Wzniesienie Wezuwiusza to słynny wulkan, który wsławił się zniszczeniem historycznego miasta Pompeje w 79 r. n.e.
Jedyny aktywny wulkan na kontynencie europejskim, ten fascynujący szczyt przyczynia się do powstania ważnej części historii Włoch. Pompeje są obecnie jednym z największych stanowisk archeologicznych na świecie i jednym z najpopularniejszych miejsc turystycznych w Europie.
Historia wybuchów Wezuwiusza
Wezuwiusz jest starożytnym wulkanem, z najstarszą datowaną skałą znalezioną na dużej strukturze szacowaną na około 300 000 lat. W ciągu swojego istnienia miał kilka erupcji, z których około 30 miało miejsce od czasu zniszczenia Pompei. Ostatnia erupcja miała miejsce w 1944 r. podczas II wojny światowej.
Słynna erupcja w 79 r. n.e.
Credit: De Agostini – Getty
Wydarzenia w 79 r. n.e. doprowadziły do tego, że Wezuwiusz zyskał swoją przerażającą reputację, zatapiając i grzebiąc pobliskie miasta i miasteczka w gęstym pyle wulkanicznym. Wulkan buchnął falami płonącego gruzu wulkanicznego, „strumieniami piroklastycznymi” zawierającymi gaz, popiół i skały. Ściana dymu była szacowana na ponad 32 km wysokości i osiągała prędkość 700 km na godzinę.
Uważa się, że popiół całkowicie zablokował słońce nad Pompejami w mniej niż godzinę po początkowej erupcji. Gaz spadł na mieszkańców Pompejów, spalając ich ciała fizyczne i zasadniczo spalając ich żywcem. Zniszczenie i zatopienie Pompei trwało w sumie 25 godzin. Przed tym wydarzeniem nikt nie był świadomy, że Wezuwiusz jest aktywnym wulkanem, nawet pomimo ostrzegawczego trzęsienia ziemi przed erupcją. Jest on nadal czynnym wulkanem, jedynym szacowanym w całej Europie.
Oczywiście Pompeje nie były jedynym miastem zniszczonym przez erupcję w 79 roku. Pobliskie Herculaneum również padło ofiarą potęgi wulkanu, ale charakter, w jakim zostało pokryte gruzem wulkanicznym, sprawił, że jest lepiej zachowanym miejscem.
Ostatnia erupcja
W marcu 1944 roku zauważono strumienie lawy wylewające się przez krater Wezuwiusza. Małe erupcje rozpoczęły się i budowały przez półtora tygodnia aż do dużej, ostatecznej eksplozji. Wulkan wypluł z siebie potężną, ciemną chmurę dymu, która pokryła okoliczne miasta kocem popiołu o głębokości do metra. Z nieba spadł również deszcz kamieni wielkości piłek do piłki nożnej. Żołnierze stacjonujący w pobliżu obserwowali rozwój wydarzeń i donosili, że odgłosy wulkanu przypominały ostrzał artyleryjski.
Najpierw lawa wypłynęła po jednej stronie wulkanu w kierunku miasta San Sebastiano. Mieszkańcy, po latach wojny, musieli ewakuować swoje miasto, ponieważ Wezuwiusz powoli je niszczył. Miasta po drugiej stronie uważały, że są bezpieczne, jednak lawa w końcu zaczęła wypływać z innych stron krateru i prawie 12 000 osób musiało opuścić swoje domy lub bazy wojskowe. Ponieważ rząd włoski w tym czasie był w chaosie, wojsko Stanów Zjednoczonych pomogło w ewakuacji i pomogło oczyścić drogi zasypane popiołem.
Na szczęście erupcja z 1944 roku spowodowała tylko 26 ofiar, ponieważ spodziewano się ostatecznej eksplozji, w przeciwieństwie do 79 roku n.e., kiedy to mieszkańcy Pompei zostali zaskoczeni.
Will it Erupt Again?
W przypadku Wezuwiusza nie chodzi o to, czy wybuchnie, ale kiedy. Podobnie jak większość wulkanów na świecie, Wezuwiusz podlega surowemu cyklowi erupcji, który prowadzi do erupcji co 20 lat. Naukowcy oszacowali, że włoski wulkan jest już spóźniony na erupcję. Ze względu na dużą liczbę ludności otaczającej wulkan, Wezuwiusz może zagrozić ponad 3 milionom ludzi. Wiele trwających badań monitoruje aktywność wulkanu, emisję gazów i inne wskaźniki, które dadzą mieszkańcom ostrzeżenie przed przyszłym wybuchem.
Włoski rząd zaplanował również ewakuację na wypadek erupcji, aby dać pobliskim mieszkańcom możliwość szybkiej ucieczki, gdy nadejdzie czas. Czerwona strefa”, która odnosi się do obszarów położonych najbliżej wulkanu, w tym miasta Neapol, ma wstępnie ustaloną ewakuację na 72 godziny przed zbliżającym się wybuchem.
Wezuwiusz siedzi na szczycie warstwy magmy o powierzchni prawie 400 kilometrów kwadratowych. Nie tylko jest to stosunkowo ogromna ilość magmy, ale naukowcy spodziewają się, że nadchodząca erupcja będzie wyjątkowo silna, zdolna do wysłania skał i popiołu w powietrze z prędkością do 160 km/h. Siła erupcji na taką skalę jest równa około 100 000 razy energii termicznej bomb atomowych zrzuconych na japońskie Hiroszimę i Nagasaki podczas II Wojny Światowej.
Czy erupcje są złe?
Podczas gdy erupcje wulkaniczne przynoszą tragedię okolicznym miastom, popiół wulkaniczny zawiera istotne składniki odżywcze, które wzbogacają glebę. Zazwyczaj rolnicy w południowych Włoszech mają trudności z uprawą innych roślin niż zboża, ale gleba wulkaniczna otaczająca Wezuwiusz jest w porównaniu z nią niezwykle żyzna. Na zboczach wulkanu można znaleźć mnóstwo gospodarstw produkujących owoce, warzywa i kwiaty. Również producenci wina wybierają okoliczne tereny na założenie swoich winnic, wytwarzając wysokiej jakości wina, które noszą nazwę Lacryma Christi. W tłumaczeniu oznacza to „łzy Chrystusa”.
Jak można zobaczyć Wezuwiusza?
W czasie podróży do Pompei, doskonałym przystankiem jest wędrówka w górę nadciągającego wulkanu, który spowodował upadek historycznego miasta. Bez względu na to, czy jedziesz samochodem, jesteś miłośnikiem pieszych wędrówek czy tylko zatrzymujesz się, warto wybrać się na szczyt Wezuwiusza. Zapierający dech w piersiach widok na Neapol i Pompeje, zachwycającą linię brzegową Zatoki Neapolitańskiej oraz rozciągające się błękitne morze z wyspami Capri i Ischia. Żadna wycieczka do Pompei nie jest kompletna bez wizyty na słynnym Wezuwiuszu.
Powiązany artykuł: Fakty o Wezuwiuszu
.