28 okt 2019
Sanogo Fanhatama, rechts, deelt hoe het is om met hiv te leven in Ivoorkust. Hij werd gediagnosticeerd in 2013.
De belangrijkste belemmering om mannen in Ivoorkust te laten testen op hiv is angst – angst, niet voor de ziekte zelf, maar voor de sociale en economische gevolgen die een positieve diagnose met zich mee kan brengen, suggereert nieuw onderzoek van het Johns Hopkins Center for Communication Programs.
De onderzoekers, die 23 oktober rapporteren in het tijdschrift PLOS ONE, zeggen dat dit thema steeds weer naar voren kwam in focusgroepen en individuele interviews die werden gehouden met mannen in het West-Afrikaanse land. De bevindingen kunnen nieuwe strategieën opleveren voor het gebruik van sociale en gedragsveranderende communicatie om mannen te helpen beslissen om gratis hiv-tests en -behandeling te ondergaan.
In Ivoorkust leeft naar schatting 2,5 procent van de volwassenen tussen de 15 en 49 jaar met hiv, maar slechts 24 procent van de mannen die met het virus leven, weet dat ze besmet zijn (vergeleken met een nog steeds lage 43 procent van de vrouwen in het land).
“We vragen ons af: ‘Waarom laten mensen zich niet testen op hiv? Wat is de mogelijke schade? Dat is een erg naïeve vraag,” zegt Danielle Naugle, PhD van het CCP, die het onderzoek leidde. “De mogelijke nadelen van een positieve hiv-test zijn enorm. Het bedreigt de waarden van mannen, hun sociale en economische status, hun seksualiteit. Voor sommige mannen was de fysieke dood te verkiezen boven de sociale dood die ze vrezen te ervaren als ze gediagnosticeerd zouden worden met HIV.”
Naugle zegt dat veel van de sociale en gedragsveranderende communicatie over HIV wordt uitgevoerd door een lens van gezondheid, gericht op de noodzaak om te worden getest en behandeld voor het virus om niet alleen je eigen gezondheid te behouden, maar ook die van anderen. Maar, zegt ze, gezien dit onderzoek naar mannelijkheid waaruit blijkt dat vier andere domeinen – seksualiteit, werk en financieel succes, familie en sociale status – net zo veel en misschien wel meer een rol spelen in de besluitvorming van mannen, zou het zinvol zijn om de focus van HIV-gerelateerde boodschappen aan te passen.
“In plaats van te zeggen: je moet je laten testen zodat je voor je gezondheid kunt zorgen, moeten we misschien zeggen: laat je testen en als je besmet bent met hiv, begin dan onmiddellijk met de behandeling, zodat je kunt blijven werken of zodat je voor je gezin kunt zorgen, zodat niemand vermoedt dat je hiv hebt, tenzij je ervoor kiest om het hen te vertellen,” zegt Naugle.
De focusgroepen en interviews met 227 mannen werden in november en december 2016 in drie Ivoriaanse steden gehouden. Sommige van de mannen leefden met hiv; anderen kenden hun status niet. Het onderzoek was specifiek gericht op hiv, maar Naugle zegt dat wat geleerd is over mannen en mannelijkheid van toepassing zou kunnen zijn op andere gezondheidsgebieden, met name gezinsplanning.
Onder de bevindingen: Veel mannen hadden verouderde informatie over de toegankelijkheid en effectiviteit van behandeling en “een verouderde interpretatie van een hiv-diagnose als een fysiek en sociaal doodvonnis,” schreven de auteurs.
De communicatie rond hiv in de afgelopen 30 jaar – inclusief foto’s van uitgemergelde mensen die sterven – heeft een rol gespeeld in waar we nu zijn in Ivoorkust, zegt Naugle, eraan toevoegend “mensen zijn bang voor hiv en het blijft in hoge mate gestigmatiseerd.”
“De artsen hebben goed hun best gedaan om mensen bang te maken voor hiv, maar op de lange termijn heeft het averechts gewerkt en nu verbergen mensen zich voor hiv en willen ze zich niet laten testen,” zegt ze.
“We moeten het beeld van hiv veranderen in een beeld van een succesvolle man die een vervuld leven leidt. We moeten de boodschap overbrengen dat je zelfs met een positieve diagnose nog steeds een vrouw kunt hebben, seks kunt hebben, kunt werken en actief kunt deelnemen aan de gemeenschap.”
Naugle zegt dat CCP dit in Ivoorkust heeft geprobeerd door echte mensen te gebruiken die getuigenis aflegden van hun leven, maar dat ze moeite hadden om mannen naar voren te krijgen en hun verhalen te delen.
“Angst in beeld brengen: The intersections of HIV and masculine gender norms in Cote d’Ivoire” is geschreven door Danielle Amani Naugle; Natalie Jean Tibbels; Zoe Mistrale Hendrickson; Abdul Dosso; Lynn M. Van Lith; Elizabeth C. Mallalieu; Anne Marie Kouadio; Walter Kra; Diarra Kamara; Patricia Dailly-Ajavon; Adama Cisse; Kim Siefert-Ahanda; Sereen Thaddeus; Stella Babalola en Christopher J. Hoffman.