VoiceEdit

Voiceuze plosieven worden uitgesproken met trilling van de stembanden, stemloze plosieven zonder. Plosieven zijn meestal stemloos, en veel talen, zoals Mandarijn Chinees en Hawaiiaans, hebben alleen stemloze plosieven. Andere, zoals de meeste Australische talen, zijn onbepaald: plosieven kunnen variëren tussen stemhebbend en stemloos zonder onderscheid.

AspiratieEdit

In geaspireerde plosieven worden de stembanden (stemplooien) geabduceerd op het moment van ontlading. In een prevocalische geaspireerde plosief (een plosief gevolgd door een klinker of sonorant), zal het moment waarop de stembanden beginnen te vibreren worden uitgesteld totdat de stembanden genoeg bij elkaar komen om de voicing te beginnen, en zal meestal beginnen met een ademende voicing. De duur tussen het vrijkomen van de plosief en het begin van de stem wordt de voice onset time (VOT) of het aspiratie-interval genoemd. Sterk geaspireerde plosieven hebben een lange periode van aspiratie, zodat er een lange periode van stemloze luchtstroom (een fonetische ) is voor de aanzet van de klinker. In tenuis plosieven komen de stembanden samen voor de stemvoering onmiddellijk na de stoot, en is er weinig of geen aspiratie (een stemaanzettijd dicht bij nul). In het Engels kan er een kort segment van ademende stem zijn dat de plosief als stemloos en niet als stemhebbend aanduidt. Bij stemhebbende plosieven zijn de stemplooien al voor het loslaten ingesteld op stemhebbendheid, en trillen ze vaak tijdens het hele vasthouden, en in het Engels is de stemvoering na het loslaten niet ademend. Een plosief wordt “volledig stemhebbend” genoemd als hij gedurende de hele occlusie stemhebbend is. In het Engels echter, kunnen initieel stemhebbende plosieven zoals /#b/ of /#d/ geen stemhebbendheid hebben tijdens de periode van occlusie, of de stemhebbendheid kan kort voor de ontlading beginnen en doorgaan na de ontlading, en woord-eindigende plosieven hebben de neiging om volledig ontstemt te zijn: In de meeste dialecten van het Engels zijn de laatste /b/, /d/ en /g/ in woorden als rib, mad en dog volledig ontstemt. Initiële stemloze plosieven, zoals de p in pie, worden geaspireerd, met een voelbaar pufje lucht bij het loslaten, terwijl een plosief na een s, zoals in spy, tenuis (ongeaspireerd) is. In de buurt van een kaarsvlam zal de vlam meer flakkeren nadat de woorden par, teer en auto zijn uitgesproken, in vergelijking met spar, ster en litteken. In de gangbare uitspraak van papa wordt de initiële p geaspireerd, terwijl de mediale p dat niet is.

LengteEdit

In een geminineerde of lange medeklinker duurt de occlusie langer dan in enkelvoudige medeklinkers. In talen waar plosieven alleen door lengte worden onderscheiden (b.v. Arabisch, Ilwana, IJslands), kunnen de lange plosieven tot driemaal zo lang worden aangehouden als de korte plosieven. Het Italiaans staat bekend om zijn geminineerde plosieven, want de dubbele t in de naam Vittoria duurt net zo lang om uit te spreken als de ct in het Engelse Victoria. Ook in het Japans zijn gemineerde medeklinkers prominent aanwezig, zoals in het minimumpaar 来た kita ‘kwam’ en 切った kitta ‘snee’.

Merk op dat er veel talen zijn waar de kenmerken stem, aspiratie, en lengte elkaar versterken, en in zulke gevallen kan het moeilijk zijn om te bepalen welke van deze kenmerken overheerst. In zulke gevallen wordt de term fortis soms gebruikt voor aspiratie of geminatie, terwijl lenis wordt gebruikt voor enkelvoudige, tengere of stemhebbende plosieven. De termen fortis en lenis zijn echter slecht gedefinieerd, en hun betekenis varieert van bron tot bron.

NasalisatieEdit

Volgende informatie: Nasale consonant en Nasalisatie

Eenvoudige nasalen onderscheiden zich alleen van plosieven door een verlaagd velum waardoor de lucht tijdens de occlusie door de neus kan ontsnappen. Nasalen zijn akoestisch sonoranten, omdat ze een niet-turbulente luchtstroom hebben en bijna altijd stemhebbend zijn, maar ze zijn articulatorisch obstruenten, omdat de mondholte volledig geblokkeerd is. De term occlusief kan worden gebruikt als een dekmantel voor zowel nasalen als plosieven.

Een prenasalische plofklank begint met een neergeslagen velum dat tijdens de occlusie omhoog komt. De dichtstbijzijnde voorbeelden in het Engels zijn medeklinker clusters zoals de in candy, maar veel talen hebben prenasalized stops die fonologisch functioneren als enkele medeklinkers. Swahili is bekend om zijn woorden die beginnen met prenasale plofklanken, zoals in ndege ‘vogel’, en in veel talen van de Stille Zuidzee, zoals het Fijisch, worden deze zelfs gespeld met enkele letters: b , d .

Een postnasaal plofklank begint met een verhoogd velum dat daalt tijdens de occlusie. Dit veroorzaakt een hoorbare nasale vrijlating, zoals in het Engels plotseling. Dit kan ook worden vergeleken met de /dn/ cluster die in het Russisch en andere Slavische talen voorkomt, en die te zien is in de naam van de rivier de Dnjepr.

Merk op dat de termen prenasalisatie en postnasalisatie normaal alleen worden gebruikt in talen waar deze klanken fonemisch zijn: dat wil zeggen, niet geanalyseerd in opeenvolgingen van plosief plus nasaal.

LuchtstroommechanismeEdit

Stops kunnen met meer dan één luchtstroommechanisme worden gemaakt. Het normale mechanisme is pulmonisch egressief, dat wil zeggen, met lucht die vanuit de longen naar buiten stroomt. Alle talen hebben pulmonale registers. Sommige talen hebben ook registers die met andere mechanismen worden gemaakt: ejectieve registers (glottalisch egressief), implosieve registers (glottalisch ingressief), of klikmedeklinkers (linguaal ingressief).

TensessEdit

Meer informatie: Tensess

Een fortis plosive wordt geproduceerd met meer spierspanning dan een lenis plosive. Dit is echter moeilijk te meten, en er is meestal discussie over het werkelijke mechanisme van vermeende fortis of lenis medeklinkers.

Er zijn een aantal plosieven in de Koreaanse taal, soms geschreven met het IPA symbool voor ejectieven, die worden geproduceerd met “stijve stem”, wat betekent dat er meer samentrekking van de glottis is dan bij de normale productie van stemloze plosieven. Het indirecte bewijs voor de stijve stem is te vinden in de volgende klinkers, die een hogere grondfrequentie hebben dan die na andere plosieven. De hogere frequentie wordt verklaard als een gevolg van het gespannen zijn van de glottis. Andere types van fonatie zijn ademende stem, of geroezemoes; slappe stem; en krakende stem.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.