“Catskill Mountain House: The Four Elements” (1843-4) van Thomas Cole. Cole behoorde tot de landschapschilders van de Hudson River School. Dit schilderij is een sublieme weergave van de Catskills: De massieve, donkere stormwolken en rookpluimen staan in schril contrast met de heldere kleuren van de herfstbladeren en wekken ontzag bij de kijker.
“Zonsondergang & Catskills vanaf Church Hill, Olana” (1870-72) door Frederic Edwin Church. Dit schilderij is een weergave van de schilderachtigheid van de Catskills. In tegenstelling tot sublimiteit wordt schilderachtigheid gekenmerkt door inconsistentie en ruwheid, en is het de bedoeling dat het ingetogen emotionele reacties uitlokt. Let op de inconsistente bomenrij en de ruwe, golvende heuvels, evenals de verscheidenheid aan kleuren die zijn gebruikt om de zonsondergang weer te geven.
“Verwante geesten” (1849) door Asher B Durand. Dit schilderij, waarop collega-schilder Thomas Cole en William Cullen Bryant in de Catskills staan afgebeeld, roept gepassioneerde emoties op met een enorme kloof en waterval, met bergen in de verte. Het gebruikt mensen in het beeld om een gevoel van schaal te creëren en de grootsheid van de Hudson-vallei te benadrukken.
“Autumn–On the Hudson River” (1860) door Jasper Francis Cropsey. Cropsey maakte ook deel uit van de Hudson River School, en dit olieverfschilderij zou je kunnen beschouwen als een weergave van sublimiteit of schilderachtigheid. Het contrast van de felle zon die uit de donkere wolken oprijst en het tafereel verlicht, is zeker emblematisch voor sublimiteit, maar de subtiele variatie van de boombladeren en de glooiende heuvels is zeer pittoresk.
Een verhandeling over de Romantiek lijkt misschien misplaatst wanneer we de Amerikaanse geschiedenis bespreken. De filosofie is noch van oorsprong Amerikaans, noch wordt zij traditioneel met het land geassocieerd. De Romantiek was een filosofische stroming uit het begin van de negentiende eeuw die “ontstond onder Europese intellectuelen zoals Johann Goethe en Thomas Carlyle” die de natuurlijke wereld trachtten te idealiseren temidden van een snel industrialiserend continent. Europa bevond zich in het midden van een economisch systeem dat de groei van stedelijke centra en fabrieken aanmoedigde, en de romantici, waaronder kunstenaars, schrijvers en filosofen, probeerden de schoonheid van een natuurlijke wereld te idealiseren en af te beelden die op de rand leek te staan van vernietiging door industrieel kapitalisme.
In de Verenigde Staten werd de Romantiek eveneens geboren uit de wens om de schoonheid van een ongerept, wonderlijk Noord-Amerikaans continent te behouden voordat de natuurlijke rijkdommen zouden bezwijken onder de uitbuiting en vernietiging die inherent was aan de kapitalistische economie van het land. Kunstenaars en elites hergebruikten de Romantiek echter ook als uitdrukking van Amerikaanse trots en superioriteit. Zonder de enorme erfenis van artistieke en sociaal-politieke prestaties die Europa zich toe-eigende voor nationalistische trots, keken de Amerikanen naar datgene wat het continent ontbeerde – de belofte van een grenzeloze natuurlijke omgeving op grote schaal – om een gevoel van patriottisme te creëren voor de opkomende natie.
