Teoria Schwartza o podstawowych wartościach i pewne implikacje dla filozofii politycznej

Badanie podstawowych wartości ludzkich przez psychologów nie jest niczym nowym. Prawdopodobnie najbardziej znaną teorią podstawowych wartości w psychologii jest „hierarchia potrzeb” Abrahama Maslowa, która powstała we wczesnych latach czterdziestych XX wieku. Jednak psychologiczna nauka o wartościach rozwija się, zarówno pod względem ilości, jak i empirycznej jakości badań, a filozofowie zainteresowani etyką powinni coś o niej wiedzieć.

Niestety, choć rozwija się, psychologiczna nauka o wartościach nie jest jednak w szczególnie zaawansowanym stanie rozwoju. W związku z tym w literaturze psychologicznej można znaleźć wiele sprzecznych teorii ludzkich wartości (i odpowiadających im cnót). Próbka, na której zebranie poświęciłem zaledwie kilka minut, to: Braithwaite i Law (1985), Cawley, Martin i Johnson (2000), Crosby, Bitner i Gill (1990), Feather i Peay (1975), Hofstede (1980), Maloney i Katz (1976), Peterson i Seligman (2004), Rokeach (1973), Schwartz (1994, 2012) oraz Wicker et al. (1984). Moje wrażenie jest takie, że z jednej strony istnieje znaczna luźna zgoda w wynikach tych badań, ale z drugiej strony zgoda jest rzeczywiście luźna i istnieją znaczące różnice między teoriami, zwłaszcza jeśli chodzi o konceptualizację wyników.

Ja sam nie jestem wystarczająco dobrze zaznajomiony z tymi badaniami, aby skomentować te różnice. To, co chcę zrobić w tym wpisie, to po prostu opisać jedną z tych teorii, która wydaje mi się najpoważniejsza, najbardziej ambitna, dobrze rozwinięta i dobrze poparta, a mianowicie „teorię wartości podstawowych Schwartza”, której autorem jest Shalom Schwartz (1994, 2012). Na koniec krótko omówię niektóre implikacje teorii Schwartza dla filozofii politycznej.

Przez „wartości” rozumiemy przekonania dotyczące tego, jakie sytuacje i działania są pożądane. Jednak wartości dla Schwartza nie są postawami wobec konkretnych sytuacji czy działań, takich jak zjedzenie kurczaka na kolację czy posiadanie 20 tysięcy dolarów na koncie bankowym. Ogranicza on termin „wartość” do szerokich celów motywacyjnych. Schwartz postrzega wartości jako stabilne standardy, według których oceniamy wszystko inne, w tym stosowność wszelkich norm, postaw, cech czy cnót, które mogą być nam sugerowane. Charakterystyczne dla wartości jest również to, że niektóre z nich są ważniejsze od innych. Wiele wartości jest zwykle związanych z każdym proponowanym działaniem, na dobre i na złe, a przemyślana ocena działania będzie zależała od względnej wagi konkurujących ze sobą wartości, które ono implikuje.

Schwartz rozumował, że ponieważ wartości są celami motywacyjnymi, podstawowe ludzkie wartości mogą być wyprowadzone poprzez rozważenie najbardziej podstawowych potrzeb istot ludzkich, które podzielił na trzy podstawowe kategorie: nasze potrzeby biologiczne jako jednostek, nasza potrzeba koordynowania naszych działań z innymi oraz potrzeba grup do przetrwania i rozkwitu. Rozważając te potrzeby mniej lub bardziej a priori, Schwartz wyprowadził następujący zestaw dziesięciu podstawowych wartości. Każda podstawowa wartość jest opisana w kategoriach jej celu motywacyjnego. W nawiasie po każdym opisie podano zestaw bardziej szczegółowych wartości, które wyrażają wartość podstawową.

