Fobie są klasyfikowane jako rodzaj zaburzeń lękowych. Często nie ma wyraźnej przyczyny pojawienia się fobii, choć Rachman opisuje trzy możliwości: warunkowanie klasyczne, nabywanie wikłające i nabywanie informacyjne/instruktażowe. Czasami są one wywoływane przez szkodliwe wydarzenia otaczające fobiczny obiekt lub sytuację – w tym przypadku, na przykład, ciężkie oparzenia słoneczne, przewlekłe migreny wywołane światłem, lub traumy towarzyszące jasnym światłem słonecznym.
Zgodnie z DSM-5, heliofobia byłaby wymieniona w kategorii „specyficznej fobii”. Centrum Zdrowia Pacyfiku zasugerowało, że ludzie trzymają się z dala od światła słonecznego z powodu rosnącego strachu przed rakiem skóry lub ślepotą. To nie jest technicznie heliofobia, ale po prostu bezpodstawne nielogiczne rozwiązanie. Obejmuje on intensywny strach przed byciem szkodliwie dotkniętych przez ekspozycję na słońce lub do jasnych świateł, może również powodować heliofobii. Formy heliofobii oparte na takich lękach mogą powodować, że osoba cierpiąca może w końcu rozwinąć strach przed przebywaniem w miejscach publicznych lub strach przed ludźmi w ogóle przez skojarzenie, ponieważ paraliżujący strach przed jasnym światłem może znacznie ograniczyć miejsca, które heliofob może wygodnie odwiedzić, jak również uniemożliwić tej osobie wyjście na zewnątrz w ciągu dnia, kiedy większość innych ludzi jest aktywnych.
Inne warunki medyczne, takie jak keratoconus (zaburzenie oka, które powoduje skrajną wrażliwość wzroku na światło słoneczne i jasne światła), migrena, która może być wywołana przez jasne światło, i porfiria cutanea tarda, która powoduje, że skóra jest nadmiernie wrażliwa na światło słoneczne do punktu powodującego pęcherze, mogą powodować heliofobię, jeśli cierpiący zaczyna kojarzyć ból i dyskomfort z jasnym światłem.
.