Longer Biographical Sketch
by Amy Ahearn
Pamiętana ze swoich przedstawień życia pionierów w Nebrasce, Willa Cather ustanowiła reputację za nadawanie oddechu krajobrazowi jej fikcji. Wrażliwa na manieryzmy i zwroty ludzi, którzy zamieszkiwali jej przestrzenie, ożywiła amerykańskie regiony poprzez swoje pełne miłości portrety jednostek w obrębie lokalnych kultur. Cather wierzyła, że materiały dla artysty muszą pochodzić z wrażeń ukształtowanych przed okresem dojrzewania. Czerpiąc z dzieciństwa spędzonego w Nebrasce, Cather wniosła do narodowej świadomości piękno i rozległość zachodnich równin. Była w stanie przywołać to poczucie miejsca także dla innych regionów, w tym Południowego Zachodu, Wirginii, Francji i Quebecu.
Urodzona jako Wilella Cather 7 grudnia 1873 roku (później będzie odpowiadać na „Willa”), spędziła pierwsze dziewięć lat swojego życia w Back Creek, Wirginia, przed przeprowadzką z rodziną do Catherton, Nebraska w kwietniu 1883 roku. W 1885 roku rodzina osiedliła się w Red Cloud, mieście, które stało się synonimem nazwiska Cather. Pozostawienie za sobą górzystych grzbietów Wirginii dla szerokich, otwartych prerii Równin miało formujący wpływ na Cather. Opisała ona tę przeprowadzkę w jednym z wywiadów: „Byłam mała, tęskniłam za domem i byłam samotna… Więc kraj i ja mieliśmy to razem i do końca pierwszej jesieni kraj kudłatej trawy ogarnęła mnie pasja, z której nigdy nie byłam w stanie się otrząsnąć. To było szczęście i przekleństwo mojego życia”. Tę pasję do kraju wykorzystała w swoim pisarstwie, sięgając po doświadczenia z Nebraski w siedmiu swoich książkach. Oprócz krajobrazu jej nowego domu, Cather była zafascynowana zwyczajami i językami różnorodnych imigrantów z hrabstwa Webster. Czuła szczególne pokrewieństwo ze starszymi imigrantkami i spędziła niezliczone godziny odwiedzając je i słuchając ich opowieści. Ta ekspozycja na kulturę Starego Świata jest silnie obecna w pisarstwie Cather i w doborze bohaterów.
We wrześniu 1890, Cather przeniosła się do Lincoln, aby kontynuować swoją edukację na Uniwersytecie Nebraska, początkowo planowała studiować nauki ścisłe i medycynę. W dzieciństwie marzyła o zostaniu lekarzem i została kimś w rodzaju praktykantki u miejscowego lekarza Czerwonej Chmury. Podczas pierwszego roku studiów przygotowawczych, Cather napisała angielski esej o Thomasie Carlyle, który jej profesor przesłał do publikacji w gazecie w Lincoln. Później Cather wspominała, że widok jej nazwiska w druku miał na nią „hipnotyczny wpływ” – jej aspiracje się zmieniły; miała zostać pisarką. Jej działalność na studiach wskazuje na ten cel: młoda pisarka została redaktorem naczelnym gazety szkolnej, autorką opowiadań, krytykiem teatralnym i felietonistką dla Nebraska State Journal oraz dla Lincoln Courier. Jej recenzje przyniosły jej reputację „krytyka o mięsnej osi”, który ostrym okiem i jeszcze ostrzejszym piórem onieśmielał krajowe koncerny drogowe. Podczas gdy pisała cztery kolumny tygodniowo, nadal była pełnoetatową studentką.