1. Dobroczynność: Zachowanie i wzmacnianie ludzi, z którymi jest się w częstym kontakcie osobistym . (pomocny, uczciwy, wybaczający, odpowiedzialny, prawdziwa przyjaźń, dojrzała miłość)
2. Uniwersalizm: Zrozumienie, uznanie, tolerancja i ochrona dla dobra wszystkich ludzi i dla natury. (szeroki umysł, sprawiedliwość społeczna, równość, świat w pokoju, świat piękna, jedność z naturą, mądrość, ochrona środowiska)
3. Samokierowanie: Niezależna myśl i działanie – wybieranie, tworzenie, odkrywanie. (kreatywność, wolność, wybieranie własnych celów, ciekawość, niezależność)
4. Bezpieczeństwo: Bezpieczeństwo, harmonia i stabilność społeczeństwa, relacji i siebie. (porządek społeczny, bezpieczeństwo rodziny, bezpieczeństwo narodowe, czyste, odwzajemnianie przysług, zdrowe, poczucie przynależności)
5. Konformizm: Powściąganie działań, skłonności i impulsów, które mogłyby zdenerwować lub zaszkodzić innym i naruszyć oczekiwania lub normy. (posłuszeństwo, samodyscyplina, uprzejmość, szanowanie rodziców i starszych)
6. Hedonizm: Przyjemność lub zmysłowa gratyfikacja dla siebie. (przyjemność, cieszenie się życiem, pobłażanie sobie)
7. Osiągnięcia: Osobisty sukces poprzez wykazanie kompetencji zgodnie z normami społecznymi. (ambitny, odnoszący sukcesy, zdolny, wpływowy)
8. Tradycja: Szacunek, zaangażowanie i akceptacja zwyczajów i idei, które zapewnia czyjaś kultura lub religia. (szacunek dla tradycji, pokorny, pobożny, akceptujący moją część w życiu)
9. Stymulacja: Podniecenie, nowość i wyzwanie w życiu. (urozmaicone życie, ekscytujące życie, odważny)
10. Władza: Status społeczny i prestiż, kontrola lub dominacja nad ludźmi i zasobami. (autorytet, bogactwo, władza społeczna, uznanie społeczne, zachowanie mojego publicznego wizerunku)

Niektóre z bardziej szczegółowych wartości mogą wydawać się nieco dziwne (dlaczego odwzajemnianie przysług jest wyrazem bezpieczeństwa?), ale zostały one empirycznie potwierdzone jako wyrażające podstawowe wartości, których wyrażenie postulowano. Rodzaj empirycznego testowania, jakiemu została poddana teoria Schwartza, ilustruje poniższy rysunek, który przedstawia wynik rodzaju wielowymiarowej analizy skalującej, zwanej Prostą Analizą Przestrzeni.

Rysunek ten powstał w następujący sposób. Przygotowano kwestionariusz, w którym poproszono uczestników o ocenę ważności dla siebie każdej z określonych wartości na rysunku na 9-punktowej skali od 7 do -1, gdzie 7 oznacza najwyższą ważność, 0 oznacza brak ważności, a -1 oznacza, że uczestnik uważa daną pozycję za sprzeczną z jego własnymi wartościami. Kwestionariusz został zaadresowany do tysięcy uczestników na całym świecie. Na przykład, badanie opisane w Schwartz (1994) objęło 97 prób w 44 krajach z każdego zamieszkałego kontynentu, co daje w sumie 25 863 uczestników. Większość uczestników badania Schwartz (1994) była równomiernie podzielona pomiędzy nauczycieli szkół publicznych i studentów uniwersytetów, ale około 15% stanowili heterogeniczni zawodowo dorośli (lub, w przypadku dwóch prób, nastolatkowie). Oceny zostały uśrednione dla wszystkich uczestników, a następnie wzajemnie skorelowane. Następnie za pomocą Prostej Analizy Przestrzeni uszeregowano średnie oceny w dwuwymiarowej przestrzeni w sposób, który najlepiej reprezentuje ich wzajemną korelację jako odległości, tak, że punkty blisko siebie w przestrzeni są silnie dodatnio skorelowane, a punkty daleko od siebie są silnie ujemnie skorelowane. Wynikowa przestrzeń została następnie zbadana w celu sprawdzenia, czy konkretne wartości grupują się w grupy odpowiadające 10 wartościom podstawowym. Ponieważ rzeczywiście skupiają się one w przewidywany sposób, linie podziału zostały narysowane przez przestrzeń, aby zaznaczyć wartości podstawowe.

