De geesten waartoe een sjamaan toegang heeft, kunnen zowel kwaadaardig als goedaardig zijn. De sjamaan wordt gezien als de tussenpersoon tussen de geesten en de menselijke wereld, en men gelooft dat hij kan communiceren met geesten van overledenen. In sommige sjamanistische praktijken kan de sjamaan rituelen uitvoeren zoals drummen, zingen, dansen of kruidenwerk om een staat van spirituele of religieuze extase te bereiken; en daarbij in gemeenschap treden met geesten van overledenen.
Typisch zal de sjamaan trachten kwalen of ziekten te genezen door te werken aan de ziel van het individu. Zij kunnen trachten trauma’s voor de geest of de ziel te verlichten, waarvan wordt verondersteld dat ze van invloed zijn op de fysieke gezondheid van het individu, of zij kunnen een beroep doen op hun geestengidsen om genezende handelingen te verrichten.
Omdat de sjamaan emotionele en fysieke kwalen behandelt en met de overledene communiceert, hebben sommigen gesuggereerd dat de rol van de sjamaan deels bestaat uit het helpen van de mensen in hun gemeenschap bij het omgaan met hun verdriet en rouw.