De leden van het Amyloid Imaging to Prevent Alzheimer’s Disease (AMYPAD)-initiatief hebben vandaag de start aangekondigd van een nieuw onderzoeksinitiatief tussen academische en particuliere onderzoekspartners om de waarde te onderzoeken van β-amyloïde met behulp van positronemissietomografie (PET)-beeldvorming als diagnostische en therapeutische marker voor de ziekte van Alzheimer-dementie.
De afzetting van bèta-amyloïde (β-amyloïde) in de hersenen is een van de neuropathologische kenmerken van de ziekte van Alzheimer, maar komt ook voor bij mensen zonder deze ziekte. In dergelijke gevallen opent de opsporing van deze preklinische fase een mogelijkheid om de klinische fase van de ziekte te voorkomen. De recente komst van in de handel verkrijgbare β-amyloïd PET-tracers heeft nieuwe mogelijkheden geopend voor de visualisatie van β-amyloïd in de hersenen en deze technologie wordt nu al in ziekenhuizen gebruikt. “We hebben wereldwijde multicentrische studies nodig om de diagnostische waarde van β-amyloïd PET te bepalen en te bestuderen hoe ze kunnen bijdragen aan secundaire preventie van AD”, aldus Dr. Juan Domingo Gispert, hoofd van Neuroimaging Research bij het Barcelonaβeta Brain Research Center, Pasqual Maragall Foundation.
“Het AMYPAD Consortium brengt een team van wereldklasse samen met zeer synergetische partners uit heel Europa om een pan-Europees netwerk te vormen met inbegrip van de meest actieve PET-sites. Dit zal een effectieve toegang tot patiënten waarborgen en tevens de blootstelling aan technische kennis en ziektemodellering maximaliseren. Dit is een belangrijke stap in het vaststellen van de waarde van β-amyloïd PET-beeldvorming in de klinische praktijk”, aldus prof. Frederik Barkhof, AMYPAD-projectcoördinator en hoogleraar neuroradiologie aan het VU Medisch Centrum, Amsterdam en aan het University College London.
Doelstellingen van AMYPAD
Inzicht in de waarde van beeldvorming van β-amyloïd met behulp van PET biedt een unieke kans om 3 belangrijke doelstellingen te bereiken: 1) de diagnostische workup van mensen met de verdenking AD te hebben en hun behandeling te verbeteren; 2) de natuurlijke geschiedenis van AD in de pre-symptomatische fase te begrijpen; 3) mensen te selecteren voor behandelingstests die gericht zijn op de preventie van AD door te zorgen voor een meer homogene en geschikte rekrutering. Door betrokkenheid bij regelgevende instanties zal het AMYPAD-consortium de waarde van zijn bevindingen maximaliseren voor farmaceutische bedrijven, zorgverleners en patiënten.
AMYPAD zal in een real-life klinische setting bepalen voor wie diagnostische β-amyloïde beeldvorming geschikt is, wanneer dit het beste kan worden uitgevoerd en hoe de resulterende informatie van invloed is op de diagnostische zekerheid, het patiëntenbeheer en uiteindelijk de beslisbomen en kosteneffectiviteit van dementiezorg.
“De ontwikkeling van β-amyloïdbeeldvorming is een enorm onderzoekssucces geweest dat een nauwkeuriger diagnose van de ziekte van Alzheimer en een betere selectie van onderzoeksdeelnemers voor lopende klinische onderzoeken mogelijk maakt. Het AMYPAD-project zal de broodnodige informatie opleveren over de beste plaats van deze nieuwe technologie in de dagelijkse klinische praktijk. Dankzij projecten als deze hopen we dichter bij ons doel te komen, namelijk een tijdige en accurate diagnose voor alle patiënten”, aldus Jean Georges, uitvoerend directeur van Alzheimer Europe.
AMYPAD zal de bovengenoemde doelstellingen nastreven in nauwe samenwerking met het IMI-project EPAD (het Europese project voor de preventie van Alzheimerdementie www.ep-ad.org), een groot wereldwijd initiatief om een nieuwe omgeving te creëren voor het testen van nieuwe behandelingen voor de preventie van Alzheimerdementie.
“AMYPAD zal amyloïd- PET op een nooit eerder geziene schaal toepassen op patiënten van wie vermoed wordt dat ze zich in een vroeg stadium van de ziekte van Alzheimer bevinden en de kennis genereren om PET β-amyloïd-markers op een kostenefficiënte manier volledig in de huidige klinische praktijk te integreren door de diagnostische, prognostische en therapeutische waarde ervan aan te tonen vanuit een perspectief van meerdere belanghebbenden”, aldus Dr. Gill Farrar, AMYPAD-projectleider en wetenschappelijk directeur bij GE Healthcare Life Sciences.
Over het AMYPAD-studieproject
In heel Europa zullen in het kader van AMYPAD 900 geheugenkliniekpatiënten en 3100 preklinische of prodromale AD-proefpersonen uit natuurlijke historie-cohorten worden gerekruteerd. Tot 50% van de proefpersonen zullen dynamische scans ondergaan en herhaalde beeldvorming ondergaan, voor een totaal van 6000 amyloïd PET scans. In nauwe samenwerking met EPAD (www.ep-ad.org) zullen de cohorten worden gevolgd met zorgvuldige longitudinale monitoring en MRI om (surrogaat)uitkomsten van cognitieve achteruitgang en neurodegeneratie te bepalen.
AMYPAD wordt voornamelijk gesponsord door het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie en de Europese farmaceutische industrie (via EFPIA) onder auspiciën van de Gemeenschappelijke Onderneming voor het initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen 2. Het AMYPAD-programma beschikt over een budget van 27,3 miljoen euro, verdeeld over in totaal 15 partners uit de particuliere en academische sector.