Przewodniki po liturgii
Nadzwyczajni szafarze Komunii świętej podczas Mszy świętej
Zasady ogólne
W każdej celebracji Eucharystii powinna być wystarczająca liczba szafarzy Komunii świętej, aby mogła być ona rozdzielana w sposób czcigodny i uporządkowany. Biskupi, kapłani i diakoni rozdają Komunię świętą na mocy swego urzędu zwyczajnych szafarzy Ciała i Krwi Pańskiej. (1) Gdy wymaga tego liczebność zgromadzenia lub niedyspozycja biskupa, kapłana lub diakona, celebransowi mogą pomagać inni biskupi, kapłani lub diakoni. Jeśli zaś takich zwyczajnych szafarzy Komunii świętej nie ma, „kapłan może wezwać do pomocy szafarzy nadzwyczajnych, tzn. należycie ustanowionych akolitów lub nawet innych wiernych, którzy zostali w tym celu wyznaczeni. W razie konieczności kapłan może także wyznaczyć odpowiednich wiernych na tę jedną okazję (GIRM 162).”
Nadzwyczajni szafarze Komunii świętej powinni otrzymać wystarczające przygotowanie duchowe, teologiczne i praktyczne, aby mogli wypełniać swoją rolę ze znawstwem i czcią. We wszystkich sprawach powinni kierować się wskazaniami biskupa diecezjalnego (Normy dotyczące rozdzielania i przyjmowania Komunii świętej pod oboma postaciami dla diecezji Stanów Zjednoczonych Ameryki, NDRHC, nr 28). Gdy korzysta się z pomocy nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej, zwłaszcza przy rozdzielaniu Komunii świętej obu rodzajów, ich liczba nie powinna być zwiększona ponad to, co jest konieczne do uporządkowanego i pełnego czci rozdzielania Ciała i Krwi Pańskiej. We wszystkich sprawach tacy nadzwyczajni szafarze Komunii świętej powinni kierować się wskazówkami biskupa diecezjalnego (IBID).
Wszyscy szafarze Komunii świętej powinni okazywać największą cześć Najświętszej Eucharystii swoim zachowaniem, strojem i sposobem obchodzenia się z konsekrowanym chlebem lub winem. Jeśli zdarzy się jakakolwiek pomyłka – na przykład, gdy konsekrowane wino wyleje się z kielicha – wówczas dotknięte nią „miejsce (…) powinno zostać umyte, a woda wlana do sacrarium”. (NDRHC, 29).
Liturgia Eucharystii
-
Jak rozpoczyna się Agnus Dei lub Baranku Boży, biskup lub kapłan sam, lub z pomocą diakona, a w razie potrzeby kapłanów koncelebrujących, łamie chleb eucharystyczny. Następnie przynosi się do ołtarza inne puste ciboria lub pateny, jeśli jest to konieczne. Diakon lub kapłan umieszcza konsekrowany chleb w kilku ciboriach lub patenach, jeśli jest to konieczne do rozdania Komunii świętej. Jeżeli nie jest możliwe dokonanie tej dystrybucji w rozsądnym czasie, celebrans może wezwać do pomocy innych diakonów lub kapłanów koncelebrujących.
-
Jeżeli z racji potrzeby duszpasterskiej potrzebni są nadzwyczajni szafarze Komunii świętej, nie powinni podchodzić do ołtarza przed przyjęciem Komunii przez kapłana. Po zakończeniu własnej Komunii kapłan rozdaje Komunię szafarzom nadzwyczajnym w asyście diakona, a następnie przekazuje im święte naczynia, aby mogli rozdać Komunię ludowi.
-
Wszyscy przyjmują Komunię świętą w sposób określony przez Ogólną Instrukcję do Mszału Rzymskiego, zarówno kapłani koncelebrujący (por. GIRM, nr 159, 242, 243, 246), diakoni (por. GIRM, nr 182, 244, 246), jak i nadzwyczajni szafarze Komunii świętej (por. GIRM, nr 284). Ani diakoni, ani świeccy szafarze nie mogą nigdy przyjmować Komunii świętej na sposób koncelebrującego kapłana. Praktyka, w której nadzwyczajni szafarze Komunii świętej czekają z przyjęciem Komunii świętej do czasu po rozdzieleniu Komunii świętej, nie jest zgodna z prawem liturgicznym. (NDRHC, 39; GIRM, 160).
-
Po przyjęciu Eucharystii przez wszystkich nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej, biskup lub kapłan celebrujący z szacunkiem przekazuje naczynia zawierające Ciało lub Krew Pańską diakonom lub nadzwyczajnym szafarzom, którzy będą asystować przy rozdzielaniu Komunii świętej. Diakon może asystować kapłanowi w podawaniu naczyń zawierających Ciało i Krew Pańską nadzwyczajnym szafarzom Komunii świętej. (NDRHC, 40).
-
Właściwą i jedyną dopuszczalną formą rozdawania Komunii świętej jest ofiarowanie konsekrowanego chleba przez wypowiedzenie słów: „Ciało Chrystusa” i ofiarowanie konsekrowanego wina przez wypowiedzenie słów: „Krew Chrystusa”. Nie powinno się dodawać żadnych innych słów czy nazw; formuła nie powinna być w żaden sposób redagowana. (Por. GIRM, 161; 284-287).
-
Jeżeli chleb eucharystyczny lub jakaś jego cząstka upadnie, powinna być z szacunkiem podniesiona przez szafarza. Chleb konsekrowany może być spożyty lub całkowicie rozpuszczony w wodzie, zanim zostanie wlany do sakrarium.
-
Jeśli zdarzy się jakaś wpadka, np. rozlanie konsekrowanego wina z kielicha, należy obmyć to miejsce, a wodę wlać do sakrarium.
-
W tych przypadkach, gdy pozostaje więcej konsekrowanego wina niż było konieczne, jeśli dyktują to potrzeby, Nadzwyczajni Ministrowie Komunii Świętej mogą spożywać to, co pozostało z Krwi Chrystusa z ich kielicha, za pozwoleniem biskupa diecezjalnego. Święte naczynia powinny być oczyszczone przez kapłana, diakona lub ustanowionego akolitę. Przed celebracją należy starannie odmierzyć ilość wina do konsekracji, tak aby po niej nie pozostały żadne resztki. Jest surowo zabronione wylewanie Krwi Chrystusa na ziemię lub do sacrarium. (NDRHC, 51-55).
-
Podobnie, „konsekrowane hostie mają być przechowywane w cyborium lub naczyniu w ilości wystarczającej dla potrzeb wiernych; mają być często odnawiane, a stare hostie odpowiednio zużyte” (Kodeks Prawa Kanonicznego, nr 939). Zakopywanie hostii lub konsekrowanego chleba eucharystycznego jest surowo zabronione.
Notatki
- Normy dotyczące rozdzielania i przyjmowania Komunii świętej pod oboma postaciami dla diecezji Stanów Zjednoczonych Ameryki (sierpień, 2002), nr 26 i por. GIRM no. 162 i NRHC, nr 28
Możecie Państwo swobodnie pobierać i powielać te materiały w jakiejkolwiek formie, którą uznacie za odpowiadającą potrzebom waszej diecezji lub parafii, pod warunkiem, że materiały te nie będą sprzedawane w żadnej formie. W przypadku reprodukcji materiałów w takiej formie, w jakiej są, należy zamieścić cytat: „2010, Konferencja Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych”. W przypadku dokonywania zmian w materiałach, prosimy o podanie cytatu: Based upon Roman Missal Formational Materials provided by the Secretariat for the Liturgy of the United States Conference of Catholic Bishops, 2010.”
.