Pasowanie między teorią a danymi obserwowanymi na wykresie jest imponujące. Tego typu badania były wielokrotnie powtarzane od czasu, gdy Schwartz po raz pierwszy przedstawił swoją teorię. Badanie (1994) jest samo w sobie replikacją i rozszerzeniem pracy przedstawionej po raz pierwszy w 1992 roku. Do pomiaru podstawowych wartości, poza bezpośrednimi ocenami, użyto innych instrumentów, a także przetestowano inne wartości niż te przedstawione tutaj. Przestrzenie uzyskane w wyniku Prostej Analizy Przestrzeni zostały zbadane przez niezależnych oceniających w poszukiwaniu skupisk, które mogłyby sugerować wartości podstawowe inne niż dziesięć Schwartza. Ale alternatywne wartości podstawowe nie pojawiły się.

Zauważ, że strategia Schwartza polegająca na postulowaniu struktury wartości wywodzącej się z podstawowych ludzkich celów motywacyjnych, a następnie testowaniu jej empirycznie różni się od innych strategii, które zostały użyte, takich jak strategia leksykalna polegająca na zebraniu wszystkich terminów wartości, które można znaleźć w słowniku i wyeliminowaniu nadmiarowości oraz strategia klasyfikacji krzyżowej polegająca na zebraniu list wartości podstawowych z wielu tradycji i kultur i szukaniu podobieństw. Cawley i wsp. (2000) zastosowali strategię leksykalną, która jest również podstawą prawie wszystkich prac z zakresu psychologii osobowości. Peterson i Seligman (2004) są przykładami strategii klasyfikacji krzyżowej. Każda ze strategii ma oczywiście pewne zalety, ale podejście Schwartza wydaje mi się mieć tę przewagę, że opiera się na funkcjonalnej roli wartości jako celów motywacyjnych, a nie na sposobie, w jaki ludzie (strategia leksykalna) lub intelektualiści (strategia klasyfikacji krzyżowej) zwykli mówić. Przypadkowość strategii leksykalnej w szczególności wydaje się niefortunna i może mieć coś wspólnego z tym, dlaczego tak wiele dekad zajęło wyłonienie się w końcu dominującej teorii osobowości.

Schwartz pierwotnie postulował jedenastą wartość podstawową, duchowość, obejmującą specyficzne wartości, takie jak życie duchowe, sens życia, wewnętrzna harmonia i oderwanie, ale została ona usunięta z systemu z powodu niepowodzenia w znalezieniu dla niej międzykulturowej walidacji. Innymi słowy, nie przeszła ona testu empirycznego jako podstawowa, uniwersalna wartość ludzka. Schwartz (1994) spekuluje, że może to wynikać z faktu, że duchowość nie jest wyraźnie powiązana z żadną z trzech podstawowych kategorii podstawowych potrzeb ludzkich, które zostały zidentyfikowane powyżej. Wszystkie te kategorie zależą od ludzkich potrzeb funkcjonalnych. Może być tak, że wartości duchowości nie są uwarunkowane funkcjonalnie.

Zauważmy, że szczęście nie jest reprezentowane na liście Schwartza, ani wśród wartości podstawowych, ani specyficznych. Jest to celowe. Schwartz widzi szczęście jako wynik osiągnięcia swoich wartości.

Zauważcie również, że na wykresie znajdują się specyficzne wartości, takie jak szacunek dla samego siebie i umiarkowanie, które nie są wymienione razem z żadną podstawową wartością na liście wartości podstawowych. Dzieje się tak dlatego, że są one związane z więcej niż jedną wartością podstawową (szacunek dla samego siebie zarówno z samokierowaniem, jak i osiągnięciami, umiar zarówno z tradycją, jak i bezpieczeństwem). Zaspokajają one elementy celów motywacyjnych więcej niż jednej wartości podstawowej. Dlatego mają tendencję do sytuowania się na granicy między wartościami podstawowymi i w różnych badaniach empirycznych są kojarzone mniej lub bardziej ściśle ze swoimi wartościami podstawowymi.

