W tym okresie tytuł bojara nadawany był przez Wielkiego Księcia (lub, począwszy od Iwana IV , przez cara). Bojarowie byli z reguły przedstawicielami najwyższego szczebla moskiewskiej arystokracji – zamkniętej kasty, której członkowie pełnili funkcje wojskowe i administracyjne w caracie.
Różne klany bojarów w Moskwie nieustannie rywalizowały ze sobą o wpływy, władzę i bogactwo, a ich ostateczną nagrodą było zapewnienie tronu dla swojej grupy. Gdy car Wasyl III zmarł w 1533 roku, jego syn i następca miał zaledwie trzy lata. Matka Iwana IV objęła funkcję regentki i utrzymywała sojusze bojarów w równowadze. Jednak pięć lat później została otruta (przypuszczalnie przez rywalizujące klany), a grupy bojarów rozpoczęły gorzkie walki o zapewnienie sobie wpływów na dworze i zdobycie tronu. Władza trzykrotnie przechodziła z rąk do rąk, a każdej wymianie towarzyszyły trucicielstwa, więzienia, egzekucje i zesłania; nawet metropolici, głowy rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, byli mianowani i odwoływani według własnego uznania. Frakcje bojarów traktowały chłopca Iwana z pogardą: odmawiali mu regularnego jedzenia i ubrania, kradli rodzinne skarby, odmawiali mu przyjaciół i krewnych, w jego obecności dokonywano morderstw. W końcu Iwan osiągnął pełnoletność i zaczął rządzić, ale nigdy nie zapomniał, jak był traktowany przez bojarów. W drugiej części swego panowania starał się złamać ich władzę i zastąpić ich szlachtą służebną, zależną od cara i całkowicie wobec niego lojalną.