De filosofie van de romantiek omvat twee verschillende concepten van natuurlijke schoonheid: sublimiteit en pittoreskheid. Sublimiteit verwijst naar het vermogen van het landschap om het lichaam met emotie te overweldigen door het geweld en de terreur van de natuur te weerspiegelen, om “een visie van de Goddelijke Schepping op te wekken”. Schilderachtigheid daarentegen belichaamt de subtiliteit en ruwheid van het landschap, verwijzend naar zijn inconsistentie en variatie “in kleur en schaduw.” Van het einde van de 17e eeuw tot het begin van de 1800e eeuw zochten Europese schrijvers en reizigers naar kwaliteiten van sublimiteit en pittoreskheid wanneer ze naar de natuurlijke wereld keken. Terwijl deze concepten werden verwerkt in de gangbare Europese landschapstheorie, begonnen schrijvers het Amerikaanse landschap te beschrijven met geromantiseerde terminologie, met speciale aandacht voor de Hudson-vallei
In het begin van de 19e eeuw werd de Romantiek verwerkt in de gangbare Amerikaanse cultuur, waarbij werd afgeweken van de Europese wortels en het werd toegeëigend om het gevoel van nationale trots van het nieuwe land te versterken. “Kunstenaars en krantenredacteuren schreven aan het Amerikaanse publiek en spoorden hen aan om “stil te staan bij de rijkdom en het unieke karakter van de Hudson.” Ralph Waldo Emerson stelde dat de uitgestrektheid van het Amerikaanse landschap evenzeer gewaardeerd moest worden om zijn schoonheid als om zijn economische ontwikkeling, en dat de bevolking “de schoonheid in de natuur” moest waarderen zodat ontwikkeling en natuur naast elkaar konden bestaan. De schrijver en socialist Albert Brisbane schreef dat de Amerikanen naar de natuur moesten kijken voor de intellectuele groei en inspiratie die in de fabrieken werd verstikt, waar “de kracht van lichaam en geest, het verlangen naar elke intellectuele bezigheid…is verdwenen.”
Beginnend in 1825, kenden landschappelijke gebieden in het noordoosten van de Verenigde Staten een toename van het toerisme, omdat “een bewustzijn van de esthetische waarde van het natuurlijke landschap…opbloeide” en resorts en landgoederen werden ontwikkeld. Om een buitenlandse reiziger uit 1847 te parafraseren: “De Hudson…was niet alleen het middelpunt geworden van nationale historische en commerciële trots, maar ook van poëtische en literaire prestaties”. Vanaf de jaren 1820 trok de schilderschool van de Hudson-rivier landschapsschilders als Thomas Cole, Asher Brown Durand en Frederic Church naar de Hudson-vallei om sublimiteit en schilderachtigheid vast te leggen in schilderijen die tot op de dag van vandaag de regio illustreren. Deze schilders werden gesteund door een culturele elite uit New York en omgeving, vanwege “hun streven naar cultureel nationalisme en een air van intellectueel kosmopolitisme.”
Naast deze beweegredenen was de greep van de romantiek in Amerika en de Hudson-vallei geworteld in een bezorgdheid over de dreigende gevaren van economische ontwikkeling en industrialisatie. Vanaf 1825 tot aan de Burgeroorlog was er sprake van “territoriale annexatie… de verspreiding van de stoomboot en de snelle groei van het stadsgezicht” en men vreesde dat de ongebreidelde groei en ondeugden van New York City zich zouden uitbreiden naar de Hudson-vallei, zoals geïllustreerd werd door de Hudson-vallei route en het Erie-kanaal.
Amerikaanse schrijvers en schilders uit de Romantiek waren pessimistisch over de alles verterende opmars van het Manifest Destiny naar het Westen, en later over de groei en industrialisatie van steden in het Midden-Atlantische gebied. Schrijvers als William Gilpin en Walt Whitman waren poëtisch over de “loop van het Empire”, die ervoor zorgde dat de door ondeugden geteisterde en lelijke steden zich onhoudbaar uitbreidden naar het platteland. De prachtige schilderijen van de Hudson River School moeten worden gezien in de context van een tijdperk vóór de Burgeroorlog van massale “territoriale annexatie … en nationale verheerlijking.” Thomas Cole’s bucolische en grandioze karakteriseringen van landelijke omgevingen waren bedoeld om te contrasteren met zijn afkeer en pessimisme ten opzichte van het kwaad dat geassocieerd werd met New York City en de daarmee gepaard gaande ontwikkelingen. We zullen later zien dat dezelfde bezorgdheid over de verspreiding van menselijke ontwikkeling en economische groei nog lang na 1800 en in de twintigste eeuw voelbaar bleef in de Hudson-vallei, wat aanzette tot pogingen om zowel het verleden als het natuurlijke landschap te romantiseren om deze angsten de kop in te drukken.