To prowadzi nas do kolejnej ważnej części teorii Schwartza, która mówi, że wartości podstawowe nie tworzą luźnego i niepowiązanego zbioru, ale są systematycznie połączone. Powiązania te są oczekiwane i przewidywane przez teorię. Mają one dwa źródła. Po pierwsze, wynikają z nakładania się celów motywacyjnych. Na przykład, w oczywisty sposób zarówno władza, jak i osiągnięcia wiążą się z wyższością społeczną i szacunkiem. Osiągnięcia i hedonizm wiążą się z satysfakcją skoncentrowaną na sobie. Hedonizm i stymulacja wiążą się z pragnieniem afektywnie przyjemnego pobudzenia. I tak dalej. Nie będę omawiał wszystkich plasterków diagramu Schwartza, ponieważ większość powiązań jest dość oczywista. (Dwie cytowane przeze mnie prace zawierają wszystkie szczegóły dla każdego, kto ich potrzebuje). Zauważmy, że konformizm i tradycja były pierwotnie przewidywane przez teorię jako zwykłe, przylegające do siebie plastry ciasta, takie jak pozostałe. Ale to nie jest sposób rzeczy pracował się empirycznie, stąd ich konfiguracja jako split slice.

Po drugie, podstawowe ludzkie cele motywacyjne reprezentują różne i czasami konkurencyjne lub sprzeczne interesy. Tak więc, dążenie do jednej podstawowej wartości może często kolidować z dążeniem do innej. Na przykład, dążenie do osobistej władzy lub osiągnięć będzie sprzeczne z dążeniem do uniwersalistycznych wartości, takich jak równość. Ludzie, którzy cenią obie wartości, muszą ustalić priorytety i często znajdują odrębne działania, za pomocą których realizują każdą z nich.

Tak więc, dziesięć podstawowych wartości Schwartza tworzy ciągły, zamknięty krąg. Podstawowe wartości, które sąsiadują ze sobą w kole, mają pokrywające się cele motywacyjne i wzajemnie się wspierają, podczas gdy podstawowe wartości po przeciwnych stronach koła mają konkurencyjne cele i są sobie przeciwstawne. Ponadto, koło ma dwuwymiarową strukturę przeciwstawną. Jeden wymiar przeciwstawia podstawowe wartości samowzmacniania (osiągnięcia i władza) podstawowym wartościom autotranscendencji (uniwersalizm i życzliwość). Drugi wymiar przeciwstawia podstawowe wartości otwartości na zmiany (samokierowanie i stymulacja) podstawowym wartościom zachowania (konformizm, tradycja i bezpieczeństwo). Zauważmy, że hedonizm jest pozytywnie związany zarówno z samodoskonaleniem, jak i otwartością na zmiany. Poniższy diagram jest schematyczną wersją powyższego, która uwypukla dwa wymiary przeciwnika i kolistą strukturę przyległości między podstawowymi wartościami.

Dwuwymiarowa struktura przeciwnika w kole jest kolejnym przewidywaniem teorii. Jest to więc dodatkowe potwierdzenie teorii, że przewidywane wymiary pojawiają się na diagramie stworzonym przez Prostą Analizę Przestrzeni i że dwuwymiarowa SSA najlepiej modeluje dane. (Przynajmniej zakładam, że Schwartz wypróbował modele SSA z więcej niż dwoma wymiarami. Nie mówi tego wprost.)

Zauważ, że otwartość na zmiany i samowzmacnianie się koncentrują się na osobistej stronie życia, podczas gdy zachowanie i autotranscendencja koncentrują się na interesach innych i relacji ze społeczeństwem. Tak więc lewa strona diagramu reprezentuje wartości skoncentrowane na własnej osobie, a prawa – wartości skoncentrowane na społeczeństwie. Ponownie, ochrona i samowzmacnianie wyrażają motywacje oparte na lęku, mające na celu zabezpieczenie się przed utratą, zdobycie władzy w celu przezwyciężenia zagrożeń, utrzymanie obecnego porządku i tak dalej. Natomiast otwartość na zmiany i autotranscendencja wyrażają pozbawione lęku motywacje wzrostu i ekspansji. Tak więc górna część diagramu reprezentuje wartości pozbawione lęku, a dolna wartości oparte na lęku.

