Korzyści z aktywnej oceny i leczenia lęku u osób starszych z demencją
W naszym ostatnim wpisie na blogu omówiliśmy związek między depresją a demencją. W tym wpisie skupimy się na innym często występującym zaburzeniu behawioralnym – lęku.
Powszechność objawów lękowych w demencji różni się znacznie w zależności od badania, a szacunki wahają się od 25% do 70% przypadków. Jednym z wyzwań w badaniu tego związku jest brak jasnej definicji lęku w otępieniu, ponieważ objawy depresji, lęku, pobudzenia i otępienia w znacznym stopniu się pokrywają. Dokładny przegląd nakładania się objawów dokonany przez Starksteina i wsp, zwraca jednak uwagę na ważne czynniki kluczowe dla lęku:5
-
- Nadmierne zamartwianie się/lęki trudne do opanowania
- Niepokój
- Drażliwość
- Napięcie mięśniowe
- Lęki
- Objawy oddechowe. objawy lękowe
Występowanie objawów lękowych jest dodatkowo związane z obniżeniem jakości życia i czynności życia codziennego (ADL) w porównaniu z otępieniem bez objawów lękowych. Jednak związek między postępem demencji a lękiem pozostaje niejasny.
Niekwestionowany jest natomiast fakt, że lęk może mieć znaczące negatywne konsekwencje zarówno dla pacjentów, jak i ich opiekunów.2 Narzędzia takie jak GAD-7 mogą ostrzec lekarza o obecności i nasileniu lęku, jak również zapewnić łatwe narzędzie do ponownej oceny w celu śledzenia odpowiedzi na leczenie.
Wspólne metody leczenia lęku
Krótkotrwałe stosowanie benzodiazepin jest najczęstszym sposobem leczenia lęku w populacji ogólnej. Jednak ich stosowanie u osób starszych, szczególnie u osób z zaburzeniami funkcji poznawczych, jest coraz częściej uważane za ostrożne.3 Nadmierna sedacja, z ryzykiem upadków i złamań, jest oczywistym powodem do niepokoju, podobnie jak dezorientacja i stępienie funkcji poznawczych. Związek między ekspozycją na benzodiazepiny a późniejszym rozwojem demencji jest niejasny i kontrowersyjny, przy czym związek ten sugerowano i obalano w szeregu publikacji.4
Niemniej jednak profil ryzyka związanego ze stosowaniem benzodiazepin coraz częściej skłania lekarzy praktyków do stosowania leków przeciwdepresyjnych jako leków pierwszego rzutu w leczeniu farmakologicznym lęku, który – jak zauważono – w znacznym stopniu pokrywa się z depresją. Ponieważ wiele leków przeciwdepresyjnych ma dodatkowe wskazania do leczenia lęku, lekarze mogą wybierać leki na podstawie profilu działań niepożądanych, możliwości leczenia bezsenności, a ostatnio także potencjalnych korzyści poznawczych.3
Psychoterapie, szczególnie te z elementami wsparcia i relaksacji, są ważną opcją leczenia we wczesnych stadiach zaburzeń poznawczych.
Jak ocenić stan poznawczy i zdrowie behawioralne
Ocena pod kątem aktualnych zaburzeń behawioralnych jest istotnym uzupełnieniem diagnostyki zaburzeń poznawczych u osób starszych. Nieleczony lęk może wyraźnie pogorszyć wyniki, jakość życia i zdolność do utrzymania niezależnego życia.
BrainCheck może pomóc lekarzowi w ocenie aktualnego stanu poznawczego i zdrowia behawioralnego; ponowna ocena stanu poznawczego może odegrać ważną rolę w ocenie odpowiedzi na leczenie, zwłaszcza poprawy funkcji psychicznych w odpowiedzi na odstawienie leków.
Nasz następny blog będzie dotyczył polifarmacji u osób starszych i wpływu na zdrowie poznawcze.
- Andreescu, C., & Varon, D. (2015). Nowe badania nad zaburzeniami lękowymi u osób starszych i aktualizacja leczenia opartego na dowodach. Current Psychiatry Reports, 17(7). https://doi.org/10.1007/s11920-015-0595-8
- Breitve, M.H., Hynninen, M.J., Bronnick, K., Chwiszczuk, L.J., Auestad, B.H., Aarsland, D., & Rongve, A. (2016). A longitudinal study of anxiety and cognitive decline in dementia with Lewy bodies and Alzheimer’s disease. Alzheimer’s Research & Therapy, 8(3). https://doi.org/10.1186/s13195-016-0171-4
- Crocco, E.A., Jaramillo, S., Cruz-Ortiz, C., & Camfield, K. (2017). Farmakologiczne postępowanie w zaburzeniach lękowych u osób starszych. Current Treatment Options in Psychiatry, 4(1), 33-46. https://dx.doi.org/10.1007%2Fs40501-017-0102-4
- Gray, S.L., Dublin, S., Yu, O., Walker, R., Anderson, M., Hubbard, R.A., Crane, P.K., & Larson, E.B. (2016). Benzodiazepine use and risk of incident dementia or cognitive decline: Prospective population based study. The BMJ, 352(i90). https://doi.org/10.1136/bmj.i90
- Starkstein, S.E., Jorge, R., Petracca, G., & Robinson, R.G. (2007). The construct of generalized anxiety disorder in Alzheimer disease. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 15(1), 42-49. https://doi.org/10.1097/01.JGP.0000229664.11306.b9