Koledzy z klasy Cather zapamiętali ją jako jedną z najbardziej barwnych osobowości na kampusie: inteligentną, otwartą, utalentowaną, nawet męską w swoich poglądach i ubiorze. Ta silna osobowość dobrze pasowała do jej pierwszej kariery dziennikarskiej, kariery, która zabrała ją z dala od Nebraski. W czerwcu 1896 roku, rok po ukończeniu Uniwersytetu, Cather przyjęła pracę jako redaktor zarządzający Home Monthly, magazynu dla kobiet wydawanego w Pittsburghu. W czasie, gdy tworzyła to czasopismo prawie samodzielnie, pisała również recenzje teatralne dla Pittsburgh Leader i Nebraska State Journal. Jej intensywne zainteresowanie muzyką, dramatem i pisaniem trwało nadal, gdy poznawała pittsburską scenę artystyczną. Cather spotkała tam miłośniczkę teatru, Isabelle McClung, która szybko stała się jej najbliższą przyjaciółką. McClung zachęcała pisarkę do twórczej pasji: kiedy Cather wzięła trochę czasu z dala od dziennikarstwa, aby rozwijać swoje fikcyjne skłonności, znalazła wygodne zakwaterowanie w przestronnym domu rodziny McClung. W latach 1901-1906, Cather zrobiła sobie przerwę od dziennikarstwa, aby uczyć angielskiego w lokalnych szkołach średnich. W tym czasie opublikowała April Twilights (1903), książkę z wierszami, i The Troll Garden (1905), zbiór opowiadań.
Jej opowiadania wpadły w oko S. S. McClure’owi, redaktorowi najsłynniejszego czasopisma muckraking. Opublikował „Paul’s Case” i „The Sculptor’s Funeral” w McClure’s Magazine i zaaranżował publikację „The Troll Garden” w 1905 roku. W 1906 roku zaprosił Cather do współpracy przy redagowaniu swojego czasopisma. Po raz kolejny Cather powróciła do pracy w czasopismach, tym razem ciesząc się prestiżem redagowania najbardziej rozpowszechnionego miesięcznika ogólnego w kraju. Cather była ghostwriterem wielu artykułów dla magazynu, w tym całorocznej serii The Life of Mary Baker G. Eddy and the History of Christian Science oraz The Autobiography of S. S. McClure. Nadal publikowała krótkie opowiadania i wiersze, ale wymagania jej pracy jako redaktor zarządzający pochłaniały większość jej czasu i energii. McClure czuł, że prawdziwy geniusz Cather leży w biznesie czasopism: uważał ją za najlepszego redaktora naczelnego, jakiego znał. Cather jednak pozostawała niespełniona na tym stanowisku. Jej przyjaciółka i mentorka Sarah Orne Jewett zachęcała pisarkę do opuszczenia gorączkowego tempa pracy w biurze, aby rozwijać swoje rzemiosło. W 1911 roku Cather postąpiła zgodnie z tą radą, odchodząc z kierowniczego stanowiska w magazynie. Była tuż przed trzydziestymi ósmymi urodzinami i miała zamiar rozpocząć pełnoetatową karierę pisarską w beletrystyce.
Na początku 1912 roku, pierwsza powieść Cather, Alexander’s Bridge, pojawiła się seryjnie w McClure’s jako Alexander’s Masquerade. Później odrzuciła tę pracę jako naśladownictwo Edith Wharton i Henry’ego Jamesa, a nie jej własny materiał. W następnym roku opublikowała O Pioneers!, historię, która sławi rolników-imigrantów i ich dążenie do uprawy prerii. Cather umieściła swój „kraj kudłatej trawy” w centrum powieści, pozwalając, by forma ziemi stanowiła strukturę książki. Wzięła sobie do serca rady Jewett, pisząc o ziemi i ludziach, których znała najlepiej, i zadedykowała tę „drugą pierwszą powieść” pamięci swojej przyjaciółki. Recenzenci przyjęli powieść entuzjastycznie, dostrzegając w niej nowy głos w amerykańskiej literaturze. W kolejnej książce Cather ponownie sięgnęła do swojej przeszłości, tym razem opowiadając historię młodej szwedzkiej imigrantki i jej dążenia do rozwijania talentu artystycznego. Przed napisaniem The Song of the Lark (1915), poznała Olive Fremstad, wagnerowską sopranistkę, która zainspirowała ją do stworzenia Thei Kronborg w postaci artystki. Powstała w ten sposób historia rozwoju Thei Kronborg jako śpiewaczki operowej, łącząca dzieciństwo Cather z sukcesem Fremstad.