Jest jeszcze jeden ostatni aspekt tej teorii, o którym należy wspomnieć. Chociaż wartości oczywiście różnią się znacznie pod względem ważności między jednostkami, Schwartz odkrył, co znamienne, że kiedy indywidualne oceny podstawowych wartości są uśredniane dla wszystkich członków społeczeństwa, kolejność priorytetów, która z tego wynika, jest mniej więcej taka sama we wszystkich społeczeństwach. Podstawowe wartości zostały wymienione powyżej w kolejności ich międzykulturowego priorytetu (najwyższe na pierwszym miejscu): życzliwość, uniwersalizm, samokierowanie, bezpieczeństwo, konformizm, hedonizm, osiągnięcia, tradycja, stymulacja i władza. Oznacza to, że w większości społeczeństw życzliwość jest najbardziej cenioną wartością podstawową, a władza najmniej. Ranking ten jest ciekawy i byłbym skłonny poświęcić mu niewiele uwagi, gdyby nie był silnie poparty empirycznie. Uderzające jest to, że tylko jedna wartość osobista (samokierowanie) znajduje się w górnej połowie kolejności. Może to odzwierciedlać uniwersalną tendencję procesów socjalizacji do podkreślania wartości prospołecznych. Schwartz (2012) poświęca trochę czasu na spekulacje na temat tego, dlaczego wartości są uszeregowane w taki sposób. Na przykład, prymat życzliwości odzwierciedla centralną rolę rodziny w relacjach współpracy, powiązaniach społecznych i rozwoju wszystkich innych wartości. Przypomnijmy, że w systemie Schwartza życzliwość opiera się na lokalnych, osobistych relacjach – jest to kluczowy punkt różnicy między życzliwością a uniwersalnością. Tak więc życzliwość zajmuje najwyższą pozycję i jest wyższa niż uniwersalność, pomimo wiarygodnego twierdzenia, że uniwersalność jest wartością prospołeczną par excellence, ponieważ relacje lokalne i rodzinne są fundamentalne i generalnie przeważają nad relacjami z obcymi i członkami grup zewnętrznych.

Podsumowując, teoria wartości podstawowych Schwartza stara się zidentyfikować podstawowy zestaw podstawowych wartości ludzkich ugruntowanych w celach motywacyjnych właściwych dla (1) naszych indywidualnych, biologicznych potrzeb, (2) naszej potrzeby sprawnej koordynacji i współpracy z innymi oraz (3) potrzeby grup ludzi, aby przetrwać i rozwijać się jako grupy. System 10 podstawowych wartości wywodzących się z tych celów tworzy kontinuum ułożone w zamkniętym kole, jak na powyższych diagramach. Przestrzeń wewnątrz okręgu zawiera specyficzne wartości, które wyrażają różne aspekty wartości podstawowych, które są ich podstawą. Bliskość w przestrzeni wskazuje na bliskość wartości z punktu widzenia ich celów motywacyjnych. Bliskość do obwodu wskazuje na siłę zaangażowania w daną wartość podstawową. Ponadto, same wartości podstawowe są podporządkowane czterem wartościom nadrzędnym, ułożonym na dwóch przeciwstawnych wymiarach: samowzmacnianie vs. autotranscendencja oraz otwartość na zmiany vs. konserwatyzm. Ze względu na przeciwstawną strukturę wymiarów, wartości znajdujące się po przeciwnych stronach środka przestrzeni będą miały tendencję do konkurowania ze sobą o pierwszeństwo. Teoria ta twierdzi, że zestaw dziesięciu podstawowych wartości i ich relacje strukturalne są uniwersalne. Oznacza to, że chociaż poszczególne jednostki mogą różnić się pod względem priorytetów wartości, podstawowe wartości i ich relacje strukturalne są wspólną monetą wszystkich ludzi we wszystkich kulturach. Teoria ta ma nie tylko intuicyjną i teoretyczną wiarygodność, ale także imponujący zapis empirycznego wsparcia zebranego w dziesiątkach badań wykorzystujących wiele miar i zatrudniających dziesiątki tysięcy uczestników na całym świecie.

