Smashing Pumpkins’ ‘1979’, het dromerige popmeesterwerk van hun beruchte (en misschien een tikkeltje overdreven) dubbelalbum ‘Mellon Collie and the Infinite Sadness’ uit 1995, is een nummer dat ademt van nostalgie, hoop, een vleugje spijt en de onnavolgbare vrijheid van de jeugd. Het is een vreemde compositie, een gitaarnummer dat aanvoelt alsof het werkt vanuit een low-key elektronisch palet, het centrale gitaarrefrein een warm, laag gezoem dat uitmondt in een prachtig, schallend refrein. Het is delicaat, sereen, wetend en – passend – melancholisch.
De teksten zijn niet-specifiek. Zoals de beste teksten in de popmuziek, nodigen ze je uit om er je eigen betekenis op te projecteren. Maar als verbeelding van puberaal verlangen is “On a live wire right above the street, you and I should meet” vergelijkbaar met “I’ll dig a tunnel from my window to yours”, afkomstig uit Arcade Fire’s ‘Neighbourhood #1 (Tunnels)’. Uiteindelijk is dit een nummer over tieneronrust, verveling en de last van je puberale vrijheid, als de kindertijd wegebt en de schaduwen van volwassen verantwoordelijkheid je leven binnendringen. De video is een rustig surrealistische collage van de wervelende emoties die dit oproept.
Het uitgangspunt: een stel tieners rommelen wat aan in hun woonplaats, gooien met autobanden, veroorzaken chaos in de slijterij, wonen een huisfeest bij waar de Pumpkins rauw optreden. Het is dit laatste deel dat vandaag de dag relevant is, aangezien Billy Corgan deze week een show heeft aangekondigd die de gedenkwaardige scène zal herscheppen; fans moeten meedoen aan een loterij om in aanmerking te komen voor kaartjes voor de kneeparty met een kleine capaciteit in een huis in Los Angeles. De show, die zal worden gehouden op 28 juni als onderdeel van de band’s komende Noord-Amerikaanse tournee, zal waarschijnlijk niet het freewheeling gevoel van zijn inspiratie vastleggen, maar het is een mooie gelegenheid om de video opnieuw te bekijken – een klassieker.
En het was bijna niet gebeurd. De band nam de video op, geregisseerd door het duo Jonathan Dayton en Valeria Farris (die in 2006 de indiefilm Little Miss Sunshine maakten), voordat ze op tournee gingen, maar de beelden van de feestscène werden op het dak van een auto achtergelaten en voor altijd verloren verklaard – niet voordat er in Los Angeles ‘gezocht’-posters met een beloning van $1000 werden opgeplakt. Uiteindelijk keerde de band terug om het zo iconische gedeelte opnieuw op te nemen dat de Pumpkins het binnenkort voor een tweede keer zullen doen. (De video werd bijna geregisseerd door Spike Jonze, die wilde dat de band meer dan een miljoen dollar uitgaf aan een video waarin ze rondhingen in een ruimtehotel met maskers die bedoeld waren om olifant-aliens uit te beelden.Geen wonder dat ze terugkeren naar ‘1979’: de video is volkomen betoverend, doorspekt met beelden van Corgan op de achterbank van een auto, een alwetende waarnemer van tiener pandemonium over de hele wereld, met een wrange glimlach als de adolescente rebellie van de personages meer en meer uit de hand loopt. De fish eye-lens plaatst de video midden in de actie; we zijn er allemaal geweest, in verschillende mate. Het gevoel van anarchie wordt nog versterkt wanneer de politie – waarvan er één drummer Jimmy Chamberlin speelt – opduikt met komische snorren, waarmee het idee wordt versterkt dat er geen autoriteitsfiguren zijn in dit tienerlandschap.
Het wordt niet gevierd dat de tieners de slijterij vernielen, wat onrust veroorzaakt bij de bediende (gespeeld door gitarist James Iha), maar de kijker wordt ook niet aangemoedigd om het af te keuren. Dit is een zone zonder oordeel, een eenvoudige erkenning dat we in het leven goed en slecht zullen doen, en dat de wereld zal blijven draaien, voordat “onze botten zullen rusten – tot stof, denk ik – vergeten en opgenomen in de aarde beneden.”
De compositie draagt een home video kwaliteit, alsof we zijn gestuit op de camcorder creaties van de tieners. Dit is een moment in de tijd, weerspiegeld in een schrijnend commentaar dat een fan schreef op Reddit met betrekking tot de track: “Ik kan me herinneren hoe 1979 voor mij als 14-jarige in 1995 aanvoelde als een vreemde en verre tijd. De gedachte dat een 14-jarige 1997 nu op dezelfde manier ziet, is inderdaad een vreemde gedachte. The Pumpkins zelf legden het verstrijken van de tijd vast in de video bij het nummer ‘Perfect’ uit 1998, waarin de personages uit ‘1979’ werden teruggeblikt op hun weg door de volwassenheid, het opvoeden van hun kinderen, verliefd worden, het bijwonen van feestjes die de roes van de adolescentie probeerden te herscheppen.
Er is iets treurigs aan de nieuwe wedstrijd die de Smashing Pumpkins hebben uitgeschreven – herenigd zonder de oorspronkelijke bassist en sleutelfiguur D’arcy Wretzky – aangezien het een ongegeneerde greep naar het verleden is (waarbij de winnaars een korte kans krijgen om aan de volwassen routine te ontsnappen met een verblijf van twee nachten in een Hilton hotel). Het is het soort nostalgie waar die tienerpunks tegenop zouden zien. Toch dient de stunt een doel door ons te herinneren aan de onuitwisbare kracht van adolescente vrijheid vertegenwoordigd door de originele, tijdloze video.