Cather kontynuowała w swojej autobiograficznej ramie, gdy pisała My Ántonia (1918), jej najbardziej kochaną powieść. Umieściła swoją przyjaciółkę z dzieciństwa Annie Pavelka w centrum historii, zmieniając jej imię na „Ántonia”. Chociaż historia jest opowiedziana oczami Jima, młodego chłopca, jego doświadczenia są zaczerpnięte z doświadczeń Cather, zwłaszcza jego przeprowadzki z Wirginii do Nebraski. Pierwsza reakcja Jima na krajobraz jest niewątpliwie zbieżna z reakcją autorki: „Nie było tam nic poza ziemią; w ogóle nie kraj, ale materiał, z którego powstają kraje. . . . Miałem wrażenie, że świat został za nami, że znaleźliśmy się poza jego krawędzią i poza jurysdykcją człowieka. . . . Między tą ziemią a tym niebem czułem się wymazany, splamiony”. W końcu Jim ulega zachwytowi nad ogromem krajobrazu, czuje się jednością z otoczeniem: „Byłem czymś, co leżało pod słońcem i czuło je, jak dynie, i nie chciałem być niczym więcej. Byłem całkowicie szczęśliwy. Być może czujemy się tak, gdy umieramy i stajemy się częścią czegoś całego, czy jest to słońce i powietrze, czy dobro i wiedza. W każdym razie, to jest szczęście; być rozpuszczonym w czymś kompletnym i wielkim. Kiedy to przychodzi do człowieka, przychodzi to tak naturalnie jak sen”. Przywiązanie Jima do ziemi jest analogiczne do jego relacji z Antonią, sąsiadką z Bohemii i towarzyszką zabaw. Kiedy opuszcza Nebraskę, zostawia za sobą Antonię, swoje dzieciństwo, rodzinę, ziemię: Antonia reprezentuje Zachód; wspomnienia Jima o niej zastępują jego utraconą młodość.
Krytycy jednogłośnie chwalili powieść. H. L. Mencken napisał: „Żadna romantyczna powieść kiedykolwiek napisana w Ameryce, przez mężczyznę lub kobietę, nie jest w połowie tak piękna jak Moja Antonia.” Randolph Bourne z „Dial” zaliczył Cather do światowego nowoczesnego ruchu literackiego. Sama autorka czuła szczególną więź z tą historią, uznając ją za najlepszą rzecz, jaką kiedykolwiek zrobiła. Jak wyznała swojej przyjaciółce z dzieciństwa, Carrie Miner Sherwood, „Czuję, że tą książką wniosłam wkład w rozwój amerykańskiej literatury”. Wydaje się właściwe, że Cather spoczywa pod pięknem tego pisarstwa: Na nagrobku oznaczającym jej grób czytamy: „To jest szczęście; rozpłynąć się w czymś kompletnym i wielkim”.
Pragnąc wydawcy, który promowałby jej artystyczne obawy, Cather zmieniła sojusze w 1921 roku z Houghton-Mifflin na Alfreda Knopfa. Knopf pozwolił Cather na swobodę bycia bezkompromisową w swojej pracy; wspierał jej narodową reputację i zapewnił jej sukces finansowy. W latach dwudziestych Cather była u szczytu swojej kariery artystycznej. Psychologicznie jednak nastrój Cather uległ zmianie. W porównaniu z jej epickimi powieściami z lat 1910, powojenne powieści Cather wydają się przesiąknięte rozczarowaniem i przygnębieniem. Po opublikowaniu Youth and the Bright Medusa (1920), zbioru opowiadań o artystach, napisała One of Ours (1922), historię z czasów I wojny światowej opartą na życiu jej kuzyna G.P. Cathera. Pod koniec powieści matka z wdzięcznością wspomina, że jej syn zginął jako żołnierz, wciąż wierząc, że „sprawa była chwalebna” – przekonanie, którego nie mógłby podtrzymać, gdyby przeżył wojnę. Mimo że wielu krytyków nie pochwalało tej książki, wielu byłych żołnierzy pisało do niej listy z wyrazami uznania, dziękując za uchwycenie tego, co czuli podczas wojny. Jej wysiłki zapewniły jej za tę powieść nagrodę Pulitzera. Następnie ukazała się powieść A Lost Lady (1923), w której Cather sięgnęła pamięcią do postaci Lyry Garber, pięknej żony znanego bankiera z Red Cloud. Po raz kolejny niewinność zderza się z realiami świata: młody Niel Herbert najpierw uwielbia panią Forrester, a następnie gardzi nią w rozczarowaniu, gdy ta zdradza jego ideały. W końcu przywołuje jej pamięć, ciesząc się z roli, jaką odegrała „w pobudzeniu go do życia”, a także z jej mocy „sugerowania rzeczy o wiele piękniejszych niż ona sama, jak perfumy jednego kwiatu mogą przywołać całą słodycz wiosny”. W „Zagubionej damie” Cather zastosowała swoją filozofię „powieści démueblé”, opowiadając raczej przez sugestię niż przez drobne szczegóły. Większość krytyków pochwaliła siłę jej artyzmu w tej powieści, chociaż garstka narzekała na niemoralność cudzołożnej bohaterki.