Obiecałem zakończyć mówiąc coś o implikacjach tego wszystkiego dla filozofii politycznej. Filozofia polityczna powszechnie porządkuje poglądy polityczne wzdłuż wymiaru z punktami końcowymi oznaczonymi jako „lewica” i „prawica”, gdzie cechą definiującą ten wymiar jest przeciwstawienie równości po lewej stronie i hierarchii po prawej. Jeśli czytasz myśliciela takiego jak Allan Bloom, na przykład, będziesz miał tę ostrą opozycję wielokrotnie (zobacz na przykład Bloom 1987). I ten wymiar, co prawda, wykonuje potężną pracę porządkując różnorodne stanowiska polityczne i wyjaśniając wiele z ich podobieństw i różnic. Oświetla on na przykład wiele różnic między amerykańskimi liberałami i konserwatystami, a także wiele ruchów społecznych na rzecz demokracji, równości dochodów, równości rasowej, równości seksualnej itp., które zyskały na Zachodzie przewagę pod koniec XVIII wieku i od tego czasu nasiliły się i rozprzestrzeniły na całym świecie. Jest ona jednak kłopotliwa dla libertarian, którzy są skłonni sądzić, że traktuje ona jako podstawową kwestię – równość kontra hierarchia – która nie zasługuje na ten status. Libertarianie woleliby skupić się na alternatywnej kwestii, którą mógłby uchwycić wymiar o punktach końcowych określanych jako „wolność” i „niewolnictwo”, a może „indywidualizm” i „kolektywizm”

Sugeruję, że teoria wartości podstawowych Schwartza może nam pomóc zrozumieć ten konflikt między libertariańskim sposobem analizowania systemów politycznych a standardowym. Sugestia jest oczywiście taka, że dwa wymiary polityczne, równość vs. hierarchia i wolność vs. niewolnictwo, odpowiadają wymiarom Schwartza: autotranscendencja vs. samowzmocnienie oraz otwartość na zmiany vs. konserwatyzm. Jeśli chodzi o wymiar preferowany przez standardową filozofię polityczną, równość jest niezrównaną wartością specyficzną dla uniwersalizmu (wskazuje na to jej pozycja w pierwszym diagramie powyżej), a w ogóle wartości specyficzne zgrupowane w ramach uniwersalizmu i życzliwości (sprawiedliwość społeczna, ochrona środowiska, pokój na świecie, przebaczenie, szeroki umysł, pomoc) sugerują politykę równościową. Z drugiej strony, wartości władzy i osiągnięć, które nie mogą być równe (taki jest sens ich wartościowania), sugerują politykę rangi. Jeśli chodzi o wymiar ukochany przez libertarian, to wolność i niezależność są pierwszymi specyficznymi wartościami samokierowania, podstawowej wartości, której zgodność z polityką wolności jednostki nie mogłaby być bardziej oczywista. Inne specyficzne wartości zgrupowane w ramach samokierowania i stymulacji są jednymi z najbardziej cenionych przez libertarian: kreatywność, ciekawość, wybieranie własnych celów, urozmaicone życie, odwaga, ekscytujące życie. Na drugim końcu tego wymiaru, wartości konserwatywne, takie jak tradycja, konformizm i bezpieczeństwo, uosabiają wygodny rodzaj posłuszeństwa i bierności, które są zgodne z polityką głoszącą wyższość interesów grupowych. Osoba, która czuje się dobrze w tym regionie przestrzeni wartości, ceni posłuszeństwo, poczucie przynależności, zdrowie, porządek społeczny, pokorę, samodyscyplinę, umiarkowanie, bezpieczeństwo i – co najsilniej widać po jej pozycji na diagramie – „akceptację mojej części życia”. Najwyraźniej są to wartości, które zachęcają do zajmowania pozycji politycznych obiecujących bezpieczeństwo i dobry porządek w łonie grupy oraz podtrzymywanie tradycji.

Niektóre implikacje tej analizy są następujące. Po pierwsze, libertarianie mają rację narzekając, że wymiar polityczny wolność vs. niewolnictwo jest co najmniej tak samo ważny jak wymiar równość vs. hierarchia i że wymiar wolność vs. niewolnictwo był niesłusznie pomijany lub ignorowany przez standardową filozofię polityczną.

