Głowa kości udowej pokryta jest chrząstką stawową, z wyjątkiem małego owalnego wgłębienia położonego nieco poniżej i w tylnej części środka głowy, zwanego fovea capitis, które służy jako miejsce przyczepu więzadła trójkątnego (9, 10).
Niektóre badania koncentrowały się na wysokiej lokalizacji fovea capitis. Nötzli i wsp. (11) zasugerowali, że nieprawidłowe, górne położenie fovea capitis (fovea alta) jest radiologicznym markerem dysplazji stawu biodrowego. Wykazał on, że fovea alta, która może być oceniana poprzez pomiar kąta delta, może być czynnikiem predysponującym do wczesnego uszkodzenia chrząstki stawowej okołostawowej panewki i może prowadzić do wczesnej choroby zwyrodnieniowej stawów poprzez zmniejszenie powierzchni kontaktu głowy kości udowej z górną, nośną powierzchnią stawową panewki.
Inne badanie MRI przeprowadzone przez Beltran i wsp. (14) badało związek między wysoką fovea capitis (fovea alta) a dysplazją stawu biodrowego u młodych dorosłych. Stwierdzili oni istotny związek między fovea alta a dysplazją stawu biodrowego.
Tucker i wsp. (15) przeprowadzili kompleksowe badanie anatomiczne na czterdziestu czterech udach uzyskanych ze świeżych zwłok, wstrzykując siarczanem baru naczynia przebijające fovea capitis. Zbadali wszystkie okazy, uzyskując zdjęcie rentgenowskie głowy kości udowej po odwapnieniu.
Wyciągnęli wniosek, że naczynia bruzdowate, które powstają albo z tętnic obturatora lub tętnicy okalającej przyśrodkowej kości udowej, albo z obu, są obecne w każdym badanym więzadle, ale ich wielkość znacznie się różniła. U dzieci rozpoznano, że naczynia te są małe, a ich liczba waha się od jednego do pięciu. Czasami tworzą one sieć w fovea capitis podobną do palców wyciągniętej ręki. Jednak u dorosłych zauważył, że zmiana wielkości była uderzająco większa niż w przypadku naczyń pediatrycznych o 80%. Naczynia bruzdowate penetrowały głowę kości przez fovea capitis, tworząc różne zespolenia u ponad 70% osobników.
Fovea capitis zawiera ligamentum teres (LT). Tan i wsp. (12) w swoich badaniach anatomicznych stwierdzili, że LT ma zmienną długość i czasami składa się z wielu pęczków. Stwierdzili również, że nie występuje ono u 10% osób.
Dokładna funkcja LT nadal nie jest dobrze poznana. Jednakże w ostatnich badaniach przeprowadzonych przez Martin i wsp. (13), stwierdzili oni, że LT składa się ze zmiennej liczby pęczków i pełni rolę stabilizującą podczas rotacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz trakcji stawu biodrowego.
Niniejsze badanie zostało przeprowadzone w celu oceny zmian średnicy fovea capitis pomiędzy obiema płciami w różnych grupach wiekowych. Konstrukcja pomiaru, który został zastosowany w tym badaniu, wynika z naszego bogatego doświadczenia klinicznego w chirurgii stawu biodrowego. Dziwne jest, że w literaturze nie ma dobrze zaprojektowanych badań anatomicznych i radiologicznych dotyczących zmian średnicy fovea capitis u obu płci wraz z procesem starzenia się.
Równanie fovea capitis index (FCI) = (fovea capitis diameter (FCD) × 100) ÷ (femoral head diameter) jest ważne, ponieważ sugeruje się unikanie błędów związanych z minimalnymi różnicami powiększenia pomiędzy widokami miednicy.
Chociaż nie stwierdzono istotności statystycznej pomiędzy 1 i 2 grupą, średnia wartość FCI w 2 grupie była większa niż w 1 grupie. Grupa 3 wykazała najwyższą średnią wartość FCI w porównaniu do średnich wartości 1 i 2 grupy z istotną różnicą statystyczną, (P = 0,016, i 0,032 odpowiednio).
Analiza statystyczna wskaźnika fovea capitis głowy kości udowej wykazała, że średnica fovea capitis zwiększa się wraz z procesem starzenia. Proces powiększania się fovea capitis wraz z procesem starzenia można wytłumaczyć degeneracją okołopęcherzykowej cienkiej obwódki chrzęstnej wokół fovea capitis.
Średnie wartości FCI biodra lewego były wyraźnie większe od średnich wartości FCI biodra prawego, przy czym różnica pomiędzy uzyskanymi wartościami była istotna statystycznie. Można to wyjaśnić przede wszystkim mniejszą średnicą głowy kości udowej lewej w porównaniu z prawą, co zostało już wcześniej wykazane przez wielu badaczy (16-18).
Wiele patologii może dotyczyć głowy kości udowej, która jest kluczową częścią stawu biodrowego. Głowa kości udowej zawiera bardzo niewiele radiologicznych punktów orientacyjnych, jednym z nich jest fovea capitis. Znaczenie kliniczne tej anatomicznej zmienności konfiguracji fovea capitis nie było dotychczas przedmiotem badań. However, some inquiries have been produced by this study worth to be investigated.
Further clinical and radiological studies should be conducted to correlate the association of fovea capitis different configurations with some well-known anatomical features and pathologies of the femoral head including absent, short or hypertrophied ligamentum teres, ischemic or trauma-related avascular necrosis (AVN) and absent or active ligamentum teres blood supply.
Jednakże, uznajemy obecność pewnych ograniczeń w tym badaniu. Widoki rentgenowskie były używane, podczas gdy tomografia komputerowa (CT) może być bardziej czuła i dokładna dla pomiarów. CT jest jednak droższa i naraża pacjentów na większe promieniowanie niż tradycyjny rentgen. Pomimo faktu, że to badanie radiologiczne nie niesie ze sobą znaczących wyników klinicznych, otwiera ono pole do badań mających na celu dalszą ocenę tych wariantów anatomicznych i ujawnienie ich wpływu na praktykę kliniczną.
W podsumowaniu, wielkość fovea capitis zwiększa się wraz z procesem starzenia, ma ona cztery konfiguracje, znaczenie kliniczne takich figur wariantowych powinno być badane klinicznie w celu wykrycia ich związku z patologiami głowy kości udowej.