Als het zonlicht door de mist dringt, ziet een visser op een boot die over de Gandak rivier in Bihar, India, vaart, een prachtig reptiel liggen op een zandbank in het midden van de rivier. De meeste mensen zouden het verwarren met een krokodil, maar zijn kenmerkende snuit met een bolvormige massa en langgerekte kaak vertellen hem dat het een gharial is.
Gharials (Gavialis gangeticus) worden vaak verward met krokodillen of alligators. Het zijn de enige soorten in de Gavialidae-familie: rivierbewoners die alleen vis en enkele schaaldieren eten, en die zich misschien meer dan 65 m geleden van alle andere krokodilachtigen hebben afgesplitst.
Er was een tijd dat gharials algemeen voorkwamen in de rivierecosystemen van het Indiase subcontinent – in Pakistan, Myanmar, Bangladesh en Bhutan. Maar de populatie is naar schatting afgenomen van 10.000 exemplaren in 1946 tot minder dan 250 in 2006, een daling van 96%-98% binnen drie generaties, waardoor ze op de rode lijst van de International Union for Conservation of Nature (Internationale Unie voor Natuurbehoud) in de categorie ernstig bedreigd zijn terechtgekomen.
Maar vandaag, dankzij gezamenlijke inspanningen voor het behoud, is er een sprankje hoop voor de gharial, die nu voornamelijk in India en Nepal voorkomt.
Deze inspanningen begonnen in de jaren 1970, toen de Indiase regering een krokodillen fok- en beheerproject startte met de steun van het ontwikkelingsprogramma van de VN en de Voedsel- en Landbouworganisatie. Het Nationaal Chambal Reservaat werd opgericht in 1978 en het jaar daarop werden de eerste in gevangenschap gefokte gharialen uitgezet in de Chambal Rivier, die ravijnen en heuvels doorsnijdt in de drie staten Uttar Pradesh, Madhya Pradesh en Rajasthan. In 1992 was de populatie toegenomen tot 1.095 exemplaren.
Ondanks tegenslagen – in de winter van 2007 werden meer dan 100 gharials dood aangetroffen vanwege jicht, veroorzaakt door giftige stoffen in het water – herbergt de Chambal-rivier vandaag de dag nog steeds de grootste populatie gharials, met volgens overheidsschattingen zo’n 1800.
Het succes van het Chambal-project krijgt nu navolging in Bihar. Nadat in 2010 15 mannelijke en vrouwelijke gharials waren waargenomen op het Indiase deel van de Gandak-rivier – die vanuit Nepal naar India stroomt – startte de regering van Bihar een Gandak gharial herstelproject. Om de resterende gharialpopulatie in de rivier te versterken, werden van 2014 tot 2015 in gevangenschap geboren en opgekweekte gharials uitgezet in de Gandak, in het kader van een gezamenlijk project met India’s Environment and Forest Department en het WTI.
De Gandak is een ideale habitat voor gharials met zijn zandbanken en wetlands, die goede broedplaatsen zijn voor de vis waarmee ze zich voeden. “Een van de opwindende onderdelen van het project was het overbrengen van ongeveer 30 jonge en subvolwassen gharials uit de dierentuin van Patna naar de Gandak-rivier voor herintroductie,” zegt Prof BC Choudhury, een beheerder van het WTI. “In enkele vrijgelaten exemplaren zijn zowel radio- als satellietzenders aangebracht om hun reis te kunnen volgen.”
Vanaf 2016 werden elk jaar nesten gelokaliseerd met de hulp van lokale vissers en boeren. De nesten werden beschermd tegen zanderosie en roofdieren, en er werden lokale nestbewakers ingezet. “Leden van de vissersgemeenschap werden opgeleid om gharials te observeren en hun nestgedrag te volgen”, zegt Samir Kumar Sinha, hoofd natuurbehoud bij het WTI.
