Teoria działania społecznego

Teoria działania społecznego została stworzona przez Maxa Webera. Istnieją dwa główne rodzaje teorii socjologicznych; pierwsza z nich to teoria strukturalna lub makro, podczas gdy druga to teoria działania społecznego, interpretacyjna lub mikro-perspektywy. Na dwóch końcach sporu o to, która teoria jest lepsza, znajdują się Durkheim, ojciec funkcjonalizmu, i Weber, mistrz teorii działania społecznego.

Jak sugeruje nazwa „mikro”, perspektywa działania społecznego bada mniejsze grupy w społeczeństwie. W przeciwieństwie do strukturalizmu, zajmują się one również subiektywnymi stanami jednostek. W odróżnieniu od perspektywy strukturalistycznej, teoretycy działania społecznego postrzegają społeczeństwo jako produkt ludzkiej aktywności.

Strukturalizm jest odgórną, deterministyczną perspektywą, która bada sposób, w jaki społeczeństwo jako całość pasuje do siebie. Funkcjonalizm i marksizm są zarówno strukturalistyczne perspektywy: jako takie, oba postrzegają ludzkie działania jako wynik struktury społecznej.

Giddens „Theory of Structuration” (1979) widzi teorie struktury i działania jako dwie strony tej samej monety: struktury sprawiają, że działanie społeczne możliwe, ale działanie społeczne tworzy struktury. Nazywa to „dwoistością struktury”. Krytycy Giddensa, tacy jak Archer (1982) czy (1995), twierdzą, że kładł on zbyt duży nacisk na zdolność jednostki do zmiany struktury społecznej po prostu poprzez inne działanie.

Co ciekawe, choć Weber uważał, że socjologia jest studium działania społecznego, w swoim ogólnym podejściu do badań opowiadał się również za połączeniem podejścia strukturalistycznego i interpretatywnego. Dla Webera „działanie społeczne” było działaniem wykonywanym przez jednostkę, do którego jednostka przywiązywała znaczenie.

Dlatego działanie, o którym osoba nie myśli, nie może być działaniem społecznym. Np. przypadkowe zderzenie rowerów nie jest działaniem społecznym, ponieważ nie jest wynikiem żadnego świadomego procesu myślowego. Z drugiej strony, drwal tnący drewno ma motyw, intencję stojącą za tym działaniem. Jest to zatem „działanie społeczne”.

Socjologowie działania społecznego odrzucają poglądy strukturalistów. Weber uznaje jednak istnienie klas, grup statusowych i partii, ale kwestionuje pogląd Durkheima, że społeczeństwo istnieje niezależnie od jednostek, które je tworzą. Fenomenologia i etnometodologia zaprzeczają istnieniu jakiegokolwiek rodzaju struktury społecznej.

Większość perspektyw działania społecznego i interpretacjonistów zaprzecza istnieniu wyraźnej struktury społecznej, która kieruje ludzkim zachowaniem. Jednak ci, którzy wierzą w strukturę społeczną, postrzegają ją jako kształtowaną przez jednostki.

Weber odnosił się do dwóch rodzajów rozumienia:

„Aktuelles verstehen”, czyli rozumienia opartego na bezpośredniej obserwacji.

I „erklärendes verstehen”, gdzie socjolog musi starać się zrozumieć znaczenie czynu w kategoriach motywów, które go spowodowały. Aby osiągnąć ten rodzaj zrozumienia, należy postawić się w sytuacji osoby, której zachowanie wyjaśniamy, aby spróbować zrozumieć jej motywy.

W teorii działania społecznego Weber uważa, że organizacje biurokratyczne są dominującymi instytucjami w społeczeństwie. Weber uważa, że biurokracje (instytucje) składają się z jednostek realizujących racjonalne działania społeczne, mające na celu osiągnięcie celów biurokracji. Weber postrzega cały rozwój nowoczesnych społeczeństw w kategoriach przejścia do racjonalnego działania społecznego. Nowoczesne społeczeństwa przechodzą więc proces racjonalizacji.

Weber twierdzi, że wszystkie ludzkie działania są kierowane przez znaczenia. On zidentyfikował różne rodzaje działań, które są wyróżnione przez znaczenia, na których są one oparte:

Affective lub emocjonalne działanie – to wynika z indywidualnego stanu emocjonalnego w danym czasie. Działanie tradycyjne – opiera się na ustalonym zwyczaju; ludzie działają w określony sposób ze względu na wbudowane nawyki: zawsze robili rzeczy w ten sposób. Działanie racjonalne – obejmuje jasną świadomość celu.

Jednym z głównych badań interakcji społecznych w ramach systemu edukacji jest „Learning to Labour – how working class kids get working class jobs” autorstwa Paula Willisa.

Interpretacyjne badania rodziny mają na celu zbadanie jej roli jako jednej z kluczowych grup, w ramach których dzielimy się naszym doświadczeniem świata społecznego.

W tym sensie są one podobne do poglądu funkcjonalistycznego. Jednak teoretycy działania społecznego są zainteresowani indywidualnymi rolami w rodzinie, w przeciwieństwie do relacji rodziny z szerszym społeczeństwem.

Używając podejścia interpretatywistycznego, Berger i Kellner (1964) argumentowali, że jednostki muszą nadać sens i stworzyć porządek w otaczającym je świecie, aby uniknąć anomii. Argumentowali również, że w coraz bardziej bezosobowym świecie, rola prywatnej sfery małżeństwa i rodziny jest niezbędna dla samorealizacji jednostki, tj. nadawania sensu jej społecznemu światu.

Główną słabością podejścia interpretatywistycznego przy badaniu rodziny jest tendencja do ignorowania szerszej struktury społecznej. Na przykład, zarówno marksiści, jak i feministki twierdzą, że sposób, w jaki role są konstruowane w rodzinie, nie jest jedynie kwestią indywidualnych negocjacji, ale odzwierciedleniem tego, jak władza jest dystrybuowana w szerszym społeczeństwie.

Perspektywa działania społecznego ma na celu zbadanie, jak i dlaczego poszczególne jednostki i grupy są definiowane jako „dewiacyjne”, gdzie dewiacja może być zdefiniowana jako „zachowanie, które nie jest zgodne z normami danej grupy społecznej.” Taka definicja może wpłynąć na ich przyszłe działania w społeczeństwie.

Becker (1963) uważał, że sposób, w jaki interpretował „dewiację”, polegał na tym, że czyn staje się dewiacyjny tylko wtedy, gdy inni postrzegają go jako taki.

Interpretatywiści lub teoretycy działania społecznego używają jakościowych metod badawczych, aby zebrać dogłębne zrozumienie ludzkich zachowań i przyczyn stojących za tymi zachowaniami. Metoda jakościowa bada dlaczego i jak podejmowane są decyzje, a nie tylko co, gdzie i kiedy. Przykłady: Obserwacja uczestnicząca (jawna lub ukryta) i wywiady nieustrukturyzowane.

Teoria działania społecznego daje badaczom lepsze zrozumienie działań stojących za ludzkim zachowaniem, czy to „tradycyjnym”, „afektywnym” czy „racjonalnym”.

Jednakże teoria działania społecznego ma tendencję do ignorowania szerszej struktury społecznej. Pojawiają się również opinie, że badania są stronnicze ze względu na subiektywizm badaczy, a zatem ich wyniki są, przynajmniej częściowo, „fikcyjnymi” relacjami. Wydaje się, że ponieważ teoria działania społecznego jest na ogół subiektywna, nie jest tak „solidna” jak podejścia strukturalistyczne, w których badania opierają się na faktach.

.