Rosacea is een chronische en progressieve huidaandoening die wordt gekenmerkt door episodes van remissie en exacerbaties van de vele cutane symptomen, waaronder blozen, gezichtserytheem, teleangiëctasieën, oedeem, papels, pustels, oculaire laesies en rhinophyma.1 Ongeveer 16 miljoen mensen in de Verenigde Staten hebben last van rosacea.2 De incidentie van rosacea neemt toe met het ouder worden.2 Rosacea wordt vaker waargenomen bij vrouwen dan bij mannen; mannen met rosacea hebben echter vaak meer ontsierende huidveranderingen dan vrouwen.3
Een comité van deskundigen van de National Rosacea Society heeft de 4 klinische subtypes van de ziekte beschreven als (1) erythematotelangiectatic, (2) papulopustular, (3) phymatous, en (4) ocular rosacea.1 Erythematotelangiectatic rosacea omvat blozen en aanhoudend centraal erytheem in het gezicht. Papulopustuleuze rosacea wordt gekenmerkt door persisterend centraal erytheem in het gelaat met voorbijgaande papels, pustels, of beide in een centrale gelaatsverdeling; papulopustuleuze rosacea is een van de meer voorkomende subtypes van rosacea en lijkt op acne vulgaris, zonder comedonen. Fymatous rosacea wordt gekarakteriseerd door verdikking van de huid, onregelmatige oppervlakte nodulariteiten, en uitbreiding. Oculaire rosacea wordt gekenmerkt door symptomen die specifiek zijn voor het oog, waaronder tranende of bloeddoorlopen ogen, een vreemd lichaam gevoel in het oog, branderigheid, prikken, droogheid, jeuk, lichtgevoeligheid, of ooglid en perioculair erytheem.1
De diagnose van rosacea kan een uitdaging zijn, omdat het gebaseerd is op de klinische tekenen en symptomen; er is geen bevestigende laboratoriumtest beschikbaar.3 Bovendien is de etiologie van rosacea niet volledig begrepen; de aandoening wordt verondersteld een ontstekingsstoornis te zijn in de context van een veranderde immuunrespons.4
De oorzakelijke elementen van rosacea omvatten genetische en omgevingsfactoren, zoals warmte, zonlicht, en stress. Ziekten van het spijsverteringskanaal, aantasting door de Demodexmijt, een defect van de epidermale barrière en stye bij kinderen zouden ook de immuunrespons beïnvloeden en de ontsteking veroorzaken die bij rosacea-patiënten wordt gezien.5-7
Verschillende soorten Demodexmijten kunnen de huid van de gastheer aantasten, afhankelijk van het gebied van de huid. De menselijke huid kan worden aangetast door 2 soorten Demodex mijten: Demodex folliculorum en Demodex brevis.5D folliculorum is een parasiet die zich ophoudt in de haarfollikels, en komt vooral voor bij papulopustuleuze rosacea. D brevis leeft in het diepe deel van de huid.5,8 Omdat de belangrijkste voedselbronnen voor deze mijten epidermale cellen en talgbestanddelen zijn, houden ze zich op in gebieden die rijk zijn aan talgklieren, zoals het gezicht (met name de neus, wangen, voorhoofd en kin).5
De klinische tekenen en symptomen van rosacea doen zich voornamelijk voor in het gezicht.9 Het is aangetoond dat de impact van rosacea op het fysieke uiterlijk van patiënten een negatieve invloed heeft op het emotionele welzijn van patiënten, wat resulteert in psychosociale comorbiditeiten zoals angststoornissen, sociale fobieën en depressie.10,11 In een onderzoek van de National Rosacea Society onder meer dan 400 patiënten met rosacea, meldde 75% van de respondenten dat hun rosacea hun gevoel van eigenwaarde had verminderd, en ongeveer 70% meldde dat rosacea hen in verlegenheid bracht en gefrustreerd deed voelen.12 Bovendien meldde meer dan 50% van de respondenten dat ze zich beroofd hadden gevoeld van plezier of geluk vanwege hun rosacea.12 Deze bevindingen onderstrepen de ernstige psychosociale impact van rosacea op het welzijn van patiënten en voor de noodzaak van behandeling van deze dermatologische aandoening.
Zoals andere chronische huidziekten met variabele symptomatologie, vereist rosacea een behandeling op lange termijn, en de keuze van geneesmiddelen is vaak gebaseerd op anekdotisch bewijs.7 De topische behandelingsopties voor papulopustuleuze rosacea omvatten azelaïnezuur, benzoylperoxide, metronidazol, en natriumsulfacetamide/zwavel.7,13 Systemische interventies omvatten tetracycline en azitromycine. Een Cochrane Review uit 2011 toonde aan dat alleen topische metronidazol, azelaïnezuur en doxycycline (40 mg) enig bewijs hadden om hun effectiviteit te ondersteunen bij de behandeling van patiënten met matige tot ernstige rosacea.7
In de praktijk worden milde gevallen van papulopustuleuze rosacea vaak alleen met lokale medicatie behandeld, terwijl bij matige tot ernstige ziekte systemische therapie nodig kan zijn om de ontstekingshaard van de huidlaesies te doen verdwijnen.3,14 De ontstekingshaard van de huid reageert meestal op medische therapieën en geneest zonder littekenvorming. Omgekeerd kunnen voor teleangiëctasieën en fymatische veranderingen laser- of chirurgische ingrepen nodig zijn.3 Alle patiënten met rosacea moet worden geadviseerd hun huid te beschermen tegen hitte en kou, en factoren te vermijden die ziekte-exacerbaties uitlokken en huidirritatie veroorzaken.3
Omdat antibiotica voor veel huidaandoeningen altijd beschikbaar en effectief zijn, zijn ze in de dermatologische setting vatbaar voor overmatig gebruik.15 De kans op antibioticaresistentie is een belangrijk punt van zorg voor clinici die patiënten met rosacea behandelen, maar ook andere aandoeningen, waaronder acne en huidinfecties.15 Topische rosacea-middelen bieden een alternatief voor systemische antibiotica, maar de keuze van het middel kan van cruciaal belang zijn; de keuze van een lotion, een crème, een gel of een schuim kan de werkzaamheid van de medicatie beïnvloeden, evenals de therapietrouw van de patiënt en de verdraagbaarheid van het therapeutische middel.4
De kosten en werkzaamheidspercentages van topische en orale therapieën voor rosacea variëren sterk.16 Met gepubliceerde klinische onderzoeksgegevens berekenden onderzoekers de kosten die gepaard gaan met een succesvolle behandeling voor 6 verschillende rosacea-therapieën. De medicijnkosten werden gecombineerd met de kosten voor kantoorbezoeken om de totale behandelingskosten voor een periode van 15 weken te schatten. Uit deze studie, gepubliceerd in 2009, bleek dat metronidazol 1% gel eenmaal daags aanzienlijk goedkoper was dan de andere 5 merk- en generieke alternatieven.16
De medicatiekosten per behandelsucces van topische regimes varieerden van $ 60,90 ($ 205,40 totaal, inclusief kantoorbezoeken) voor metronidazol 1% gel tot $ 152,25 ($ 296,75 totaal) voor azelaïnezuur 20% crème tweemaal daags.16 Tetracycline 250 mg per dag was de minst dure orale medicatie voor de behandeling van patiënten met rosacea, voor $ 6,30 ($ 150,80 totaal) per behandelsucces.16