Destrukcyjny kult używa niezliczonych technik, aby skłonić swoich członków do pozostania, zaangażowania się i wzięcia udziału w działaniach, które mogą być szkodliwe. Suma tych technik stanowi to, co niektórzy ludzie nazywają „kontrolą umysłu”. Jest ona również znana jako „reforma myśli”, „pranie mózgu” i „przymusowa perswazja”, i obejmuje systematyczne rozbijanie poczucia własnej wartości danej osoby.
Patty Hearst, dziedziczka fortuny wydawniczej Hearst, stała się sławna w latach 70-tych po tym, jak została porwana przez Symbionese Liberation Army (SLA, którą niektórzy uważają za „kult polityczny”) i rzekomo poddana praniu mózgu w celu przyłączenia się do grupy. Istnieją doniesienia, że Hearst została zamknięta w ciemnej szafie na kilka dni po porwaniu i była głodna, zmęczona, brutalnie traktowana i bała się o swoje życie, podczas gdy członkowie SLA bombardowali ją swoją antykapitalistyczną ideologią polityczną. W ciągu dwóch miesięcy od porwania, Patty zmieniła nazwisko, wydała oświadczenie, w którym określiła swoją rodzinę mianem „świniopasów” i pojawiła się na taśmie bezpieczeństwa napadając na bank ze swoimi porywaczami.
Reklama
Reforma myśli jest terminem zbiorczym dla dowolnej liczby technik manipulacyjnych używanych w celu nakłonienia ludzi do zrobienia czegoś, czego w przeciwnym razie by nie zrobili. Samo pojęcie reformy myślowej jest kontrowersyjne – niektórzy twierdzą, że to zwykła propaganda mająca na celu odstraszenie ludzi od nowych religii i ruchów politycznych. Jednak większość psychologów uważa, że techniki kultowego prania mózgu, które są podobne do technik stosowanych w przesłuchaniach więźniów, zmieniają procesy myślowe człowieka. W rekrutacji i indoktrynacji kultowej, techniki te obejmują:
Oszustwo – kulty podstępnie zmuszają nowych rekrutów do przyłączenia się do grupy i oddania się sprawie lub stylowi życia, którego nie do końca rozumieją.
- Kulty wprowadzają w błąd nowych rekrutów/członków co do prawdziwych oczekiwań i działań grupy.
- Kulty mogą ukrywać wszelkie oznaki nielegalnych, niemoralnych lub hiper-kontrolujących praktyk, dopóki rekrut nie zanurzy się w pełni w grupie.
- Przywódca kultu może wykorzystywać zmienioną świadomość członków, wywołaną przez takie czynności jak medytacja, śpiew lub zażywanie narkotyków, aby zwiększyć podatność na sugestie.
Izolacja – Kulty odcinają członków od świata zewnętrznego (a nawet od siebie nawzajem), aby wywołać intensywną introspekcję, dezorientację, utratę perspektywy i zniekształcone poczucie rzeczywistości. Członkowie sekty stają się dla danej osoby jedynym kontaktem społecznym i mechanizmem informacji zwrotnej.
- Kulty mogą powstrzymywać nowych rekrutów od rozmawiania z innymi nowymi rekrutami. Można im pozwolić na rozmowę tylko z długo zaangażowanymi członkami przez pewien okres czasu.
- Kulty mogą nie pozwalać na kontakt bez nadzoru ze „światem zewnętrznym”. W ten sposób nie ma szansy na „sprawdzenie rzeczywistości” lub potwierdzenie obaw nowego członka dotyczących grupy.
- Kulty zazwyczaj wpajają przekonanie, że „osoby z zewnątrz” (członkowie nie należący do kultu) są niebezpieczne i złe.
Wywołana zależność – Kulty wymagają absolutnego, niekwestionowanego oddania, lojalności i uległości. Poczucie własnej wartości członka kultu jest systematycznie niszczone. Ostatecznie uczucia bezwartościowości i „zła” stają się kojarzone z niezależnością i krytycznym myśleniem, a uczucia ciepła i miłości kojarzone są z bezwarunkowym poddaniem się.
- Przywódca zazwyczaj kontroluje każdą minutę czasu czuwania członka. Nie ma wolnego czasu na myślenie czy analizowanie.
- Członkom mówi się co mają jeść, w co się ubierać, jak karmić swoje dzieci, kiedy spać … członek jest odsunięty od podejmowania wszelkich decyzji.
- Każdy szczególny talent członka jest natychmiast dewaluowany i krytykowany w celu zmylenia jego poczucia własnej wartości.
- Każde wątpliwości, asertywność czy pozostałe więzi ze światem zewnętrznym są karane przez grupę poprzez krytykę, poczucie winy i wyobcowania. Pytania i wątpliwości są systematycznie „odwracane” tak, że wątpiący czuje się źle, bezwartościowo, „źle”, że pyta. Członek grupy jest ponownie kochany, gdy wyrzeka się tych wątpliwości i poddaje się woli przywódcy.
- Członek grupy może być pozbawiony odpowiedniego pożywienia i/lub snu, tak że jego umysł staje się zamglony.
- Przywódca może losowo przeplatać pochwały i miłość z pogardą i karą, aby utrzymać członka w równowadze, zdezorientować go i zaszczepić mu ogromne zwątpienie w siebie. Przywódca może oferować okazjonalne prezenty i specjalne przywileje, aby zachęcić do ciągłej uległości.
- Członek może być zmuszany do publicznego wyznawania grzechów, po czym jest zaciekle wyśmiewany przez grupę za bycie złym i niegodnym. Jest ponownie kochany, gdy przyznaje, że jego oddanie kultowi jest jedyną rzeczą, która przyniesie mu zbawienie.
Strach – Po ustanowieniu całkowitej zależności, członek musi zachować dobrą przychylność przywódcy, w przeciwnym razie jego życie się rozpadnie.
- Przywódca może karać wątpliwości lub niesubordynację fizycznymi lub emocjonalnymi urazami.
- Kiedy wszystkie więzi ze światem zewnętrznym zostały odcięte, członek czuje się jakby jego jedyną rodziną była grupa, i nie ma dokąd pójść.
- Dostęp do artykułów pierwszej potrzeby zależy od przychylności przywódcy. Członek musi „zachowywać się” albo może nie dostać jedzenia, wody, interakcji społecznych lub ochrony przed światem zewnętrznym.
- Członek może wierzyć, że tylko członkowie grupy są „zbawieni”, więc jeśli odejdzie, czeka go wieczne potępienie.
Indoktrynacja, czyli reforma myśli, jest długim procesem, który tak naprawdę nigdy się nie kończy. Członkowie są nieustannie poddawani tym technikom – jest to część codziennego życia w kulcie. Niektórzy po pewnym czasie dobrze się do tego przystosowują, przyjmując swoją nową rolę „członka grupy” i odrzucając swoje dawne poczucie niezależności. Dla innych jest to wiecznie stresująca egzystencja. W następnym rozdziale przyjrzymy się, jak to jest żyć w ramach destrukcyjnego kultu.