Po drugie, byłoby dobrze, gdyby zwolennicy któregokolwiek z tych wymiarów porzucili nawyk redukcjonizmu w odniesieniu do drugiego. To znaczy, uznać ten drugi wymiar. Oba wymiary są prawdziwe i oba są równie ważne i oświetlające, więc nie traktuj swojego ulubionego wymiaru jako jedynego, który naprawdę się liczy. Co więcej, przestańcie próbować malować wszystkich swoich przeciwników jednym pędzlem zanurzonym w kolorze przeciwnego do waszego końca waszego ulubionego wymiaru. Drugi wymiar może być co najmniej tak samo wielkim źródłem nieporozumień. Na przykład to, że ktoś nie przywiązuje takiej samej wagi do wolności jak ty, nie musi oznaczać, że jego główne impulsy polityczne są kolektywistyczne. Ci, którzy podkreślają równość, na przykład, często robią to po części dlatego, że widzą ją jako niezbędną dla indywidualnej autonomii. (Sądzę, że taka była motywacja Jeana-Jacques’a Rousseau). Postrzegają oni wszelkie drakońskie kolektywistyczne konsekwencje dążenia do równości jako przypadkowe i możliwe do uniknięcia. Sądzę, że typowy libertariański pogląd to postrzeganie nacisku na równość jako zwykłej przykrywki dla głębszego, kolektywistycznego impulsu. Ale w wielu przypadkach jest to błędne, jeśli obecna analiza jest poprawna.

Po trzecie, żadna filozofia polityczna, która chce mieć szansę na adekwatność, nie może sobie pozwolić na przyjęcie jednej strony jednego z tych wymiarów z całkowitym wyłączeniem drugiej. Równouprawnieniowcy muszą zrobić miejsce dla nieuchronnych wartości samodoskonalenia (szczegóły w „Harrisonie Bergeronie”), a libertarianie muszą zrobić miejsce dla równie nieuchronnych wartości bezpieczeństwa i porządku społecznego. (I niech nikt nie komentuje, żeby mi nie mówić o „spontanicznym porządku”. Wiem o tym wszystko. Chodzi o to, że nie każdy pożądany porządek społeczny jest spontaniczny.)

Po czwarte i ostatnie, powinniśmy oczekiwać, że nie będzie czegoś takiego jak czysty libertarianin czy równościowiec (lub konserwatysta). Libertarianizm zajmuje stanowisko tylko w jednym wymiarze. Należy oczekiwać, że każdy libertarianin będzie miał również jakąś orientację w odniesieniu do drugiego wymiaru, a więc będzie albo „konserwatystą”, albo „liberałtarianinem”. Oczywiście, notorycznie właśnie to znajdujemy. Tak samo będzie w przypadku liberałów i konserwatystów. Niektórym powinno naprawdę zależeć na wolności, innym nie. Ponieważ te dwa wymiary wydają się być w dużej mierze ortogonalne, skrajne przywiązanie do jednego z nich, wolność kontra niewolnictwo, równość kontra hierarchia, nie powinno być żadną pomocą w przewidywaniu, jakie będzie stanowisko danej osoby w odniesieniu do drugiego wymiaru. Musimy traktować oba wymiary z równą powagą.

WORKS CITED

• Bloom, Allan. 1987. The Closing of the American Mind (Zamknięcie amerykańskiego umysłu). Simon and Schuster.
• Braithwaite, V. A. i H. G. Law. 1985. „Structure of Human Values: Testing the Adequacy of the Rokeach Value Survey.” Journal of Personality and Social Psychology, 49: 250-263.
• Cawley, M. J., J. E. Martin, and J. A. Johnson. 2000. „A Virtues Approach to Personality.” Personality and Individual Differences, 28: 997-1013.
• Crosby, L. A., M. J. Bitner, and J. D. Gill. 1990. Organizational Structure of Values. Journal of Business Research, 20: 123-134.
• Feather, N. T. i E. R. Peay. 1975. The Structure of Terminal and Instrumental Values: Dimensions and Clusters. Australian Journal of Psychology, 27: 151-164.
• Hofstede, G. 1980. Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values (Międzynarodowe różnice w wartościach związanych z pracą). Sage.
• Maloney, J. and G. M. Katz. 1976. „Value Structures and Orientations to Social Institutions”. Journal of Psychology, 93: 203-211.
• Peterson, Christopher, and Martin E. P. Seligman. 2004. Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification. Oxford University Press.
• Rokeach, M. 1973. The Nature of Human Values. Free Press.
• Schwartz, Shalom H. 1994. „Are There Universal Aspects in the Structure and Contents of Human Values?”. Journal of Social Issues, 50: 19-45.
• —. 2012. „An Overview of the Schwartz Theory of Basic Values.” Online Readings in Psychology and Culture, 2(1). http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116
• Wicker, F. W., F. B. Lambert, F. C. Richardson, and J. Kahler. 1984. „Categorical Goal Hierarchies and Classification of Human Motives”. Journal of Personality, 53: 285-305.

.