłowne interpolowanie fragmentów realnego świata na płótno. Autentyczne kartki papieru zastępowały malowane płaskie przedstawienia papieru, prawdziwe zeszyty muzyczne zastępowały rysowaną notację muzyczną itd. Rozszerzając ruch do drugiego i ostatniego aktu, autorzy dali sobie swobodę twórczą w przedstawianiu otaczającego ich świata w sposób, jaki uznali za stosowny.

Wynalazek kolażu

Między innymi, koncepcja kolażu jako medium jest bezpośrednim wynikiem kubizmu syntetycznego. Ta nowa forma sztuki zintegrowane znaki i fragmenty rzeczywistych rzeczy i był integralną częścią rozwoju ruchu. Pierwsza kolażowa praca Picassa zatytułowana Martwa natura z obiciem krzesła powstała w maju 1912 roku, podczas gdy pierwszy papier collé Braque’a zatytułowany Owocowy talerz ze szklanką powstał we wrześniu tego samego roku. Oprócz ustanowienia całkowicie nowego medium, które okaże się kluczowe dla wielu ruchów XX wieku, należy również zauważyć, że kubizm syntetyczny zatarł granicę między malarstwem a rzeźbą, ponieważ większość jego dzieł miała cechy reliefu w swoich kompozycjach.

Charakterystyka Kubizmu Syntetycznego

Aby w pełni pojąć idee Kubizmu Syntetycznego, należy zrozumieć również jego prekursora. Istnieje kilka cech, które wydają się być wspólne dla wszystkich dzieł analitycznych. Po pierwsze, dzieła te jawią się jako ruchliwe sploty płaszczyzn i linii, w których tematy są całkowicie rozbite. Bardzo ważna jest iluzja trzeciego wymiaru, a każdy temat próbuje się przedstawić z wielu perspektyw. Malowane są przede wszystkim przy użyciu ograniczonej gamy ciemnych kolorów. Ponadto, nie ma bardzo mało tonalne zróżnicowanie stosowane jako ogólny kolorystyka ma tendencję do być wyciszony z podobnym ciemnym tone.

Although malarzy kubizmu cieszył się szacunkiem ilość sukcesów z kawałków podkreślone przez wyżej wymienionych funkcji, cały ruch zmienił się wokół roku 1912. Nagle dość skomplikowane siatki kubizmu analitycznego odeszły w niepamięć. To, co zostało ujawnione, okaże się najbardziej radykalnym aspektem kubizmu syntetycznego. Alternatywą dla idei rozbijania istniejącego obiektu na siatkę było budowanie (lub syntetyzowanie) całej kompozycji w umyśle, przy użyciu niecodziennych materiałów i kształtów. Innymi słowy, zamiast przyglądać się z bliska obiektowi takiemu jak skrzypce w celu zinterpretowania jego kształtu i struktury, autorzy tworzyli kształt skrzypiec z wyobraźni. W przeciwieństwie do ponownego składania fasetek pierwotnego obrazu, chodziło o syntezę zupełnie nowych struktur. Posługując się symboliką zastanej rzeczywistości, artyści tworzyli coś zupełnie nowego, choć w miarę znajomego. Syntetyczny kubizm charakteryzował się także zupełnie nową gamą faktur i zastosowaniem różnorodnych materiałów obcych. Ponadto zniknęło wszelkie poczucie trójwymiarowości, co było dość obecne w początkowej fazie ruchu.

