Paracelsus (1493-1534)
Overzicht
Paracelsus (geboren Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheimborn 11 november of 17 december 1493 in Einsiedeln, Zwitserland, overleden 24 september 1541 in Salzburg, Oostenrijk), soms ook wel de “vader” van de toxicologie genoemd. Hij werd in 1493 in Zwitserland geboren als zoon van een scheikundige vader en leverde een belangrijke bijdrage aan de geneeskunde en de toxicologie. Hij verwierp gnostische geneeskundige tradities zoals het dichtschroeien van wonden en het amputeren van gewonde ledematen en pleitte ervoor wonden vrij te houden van infectie en ze zelf te laten genezen. Maar hij werd ook beschouwd als renaissance arts, botanicus, alchemist, astroloog en algemeen occultist.
Paracelsus was ook een pionier in het gebruik van chemicaliën en mineralen in de geneeskunde en bedacht de naam “zink” voor wat later het moderne “zink” zou worden. Hij was van mening dat ziekte en gezondheid van het lichaam afhankelijk waren van de harmonie tussen de mens, de microkosmos, en de natuur van de macrokosmos. Hij koos een andere benadering dan zijn medicinale voorgangers door te benadrukken dat de mens een bepaalde balans van mineralen in zijn lichaam moet hebben, en dat er voor bepaalde ziekten van het lichaam chemische remedies bestaan die ze kunnen genezen. Hij was daarom een voorloper van de moderne geneeskunde en van het gebruik van vitaminen en mineralen om de gezondheid te handhaven.
Hij schreef over toxica:
“De dosis maakt het vergif.” (Een populaire korte versie.)
Het originele citaat is:
Duits: ‘Alle Ding sind Gif und nichts ohn’ Gif; allein die Dosis macht, das ein Ding kein Gif ist.
Engels: Alle dingen zijn vergif en niets (is) zonder vergif; alleen de dosis maakt dat een ding geen vergif is.
Met andere woorden, de hoeveelheid van een stof waaraan iemand wordt blootgesteld, is even belangrijk als de aard van de stof. Bijvoorbeeld, kleine doses aspirine kunnen heilzaam zijn voor een persoon, maar in zeer hoge doses kan dit gewone medicijn dodelijk zijn. Bij sommige mensen kan aspirine zelfs in zeer lage doses dodelijk zijn.