Sukroza, czyli popularny cukier stołowy, jest jednym z głównych towarów na świecie. W drugiej dekadzie XXI wieku jej światowa produkcja wynosiła już ponad 170 mln ton rocznie. Niezwykły rodzaj powiązania pomiędzy dwiema anomerycznymi grupami hydroksylowymi glukozy i fruktozy oznacza, że ani wolna grupa aldehydowa (w cząsteczce glukozy), ani wolna grupa ketonowa (w cząsteczce fruktozy) nie są dostępne do reakcji, chyba że wiązanie pomiędzy monosacharydami zostanie zniszczone; z tego powodu sacharoza jest znana jako cukier nieredukujący. Roztwory sacharozy nie wykazują mutarotacji, która polega na tworzeniu się asymetrycznego centrum przy grupie aldehydowej lub ketonowej. W przypadku przerwania wiązania pomiędzy monosacharydami wchodzącymi w skład sacharozy, wartość skręcalności optycznej sacharozy zmienia się z dodatniej na ujemną; nowa wartość odzwierciedla wartości skręcalności złożonej dla d-glukozy, która jest dekstrorotacyjna (+52°), i d-fruktozy, która jest lewoskrętna (-92°). Zmiana znaku skręcalności optycznej z dodatniej na ujemną jest powodem, dla którego sacharoza jest czasami nazywana cukrem inwertowanym.

Komercyjne przygotowanie sacharozy wykorzystuje stabilność alkaliczną cukru, a różne zanieczyszczenia są usuwane z surowych ekstraktów trzciny cukrowej przez traktowanie alkaliami. Po tym etapie preparaty syropowe są krystalizowane do postaci cukru stołowego. Kolejne „zbiory” kryształów sacharozy są „zbierane”, a późniejsze z nich znane są jako cukier brązowy. Pozostałości syropu nazywane są końcową melasą trzcinową lub melasą z czarnej porzeczki; obie są używane do przygotowywania antybiotyków, jako środki słodzące oraz do produkcji alkoholu w procesie fermentacji drożdżowej. Sacharoza powstaje po fotosyntezie w roślinach w reakcji, w której najpierw powstaje fosforan sacharozy.

Disacharyd trehaloza jest podobny pod wieloma względami do sacharozy, ale jest znacznie mniej rozpowszechniony. Składa się ona z dwóch cząsteczek α-d-glukozy i jest również cukrem nieredukującym. Trehaloza jest obecna w młodych grzybach i w roślinie zmartwychwstania (Selaginella); ma duże znaczenie biologiczne, ponieważ znajduje się również w płynie krążeniowym (hemolimfie) wielu owadów. Ponieważ trehaloza może być przekształcana w związek fosforanu glukozy w reakcji katalizowanej enzymatycznie, która nie wymaga energii, jej funkcją w hemolimfie może być zapewnienie natychmiastowego źródła energii, rola podobna do tej, jaką pełnią formy magazynowania węglowodanów (tj. glikogen) występujące u zwierząt wyższych.

.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.