Zabawa z rzeczywistością

Proces włączania do swoich kompozycji skrawków materiałów codziennego użytku, takich jak ścinki papieru, bilety i teczki na tytoń, oznaczał odejście od intelektualizmu kubizmu analitycznego, kierując kurs w stronę bardziej zrelaksowanej i zabawnej estetyki. Pozwalając sobie na swobodę twórczą w przedstawianiu otaczającego ich świata w sposób, jaki uznali za stosowny, malarze kubizmu syntetycznego odkryli niezwykle pomysłowe podejście do tworzenia obrazów. Nie istniały już praktycznie żadne ograniczenia, a jedyne granice wyznaczała ilość kreatywności, jaką posiadali artyści. Twórcy ci, zwłaszcza Braque i Picasso, używali kolażowych fragmentów obok rysunków lub malowanych części swoich dzieł. Na przykład, aby przedstawić w kompozycji rzeczywistą gazetę, kolażowali wycinek z prawdziwego czasopisma, ale umieszczali go obok butelki całkowicie naszkicowanej węglem. Ale artysta mógł też taką butelkę ukształtować za pomocą wycinków. Co ciekawe, właśnie to naśladownictwo powierzchni i faktur sprawiło, że ostatnia faza kubizmu zyskała swój przedrostek – syntetyczny. Miał on być wyznacznikiem tego, jak coś sztucznego może być użyte do określenia materiału w ramach imitacji czegoś innego.

Początkowym założeniem, które pomogło ukształtować kubizm syntetyczny, była idea wprowadzenia elementów fizycznych, które miały sprawić, że obrazy będą wydawały się bardziej rzeczywiste. Użycie prozaicznych kawałków i fragmentów codziennych śmieci było celowym atakiem na wysokie mniemanie o tym, co było postrzegane jako sztuka piękna w tamtym czasie. Włączając takie elementy do szanowanych dzieł sztuki, artyści kubistyczni sugerowali, że sztuka może być tworzona za pomocą nożyczek i kleju równie skutecznie, jak za pomocą pędzli i farb. Była to ogromna innowacja w tamtym czasie, która na dobre wpłynęła na scenę artystyczną.

Najsłynniejsi praktycy i dzieła sztuki

Na poziomie konceptualnym, syntetyczny kubizm pozwolił każdemu malarzowi na twórczą swobodę, aby mógł znaleźć swój własny proces korzystania z tego nowego i pomysłowego sposobu pojmowania formy. Wielu z tych artystów zdecydowało się na malowanie kompozycji martwej natury, ponieważ ten gatunek był zwykłym wyborem dla wielu, ale były też kompozycje z instrumentami muzycznymi, Harlequins i inne typowe kubistyczne tematy. Wszyscy ci malarze tworzyli zabawne dzieła sztuki, co było oczywiście wspólną tendencją każdego, kto przyczynił się do końcowej fazy kubizmu.

Pablo Picasso

Słynny Hiszpan stworzył swój pierwszy syntetyczny kolaż w roku 1911, zatytułowany Martwa natura z krzesłem-kanapą. Do tradycyjnych materiałów, jakimi dysponował malarz, autor dołączył tkaninę olejną i długi sznur. Wzór ceraty miał imitować pręty krzesła, a sznur pełnił rolę ramy obrazu. Zamiast przedstawiać krzesło, część krzesła została umieszczona na obrazie i to był najbardziej rewolucyjny aspekt kompozycji. Mimo, że Picasso podszedł do tworzenia tego dzieła w sposób żartobliwy i swobodny, Krzesło-Krzesło stało się prototypem wszystkich późniejszych gotowych eksperymentów, wywierając duży wpływ na Marcela Duchampa. Mimo, że obraz ten jest najbardziej ikonicznym dziełem Syntetycznym Picassa, najbardziej popularna jest jego seria Gitary. Do tych prac artysta używał gazet, arkuszy muzycznych, tapet, różnych tkanin, tektury itp. Wykorzystywał również węgiel drzewny, ołówek, olej, wosk, drewno i inne gotowe przedmioty, takie jak łyżeczki. Inne najbardziej godne uwagi utwory syntetyczne, których Picasso był autorem w swoim czasie to Tawerna (1914), Fajka, Kieliszek, As trefl, Butelka basowa, Gitara, Ma Jolie, Kości (1914), Harlequin (1915), Człowiek z fajką (1915) i Trzech muzyków (1921).

