Czy celiakia może wpłynąć na oczekiwaną długość życia?

Celiakia (CD), wywołana przez spożycie glutenu, występuje u osób genetycznie predysponowanych do rozwoju przewlekłej choroby autoimmunologicznej.

W ciągu ostatnich kilku dekad lekarze dowiedzieli się wiele o tym, jak rozwija się choroba, w tym o czynnikach genetycznych i innych czynnikach ryzyka. Jednak wyniki badań nad tym, czy osoby z CD mają zwiększone ryzyko przedwczesnej śmierci związane z chorobą, były niejednoznaczne. Ostatnie badanie wykazało niewielki, ale statystycznie istotny wzrost śmiertelności.

Celiakia może wpływać na całe ciało

Do niedawna CD była uważana za głównie dziecięce zaburzenie żołądkowo-jelitowe, związane z objawami bólu brzucha, biegunki, zaparć i wzdęć, charakteryzujące się uszkodzeniem kosmków jelita cienkiego. (Kosmki są małymi, palczastymi występami wyściełającymi jelito cienkie, które pomagają organizmowi wchłaniać składniki odżywcze.)

Z rozwojem dokładnych badań krwi i badań przesiewowych na dużą skalę, zidentyfikowaliśmy CD jako prawdziwie ogólnoustrojowe zaburzenie, które może rozwinąć się w każdym wieku i wpłynąć na prawie każdą tkankę lub organ w organizmie. Ludzie z CD mogą doświadczać bólu stawów, osteopenii lub osteoporozy, złamań kości, wysypki i objawów psychiatrycznych, takich jak lęk i depresja.

Środowiskowy wyzwalacz CD – gluten – jest znany. Kiedy usuwamy gluten (białko występujące w pszenicy, życie i jęczmieniu) z diety osób z CD, zwykle doświadczają one poprawy lub ustąpienia objawów. Ich badania krwi wracają do normy, a ich jelito cienkie zdrowieje.

Celiakia może wpływać na długość życia

Badania oceniające CD i śmiertelność miały sprzeczne wyniki, z niektórymi badaniami pokazującymi nawet dwukrotny wzrost śmiertelności, a innymi pokazującymi brak zwiększonego ryzyka. Ponadto, nie zidentyfikowaliśmy jeszcze jak CD może zmienić oczekiwaną długość życia. Niektórzy uważają, że może to być częściowo związane z przewlekłym stanem zapalnym, prowadzącym do rozwoju osteopenii i złamań kości, powikłań związanych z chorobami towarzyszącymi, takimi jak cukrzyca typu 1, lub rzadko, rozwoju chłoniaka jelitowego (rodzaj raka).

Ostatnie badanie opublikowane w JAMA wykazało niewielkie, ale znaczące zwiększone ryzyko śmiertelności u osób z CD. Co ciekawe, osoby z CD były narażone na zwiększone ryzyko zgonu we wszystkich badanych grupach wiekowych, ale śmiertelność była większa u osób zdiagnozowanych w wieku od 18 do 39 lat. Naukowcy odkryli, że ryzyko zgonu było zwiększone w pierwszym roku po diagnozie, ale utrzymywało się ono nawet 10 lat później. Wzrost śmiertelności u pacjentów z CD był związany z chorobami układu krążenia, nowotworami, chorobami układu oddechowego i innymi nieokreślonymi przyczynami.

Zmiany w diecie i rutynowa opieka medyczna mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka

Niewielki wzrost ryzyka śmiertelności nie sugeruje, że musimy inaczej zarządzać CD. Jednak wyniki te podkreślają obszary, na których pacjenci i lekarze powinni się skupić w celu ewentualnego zmniejszenia tego ryzyka.

Na przykład, badania sugerują, że nieodpowiednie spożycie całych ziaren, wraz z niewystarczającym spożyciem błonnika, jest główną przyczyną chorób i zgonów na całym świecie. W szczególności, niższe spożycie pełnych ziaren jest związane ze zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia. Biorąc pod uwagę ograniczenia diety bezglutenowej, możliwe jest, że osoby z ChLC spożywają mniej pełnych ziaren niż osoby na diecie bezglutenowej. Dlatego osoby z CD powinny spożywać dietę bogatą w pełne ziarna, które nie zawierają glutenu, takie jak owies, quinoa i amarantus.

W dodatku u pacjentów z CD stwierdzono zwiększone ryzyko zgonu związane z chorobami układu oddechowego. W ramach rutynowej opieki po postawieniu diagnozy, pacjenci powinni porozmawiać z lekarzem o szczepionkach pneumokokowych, które mogą zmniejszyć ryzyko niektórych infekcji układu oddechowego. Nie jest to jeszcze powszechne w większości praktyk opieki zdrowotnej, więc zapytaj o to swojego lekarza, jeśli on lub ona nie porusza tego tematu.

Przewlekłe zapalenie jest prawdopodobnie czynnikiem w stowarzyszeniu CD ze zwiększoną śmiertelnością. Mając to na uwadze, lekarze powinni rozważyć powtórną biopsję jelita w celu poszukiwania trwającego stanu zapalnego, mimo że w tym badaniu nie stwierdzono zwiększonego ryzyka zgonu u osób, których jelito nie zagoiło się na diecie bezglutenowej.

Po zagojeniu się jelita pacjenci powinni co roku odwiedzać swojego lekarza i dietetyka, aby przejrzeć dietę bezglutenową, poddać się ocenie pod kątem innych możliwych schorzeń autoimmunologicznych oraz omówić potrzebę suplementacji witamin. Rutynowa opieka kontrolna, szczepienia przeciwko pneumokokom oraz dieta bogata w pełne ziarna, błonnik, owoce i warzywa powinny również pomóc.

Śledź mnie na Twitterze @celiacdoc

.