Rigiditeit verwijst naar abnormale stijfheid in de ledematen of andere lichaamsdelen, waardoor spieren zich niet kunnen strekken en ontspannen. Het kan zich aan één of beide zijden van het lichaam voordoen.
Rigiditeit is een van de vier belangrijkste motorische symptomen van de ziekte van Parkinson. De andere drie zijn bradykinesie (trage beweging), tremoren (onwillekeurige en oncontroleerbare beweging van armen, benen, handen, of andere lichaamsdelen in rust), en posturale instabiliteit (verstoord evenwicht, of moeite met staan of lopen).
Hoe rigiditeit patiënten beïnvloedt
Karakteristieken van rigiditeit bij Parkinsonpatiënten zijn onder meer:
- Stijfheid of inflexibiliteit in de spieren
- Pijn en spierkrampen
- Vaste, maskerachtige gelaatsuitdrukking door stijfheid in de gezichtsspieren
- Met de armen kunnen zwaaien tijdens het lopen door strakke en stijve spieren
- Problemen met omdraaien, uit een stoel komen, en omdraaien in bed
- Moeilijkheden met schrijven, eten snijden, of knopen opmaken
- Slaapproblemen ’s nachts door stijfheid en verminderde beweeglijkheid in bed
- Pijn of pijn in de aangedane spieren of gewrichten
- Gebukte houding die vaak geassocieerd wordt met de ziekte van Parkinson
Clinische diagnose van rigiditeit
Een arts zal op rigiditeit testen door het ontspannen pols- en ellebooggewricht van de patiënt te buigen en te strekken, en kijken naar aanhoudende rigiditeit of intermitterende (tandwiel) rigiditeit als tremoren ermee gepaard gaan.
Clinisch wordt Parkinson-rigiditeit gekenmerkt door een verhoogde spierspanning tijdens onderzoek met passieve beweging van de aangedane lichaamsdelen. Parkinson rigiditeit is meer uitgesproken in flexor spieren (die samentrekken om handen, armen, benen, of andere delen van het lichaam te buigen) dan extensor spieren (een spier die, wanneer ontspannen, handen, armen, benen, of andere delen van het lichaam strekken of strekken). De stijfheid kan worden versterkt door vrijwillige beweging van andere lichaamsdelen en is meer uitgesproken bij langzaam strekken dan bij snel strekken. Deze kenmerken helpen de rigiditeit van Parkinson te onderscheiden van spasticiteit, die erger wordt bij snelle bewegingen.
Behandelings- en beheersopties
Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar om de motorische symptomen die gepaard gaan met de ziekte van Parkinson te verlichten. De meeste van deze behandelingen helpen Parkinson-patiënten ook om problemen in verband met stijfheid te overwinnen. Deze omvatten:
- Medicijnen zoals levodopa (toegediend met carbidopa), dopamine-agonisten, anticholinergica, catechol-O-methyl-transferase (COMT)-remmers, en monoamine-oxidase-B (MAO-B)-remmers. Eén behandeling of een combinatie van behandelingen wordt vaak voorgeschreven aan Parkinson-patiënten om motorische problemen, waaronder stijfheid, te verbeteren die optreden als gevolg van disfunctie in dopaminerge neuronen.
- Fysiotherapie om de mobiliteit en het bewegingsbereik in spieren en gewrichten te verbeteren, en om de spierkrampen te verlichten die vaak voorkomen bij Parkinson-patiënten. Een ergotherapeut of fysiotherapeut kan advies geven over dagelijkse routines, oefeningen en het gebruik van hulpmiddelen, zoals rollators of wandelstokken, om de patiënt te helpen zo mobiel en onafhankelijk mogelijk te blijven. Ergotherapie is over het algemeen nodig voor patiënten om dagelijkse activiteiten beter te kunnen uitvoeren, zoals bijvoorbeeld het rollen in bed of het opstaan uit een stoel. Regelmatige lichaamsbeweging en stretching kunnen de spieren versterken en de flexibiliteit behouden.
- Logopedie waarbij gezichtsoefeningen worden aangeleerd om te helpen bij spraak en communicatie.
- Diepe hersenstimulatie voor Parkinson-patiënten bij wie de symptomen niet voldoende onder controle zijn met medicijnen en/of lichaamsbeweging.
***
Parkinson News Today is strikt een nieuws- en informatiewebsite over de ziekte. Het geeft geen medisch advies, diagnose of behandeling. Deze inhoud is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Vraag altijd advies aan uw arts of andere gekwalificeerde gezondheidswerkers als u vragen hebt over een medische aandoening. Negeer nooit professioneel medisch advies of wacht nooit met het inwinnen ervan vanwege iets dat u op deze website hebt gelezen.