Ten sam motyw rozczarowania przewija się silnie również w Domu profesora (1925). Godfrey St. Peter, osiągając sukces w średnim wieku, znajduje się przygnębiony, wycofany, niemal wyobcowany z żony i córek. Podczas gdy żona przygotowuje dla niego nowy dom, profesor czuje, że nie może opuścić swojego starego domu. W miarę jak pogłębia się jego przygnębienie, wraca pamięcią do swojego dawnego studenta Toma Outlanda, w którym przypomina sobie obietnicę młodości przerwaną przez śmierć w czasie I wojny światowej. Profesor zawsze będzie odczuwał samotność, wyobcowanie, poczucie bycia zawsze nie u siebie – krótko mówiąc, jak konkluduje, nauczy się żyć bez rozkoszy. Powieść odzwierciedla własne poczucie wyobcowania Cather w nowoczesnym świecie.
Cather opublikowała My Mortal Enemy (1926) przed wydaniem swojego największego osiągnięcia artystycznego, Death Comes for the Archbishop (1927). Z tą samą siłą, której używała do przywoływania krajobrazu Równin, Cather przedstawiła piękno i historię południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych. Czerpiąc z życia arcybiskupa Lamy, francuskiego misjonarza katolickiego w Nowym Meksyku w latach 50-tych XIX wieku, Cather stworzyła postać biskupa Latour, człowieka, który służy Meksykanom, Navajo, Hopi i Amerykanom w swojej diecezji. Cather dołożyła wszelkich starań do swojej prezentacji: jej teksty były dobrze zbadane, a jej dbałość o szczegóły układu sprawiła, że była to najprzystojniej wydana książka w jej karierze. Krytycy natychmiast okrzyknęli ją „amerykańską klasyką”, książką doskonałą. Cather stwierdziła, że pisanie tej powieści było dla niej tak przyjemnym procesem, że było jej smutno żegnać się z bohaterami, kiedy skończyła. Amerykańska Akademia Sztuki i Literatury przyznała jej za to osiągnięcie Medal Howellsa.
Cather napisała kolejną powieść historyczną, Shadows on the Rock (1931), tym razem skupiającą się na siedemnastowiecznym francuskim Quebecu. Chociaż śmierć jej ojca i udar jej matki spowolniły postępy w pracy nad tą książką, Cather czuła, że pisanie tej powieści dało jej poczucie schronienia podczas burzliwego okresu emocjonalnego. W tym czasie Cather zbierała nagrody za długą i udaną karierę: otrzymała tytuły honorowe od Yale, Princeton i Berkeley, oprócz tych, które wcześniej otrzymała od uniwersytetów w Nebrasce i Michigan. Wraz z publikacją „Cieni” Cather pojawiła się na okładce Time Magazine, a Francuzi przyznali jej Prix Femina Américain. Książka cieszyła się dużą popularnością, stając się najpopularniejszą książką 1932 roku. W tym samym roku wydała Obscure Destinies, zbiór opowiadań, w tym „Old Mrs. Harris” i „Neighbour Rosicky.”
Tempo jej pisania zwolniło ogromnie w latach trzydziestych. Cather opublikowała Lucy Gayheart w 1935 roku i Sapphira and the Slave Girl w 1940 roku, jej ostatnia ukończona powieść czerpiąca z historii jej rodziny w Wirginii. Spędziła dwa lata na rewizji swoich dzieł zebranych do wydania Autografu wydanego przez Houghton Mifflin, którego pierwszy tom ukazał się w 1937 roku. Stając się ikoną narodową w latach 30-tych, Cather stała się jednym z ulubionych celów krytyków marksistowskich, którzy twierdzili, że nie ma ona kontaktu ze współczesnymi sprawami społecznymi. Granville Hicks twierdził, że Cather oferowała swoim czytelnikom „giętki romantyzm” zamiast treści. Oprócz tych krytyk, Cather musiała poradzić sobie ze śmiercią matki, braci Douglassa i Roscoe, oraz swojej przyjaciółki Isabelle McClung, osoby, dla której, jak twierdziła, napisała wszystkie swoje książki. Wybuch II wojny światowej zajmował jej uwagę, a problemy z prawą ręką ograniczały jej zdolność do pisania. Mimo to, w tych ostatnich latach było kilka jasnych punktów. Otrzymała złoty medal za fikcję od National Institute of Arts and Letters w 1944 roku, wyróżnienie, które wyznaczyło dekadę osiągnięć. Trzy lata później, 24 kwietnia 1947 roku, Cather zmarła na krwotok mózgowy w swojej nowojorskiej rezydencji.