Georges Braque

Jeśli chodzi o Georgesa Braque’a, nowy typ tworzenia został ukazany w dwóch dziełach sztuki. W The Portuguese (1911), zaczął eksperymentować z mieszaniem materiałów, takich jak trociny z farbą, w celu stworzenia ciekawych faktur. To był pierwszy raz, kiedy ktoś dodał piasek do malarskiej powierzchni, aby dodać poziom tekstury i głębi. Wprowadził również użycie szablonowych liter, cechę, która będzie miała duży wpływ około pół wieku później, kiedy we Francji zaczną pojawiać się interwencje sytuacjonistyczne. Jako reakcja na Krzesło-Krzesło Picassa, Braque zaczął używać drukowanego lub dekoracyjnego papieru kolorowego w swoich własnych kompozycjach. Jego pierwsze zarejestrowane użycie papier collé miało miejsce w pracy Fruit Dish and Glass (1912). W obrazie tym Braque wykorzystał wycięte kawałki tapety, a następnie cieniował je za pomocą farby wypełnionej piaskiem. Poza tym, że jest to jedno z najważniejszych dzieł sztuki syntetycznej, „Naczynie na owoce i szkło” jest również doskonałym wskaźnikiem tego, jak autor chciał odejść od poważnej i zbyt złożonej natury kubizmu analitycznego. Niektóre inne przykłady Syntetycznych dzieł Georges’a to Butelka, Gazeta, Fajka i Szkło (1913), Skrzypce (1914) i Młoda Kobieta z Gitarą (1913).

Juan Gris

Chociaż Juan Gris jest uważany za mniej znaczącego i produktywnego niż dwaj powyżsi autorzy, nadal można go określić jako najbardziej poetyckiego z tego ruchu. W „Talerzu z owocami” (1916) Gris z wielkim powodzeniem zawarł wszystkie główne koncepcje kubizmu syntetycznego. Analizując to dzieło, łatwo rozpoznać ogólny kształt kompotu, a kilka kolorowych kształtów zidentyfikować jako kawałki owoców. Wyodrębnić można także blat stołu oraz coś, co wydaje się być cieniem misy po prawej stronie od podstawy. W „Otwartym oknie” (1917) Grisa widzimy dzieło złożone z prostych kształtów zdominowanych przez miękkie błękity, szarości i zmodyfikowane biele. Jest to chyba najlepszy przykład, który pokazuje, dlaczego Juan Gris był i nadal jest postrzegany jako poeta kubizmu syntetycznego – cała kompozycja przepełniona jest łagodnym, spokojnym nastrojem, którego nie znajdziemy w żadnym dziele Picassa czy Braque’a.

Wpływ kubizmu syntetycznego na sztukę

Choć wybuch I wojny światowej mocno nadszarpnął rozwój kubizmu syntetycznego, wielu artystów kontynuowało jego rozwój nawet w latach wojny. Niestety, wielu twórców i ich uczniów walczyło na frontach i traciło życie w okopach Europy, więc można powiedzieć, że ten ostatni akt kubizmu byłby znacznie bardziej zaawansowany, gdyby jego rozwój nastąpił w spokojniejszych czasach. Picasso był jednym z twórców, którzy uniknęli poboru do wojska, więc pozostał kluczowym umysłem stojącym za wizualizacjami Synthetic przez resztę jej istnienia. Chociaż linie czasu są nieco zamazane na tym jednym, wielu ekspertów zgadza się, że najbardziej innowacyjny segment Synthetic Cubism zakończył się w przybliżeniu, gdy I wojna światowa rozpoczęła się w 1914.

