Hier is een antwoord van het internet:
‘De grootste hersenen ter wereld werden gevonden in het hoofd van een krankzinnige man, en het werk van de psychiater is om de psychologische problemen van mensen te verhelpen, en daarbij hun hoofd te verkleinen van randdebielen tot een normale of gemiddelde grootte’.
Ik ben er niet zeker van dat dit juist is, en zal wikianswers in de nabije toekomst mijden.
Een bredere zoektocht op internet levert de consensus op dat psychiaters zo heten vanwege een pejoratieve vergelijking tussen hen en stammen wier gewoonte het is om de hoofden van hun gedode vijanden te verkleinen. Ik had daar bijna ‘primitieve stammen’ geschreven, maar ik heb geen idee hoe je een hoofd moet laten krimpen, en het zou wel eens heel moeilijk kunnen zijn. Deze ‘hoofd-krimpen’ verklaring klinkt plausibel.
Het geluk wil dat ik vandaag lid ben geworden van Camden Libraries*, en het lidmaatschap heeft me toegang verschaft tot het complete online Oxford English Dictionary. Met deze bron bij de hand kan ik u vertellen dat de term voor het eerst werd gebruikt door de Amerikaanse romanschrijver Thomas Pynchon in zijn boek ‘The Crying of Lot’, waar hij zegt:
‘It was Dr Hilarius, her shrink or psychotherapist’
Dit is slechts het eerste geregistreerde gebruik van het woord en betekent niet dat Pynchon de term heeft uitgevonden. Hij is beroemd teruggetrokken, en het is dus onwaarschijnlijk dat ik het hem kan vragen. Deze website suggereert dat “tijdschriftenstrips uit de jaren 1950 en 1960 overspoeld werden met kannibalistische inboorlingen, toverdokters en dergelijke, dus de beeldspraak van “shrink” is niet zo verwonderlijk”. Zoals zoveel uitdrukkingen was het waarschijnlijk al in gebruik voordat een romanschrijver, zoals Pynchon, met een oor voor spreektaal, het oppikte.
Ik maak minder vorderingen met de geschiedenis van ’trucjesfietser’ en het enige wat ik tot nu toe heb kunnen vinden is dat het een ‘humoristische wijziging van psychiater’ is (weer OED), wat ik al wist. Als iemand hier iets over weet, laat het me dan weten.