W języku lub dialekcie, fonem (z greckiego: φώνημα, phōnēma, „dźwięk wypowiadany”) jest najmniejszą jednostką segmentalną dźwięku stosowaną do tworzenia znaczących kontrastów między wypowiedziami.Tak więc fonem jest grupą nieco różnych dźwięków, które są postrzegane jako mające tę samą funkcję przez użytkowników danego języka lub dialektu. Przykładem fonemu jest dźwięk /k/ w słowach kit i skill. (W transkrypcji fonemy są umieszczane między ukośnikami, jak tutaj.) Chociaż większość rodzimych użytkowników języka tego nie zauważa, w większości dialektów dźwięki k w każdym z tych słów są wymawiane inaczej: są to różne dźwięki mowy, czyli fonemy (które w transkrypcji są umieszczane w nawiasach kwadratowych). W naszym przykładzie, /k/ w kit jest przydechowe, podczas gdy /k/ w skill nie jest przydechowe, . Powodem, dla którego te różne dźwięki są mimo wszystko uważane za należące do tego samego fonemu w języku angielskim jest to, że gdyby Anglik użył jednego z nich zamiast drugiego, znaczenie słowa nie zmieniłoby się: powiedzenie w skill mogłoby brzmieć dziwnie, ale słowo nadal byłoby rozpoznawane. Dla kontrastu, niektóre inne dźwięki mogą być zastąpione, co spowodowałoby zmianę znaczenia, tworząc słowa takie jak still (zastępując /t/), spill (zastępując /p/) i swill (zastępując /w/). Te inne dźwięki (/t/, /p/ i /w/) są, w języku angielskim, różnymi fonemami. W niektórych językach, jednakże, są one różnymi fonemami i są postrzegane jako takie przez osoby posługujące się tymi językami. Tak więc, w języku islandzkim, /kʰ/ jest pierwszym dźwiękiem kátur 'wesoły’, podczas gdy /k/ jest pierwszym dźwiękiem gátur 'zagadki’.cowboy…