Ale charakter Synthetic Cubism był dość spirytualny i kapryśny, większość krytyków sztuki traktować go bardzo poważnie i czytać ogromne znaczenie do jego osiągnięć. Ten okres twórczości kubistycznej odkrył wiele nowych obszarów, które odegrały dużą rolę w większości ruchów awangardowych, które nastąpiły po nim. Sposób traktowania kompozycji obrazowej, włączanie elementów mediów mieszanych, uwalnianie kreatywności twórcy, stosowanie niekonwencjonalnych materiałów – wszystkie te cechy odbiły się szerokim echem w pozostałej części XX wieku. Nowe słownictwo stylistyczne i techniczny idiom syntetycznego kubizmu posłużyły za punkt wyjścia dla wielu ruchów i szkół antysztuki, takich jak surrealizm czy osławione dadaizm. Wywarł również wpływ na wielu znaczących młodszych artystów, takich jak Jacob Lawrence, Romare Bearden i Hans Hoffman, wśród wielu innych. Co więcej, integracja sztuki wysokiej i niskiej w ramach kubizmu syntetycznego może być uznana za podstawową tezę Pop Artu, najmłodszego z wielkich ruchów artystycznych XX wieku. Poprzez wszystkich tych duchowych następców, dziedzictwo Syntetycznego Kubizmu jest praktycznie wyryte na kartach historii sztuki i można bezpiecznie założyć, że cała współczesna scena nie byłaby taka sama, gdyby późny styl kubistyczny nie zrodził tak pomysłowej praktyki.

Editors’ Tip: Syntetyczne stulecie: Collage from Cubism to Postmodernism

Wynaleziony w 1912 roku podczas wspólnych poszukiwań Braque’a i Picassa, kubizm syntetyczny łączył rzeczywiste obiekty z tradycyjnymi materiałami plastycznymi na dwuwymiarowej powierzchni. Syntetyczne stulecie: Collage from Cubism to Postmodernism to fantastyczne spojrzenie na to, jak i dlaczego powstał kubizm syntetyczny. Analizuje jego historię i praktyków, a także idee stojące za tym prawdopodobnie najbardziej rewolucyjnym ruchem we wczesnej sztuce awangardowej. Syntetyczne stulecie: Collage from Cubism to Postmodernism prezentuje również czytelnikom przykłady dzieł syntetycznych, dzięki czemu każdy zainteresowany może na własne oczy przekonać się, jak takie dzieła sztuki wyglądają i co dokładnie oznaczają. Poza poświęceniem wielu stron na analizę kubizmu syntetycznego i zbadaniem, jak kolaż został wykorzystany do opracowania jego koncepcji, książka ta bada również, jak bardzo wpływowa była ostatnia faza Braque’a i Picassa na resztę sztuki XX wieku.

1. Eimert, D., Apollinaire, G., Cubism (Art of Century Collection), Parkstone International, 2014
2. Hodermarsky, E., Synthetic Century: Collage from Cubism to Postmodernism, Yale University Art Gallery, 2006
3. Podoksik, A., Eimert, D., Apollinaire, G., Le Cubisme, Parkstone International, 2013
4. Berger, J., The Moment of Cubism, NY: Pantheon, 1969
5. Rosenblum, R., Cubism, Robert Rosenblum, „Cubism”, Readings in Art History 2 (1976), , 1976
6. The Picasso Project , Picasso’s Pictures, Watercolors, Drawings & Sculpture: Synthetic Cubism – 1913-1916, Alan Wofsy Fine Arts; 1st edition, 2016
7. Berger, J. The Success and Failure of Picasso, Penguin Books, 1965
8. Robbins, D., Jean Metzinger: At the Center of Cubism, The University of Iowa Museum of Art, J. Paul Getty Trust, University of Washington Press, 1985
9. Cooper, D., The Cubist Epoch, NY: Pantheon, 1971

Featured images: Picasso – Still Life with Chair Caning, 1912 – Image via pinterest.com; Juan Gris – The Open Window, 1917 – Image via ibiblio.org; Picasso – Bottle of Vieux Marc, Glass, Guitar and Newspaper, 1913 – Image via tate.org.uk

.