Nina en Claus von Stauffenberg | Bundesarchiv Bild via Wikipedia
Er was een tijd dat ze gewoon een mooi, jong, verliefd koppel waren. Nina en Claus von Stauffenberg waren bevoorrecht door het fortuin. Ze waren aristocraten. Ze waren patriotten, toegewijd aan het land waaruit ze voortkwamen. Door een speling van het lot die ze zich nooit hadden kunnen voorstellen, zou Claus von Stauffenberg een historische figuur worden. Als iemand het verdient, zelfs in ons post-heroïsche tijdperk, als “held” te worden gekarakteriseerd, dan is hij het wel. Niemand minder dan Winston Churchill velde het vonnis, dat niemand ongedaan kon maken: Stauffenberg was de “dapperste van de besten.”
Het doet niets af aan Stauffenbergs voorbeeld om op te merken, dat hij niet alleen was in zijn heldhaftigheid. In de aanloop naar en de opvolging van zijn druk uur, ondernam Stauffenberg zijn reis met zijn gezin. Degenen die van zijn voorbeeld willen leren, kunnen baat hebben bij het grotere geheel.
Stauffenbergs naam wordt in de deugd omgeslingerd vanwege zijn leiderschap en moed in het complot van 20 juli 1944 om Adolf Hitler te vermoorden.
Zoals verhaald in een populaire speelfilm, Valkyrie, verschafte Hitlers persoonlijke vertrouwen in Stauffenberg hem zeldzame toegang tot de binnenste kring van de Führer. Op donderdag 20 juli, woonde de jonge kolonel een conferentie bij, op hoog niveau over militaire strategie, in Hitler’s hoofdkwartier aan het Oostfront. Terwijl hij zich een weg baande door de strenge beveiliging die de meest gezochte functionaris beschermde in een wereld in oorlog, plaatste Stauffenberg een bom in een aktetas op enkele meters van de krijgsheer.
Zoals de bedoeling was, was de daarop volgende ontploffing krachtig. Vier mensen zouden sterven; anderen zouden ernstig gewond raken. Een onoplettende collega had de aktetas verplaatst naar de buitenkant van een tafelschot, waardoor de kracht van de explosie werd omgeleid. Ongelooflijk genoeg raakte Hitler gewond, maar niet ernstig.
Hermann Goering inspecteert de schade | Bundesarchiv Bild via Wikipedia
Hitler’s Ravenous Revenge
Hitler wist gedurende vele jaren talrijke aanslagen op zijn leven te ontlopen. Deze was bijzonder verontrustend, vanuit zijn oogpunt. Het was bijna gelukt. De samenzweerders waren effectief doorgedrongen tot zijn binnenste heiligdom. Met de op handen zijnde vernietiging van het Derde Rijk alom erkend, werd het oordeel van de Führer meer en meer in twijfel getrokken. Het was onmiddellijk duidelijk dat zijn moordaanslag bedoeld was als de eerste stap in een zorgvuldig geplande staatsgreep.
Met woeste, bloeddorstige intensiteit verklaarde Hitler:
Ik zal de misdadigers die het hebben gewaagd zich te verzetten tegen de Voorzienigheid en tegen mij, verpletteren en vernietigen. Deze verraders van hun eigen volk verdienen een schandelijke dood, en die zullen ze krijgen. Deze keer zal de volle prijs betaald worden door allen die erbij betrokken zijn, en door hun families, en door allen die hen geholpen hebben. Dit addernest dat heeft getracht de grootsheid van mijn Duitsland te saboteren, zal voor eens en voor altijd worden uitgeroeid. Bijna vijfduizend mensen werden geëxecuteerd. Ongeveer zevenduizend mensen werden gearresteerd.
Psychopaten in gewaden en uniformen werden, met wettelijke toestemming, losgelaten op de burgers van een natie die dreigde te worden vernietigd door buitenlandse troepen die tegelijkertijd en onverbiddelijk oprukten vanuit het oosten en het westen.
Berthold von Stauffenberg | Bundesarchiv Bild via Wikipedia
Hostages to Fortune
Claus von Stauffenberg werd op de avond van 20 juli 1944 standrechtelijk geëxecuteerd. Hij behoorde tot een groep officieren die op bevel van hun superieuren, die bewijzen van hun eigen schuld aan het complot aan het uitwissen waren, de onmiddellijke dood tegemoet zagen.
Nu was het de familie van Stauffenberg die zou lijden. Het nazi-regime had officieel een oude juridische doctrine opgegraven, Sippenhaft, die families aansprakelijk stelde voor de criminele daden van elk van hun leden. Het praktische effect was dat het toekomstige verzet in het hele nazi-rijk werd afgekoeld.
Nina von Stauffenberg, die haar man had verloren, zou spoedig door de Gestapo worden gearresteerd en ondervraagd, en vervolgens naar het concentratiekamp Ravensbruck worden vervoerd. Die winter, in gevangenschap, beviel zij van haar laatste kind, verwekt door Claus.
De kinderen van Nina en Claus Stauffenberg waren bestemd voor Buchenwald, het beruchte concentratiekamp. Ze werden alleen gespaard door de komst van Amerikaanse troepen.
Claus’ broer en mede-samenzweerder, Berthold, trof een gruwelijk lot. Hij werd op de avond van 20 juli gearresteerd. Hij werd geconfronteerd met de volledige woede van de Gestapo, handelend op Hitlers persoonlijke aanwijzing. Hij werd berecht in de “volksrechtbank” van de beruchte Roland Freisler, een hysterische, hyena-achtige sadist die beschouwd werd als Hitler’s favoriete rechter. Hij werd ter dood veroordeeld. Berthold Stauffenberg werd herhaaldelijk opgehangen en herleefde, in onvoorstelbare doodsangst. Het groteske schouwspel werd gefilmd om door Hitler zelf te worden bekeken.
Leiders en hun gezinnen
Vier eeuwen geleden sprak Sir Francis Bacon over de uitdaging om leiderschap te verzoenen met familieverplichtingen:
Hij die vrouw en kinderen heeft, heeft het fortuin gegijzeld; want zij staan grote ondernemingen in de weg, hetzij van deugdzaamheid, hetzij van onheil.
Nelson Mandela heeft de vraag in onze tijd treffend gesteld:
Ik heb me vaak afgevraagd of het gerechtvaardigd is dat iemand zijn eigen gezin verwaarloost om te vechten voor kansen voor anderen.
Hoe zit het met u?
Wat denkt u?
In welke omstandigheden ziet u dienstbaarheid aan buitenstaanders, aan de wereld, het land, de gemeenschap; aan klanten en werknemers en andere belanghebbenden, als noodzakelijkerwijs in strijd met uw dienstbaarheid aan uw gezin?
Hoe gaat u om met die spanningen?
Wie ziet u, in uw persoonlijke waarneming of door studie, die met succes zijn gezin en de wijdere wereld heeft gediend? Wat heb je geleerd?