Pięćdziesiąt lat po jej śmierci, czytelnicy nadal są przyciągani do piękna i głębi sztuki Cather. Wystarczająco gładka, aby przyciągnąć zwykłego czytelnika i wystarczająco zniuansowana, aby zachęcić badacza literatury, pisarstwo Cather przemawia do wielu środowisk. Jej wierne portrety kultur imigrantów przyciągnęły czytelników poza Stanami Zjednoczonymi, a jej prace zostały przetłumaczone na niezliczone języki, w tym japoński, niemiecki, rosyjski, francuski, czeski, polski i szwedzki. Pod względem naukowym Cather nie zawsze zajmowała poczesne miejsce w amerykańskim kanonie literackim. Przez wiele lat była zdegradowana do statusu pisarki regionalnej. W ciągu ostatnich dwudziestu lat nastąpiła jednak „eksplozja akademickiego zainteresowania Cather”, zainteresowania, które przesunęło pisarkę z marginesu do statusu kanonicznego. W swoich wysiłkach na rzecz poszerzenia kanonu krytycy feministyczni „odzyskali” jej pisarstwo, przypominając sobie silne bohaterki O Pioneers, The Song of the Lark i My Ántonia. Podobnie, Cather została odzyskana przez tradycjonalistów starej szkoły: obecnie jest ona jedyną amerykańską pisarką umieszczoną na liście „Wielkich Książek Świata Zachodniego” Encyklopedii Britannica (1990).
Mimo to, podstawowe pytania dotyczące życia Cather pozostają aktualne: pisarka próbowała zniszczyć wszystkie swoje listy przed śmiercią, paląc bogatą korespondencję, która zachwyciłaby każdego badacza. Tysiące jej listów uniknęło zniszczenia, ale są one chronione przed reprodukcją lub cytowaniem przez testament Cather. Biografia Jamesa Woodressa (Willa Cather: A Literary Life), podstawowe źródło dla tej relacji, dostarcza wyczerpującej syntezy życia Cather, zaczerpniętej z zapisków rodzinnych, listów, recenzji krytyków oraz wspomnień przyjaciół i rodziny. Elizabeth Shepley Sergeant i Edith Lewis oferują bardziej osobiste relacje o swojej przyjaciółce w Willa Cather: A Memoir i Willa Cather Living, odpowiednio. Orientacja seksualna Cather stała się przedmiotem badań w latach osiemdziesiątych, a Sharon O’Brien rozważała możliwość istnienia lesbianizmu w życiu Cather (zob. Willa Cather: The Emerging Voice). Inni krytycy badali szersze kwestie kulturowe, które służą jako tło dla pisarstwa Cather. Guy Reynolds przygląda się kwestiom rasy i imperium w Willa Cather in Context, podczas gdy Susan J. Rosowski bada romantyczną tradycję literacką, z której wywodzi się pisarstwo Cather (patrz The Voyage Perilous: Willa Cather’s Romanticism). Deborah Carlin i Merrill Skaggs badają jej późniejsze powieści w Cather, Canon, and the Politics of Reading oraz After the World Broke in Two. Bernice Slote (The Kingdom of Art) i William Curtin (The World and the Parish) włożyli wiele wysiłku, by odzyskać młodość i publicystykę Cather.
Większość poważnych czytelników Cather doceni sąd o niej wydany przez Wallace’a Stevensa pod koniec jej życia: „Nie mamy nic lepszego niż ona. Tak bardzo stara się ukryć swoje wyrafinowanie, że łatwo jest przeoczyć jej jakość.” To właśnie w tym duchu doceniania wyrafinowania Cather rozwija się obecne stypendium.