Wanneer mannelijke gharials geslachtsrijp worden, rond de leeftijd van ongeveer 10 jaar, groeien ze een bolvormige groei op het puntje van hun snuit die lijkt op een pot. Aan deze ghara – het Hindi-woord voor een soort aardewerken pot – ontlenen gharials hun naam. De vrouwtjes leggen eieren in kruikvormige holen in zandbanken en op de stranden van riviereilanden, waar zij deze beschermen tegen roofdieren. Als er gevaar dreigt, kunnen de vaders de holen binnengaan om de familiegroep te beschermen. Na ongeveer 70 dagen broeden worden de eieren uitgebroed tot een paar meter lange baby’s.
Verschillende factoren hebben bijgedragen tot de afname van de gharial populatie. Velen raken verstrikt in visnetten of verstrikt door haken van schildpaddenstropers. Ze worden ook bejaagd voor hun huid en als trofee, en voor gebruik in de traditionele geneeskunde. Illegale zandwinning op rivieroevers vernietigt de habitats en nesten van de gharials, waardoor zij gedwongen worden hun favoriete rustplaatsen te verlaten. Het zonnebaden is belangrijk voor de thermoregulatie van de soort.
Een van de grootste bedreigingen is het onbelemmerde gebruik van dammen en sluizen, die, wanneer zij worden geopend, de zijrivieren stroomafwaarts onder water zetten, waardoor de rivieroever op sommige stukken wordt uitgehold en de eieren van de gharials worden weggespoeld.
In 2018 aanvaardde de State Wildlife Board de aanbeveling van de WTI om 140 km (87 mijl) van de Gandak-rivier tot een natuurreservaat te verklaren, volgens PK Gupta, Bihar’s chief wildlife warden. “Dit helpt niet alleen bij het herstel van de gharial populaties in dit deel van de rivier, maar ook andere rivier-ecosystemen,” zegt hij.
Sinha zegt: “In maart hebben we een onderzoek uitgevoerd en het aantal gharials kwam op 260, nu zal het verder groeien.” In juni werden 86 pas uitgekomen gharials vrijgelaten in de rivier na een succesvolle incubatie van 65-70 dagen in de nesten die werden bewaakt door leden van de lokale gemeenschap.
Choudhury zegt: “Gandak River in Bihar heeft ongeveer 7%-8% van de wereldwijde volwassen populatie van gharials in het wild, en we zijn er trots op dat we een rol hebben gespeeld om dit mogelijk te maken. Wij zijn er trots op dat wij dit mogelijk hebben gemaakt. Wij denken dat de Gandak misschien wel de op één na belangrijkste kweekplaats voor wilde gharials in het land zal worden, na de Chambal-rivier.”
Danks het feit dat ze ongeveer 4,9 m lang zijn en tot de zwaarste reptielen ter wereld behoren – in sommige gevallen wegen ze tot 680 kg – zijn gharials over het algemeen schuw en verstoppen ze zich voor mensen, waardoor ze niet altijd gemakkelijk te vinden zijn.
Er worden er echter steeds meer ontdekt in andere delen van India en Nepal. In 2019 werden twee gharialen gespot in de Kosi-rivier in Bihar – de eerste keer in ongeveer 50 jaar. In hetzelfde jaar vonden wetenschappers van de Zoological Society of London baby gharials in een afgelegen regio van Nepal na bijna 30 jaar afwezigheid, en dit jaar werden gharials gespot in de Yamuna-rivier.
Gharials zijn nog steeds kritisch bedreigd, maar naarmate de instandhoudingsinspanningen doorgaan, is er hoop dat hun aantallen kunnen blijven groeien.
Vind hier meer age of extinction-dekking, en volg biodiversiteitsverslaggevers Phoebe Weston en Patrick Greenfield op Twitter voor al het laatste nieuws en functies.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}{highlightedText}}
- Deel op Facebook
- Deel op Twitter
- Deel via E-mail
- Deel op LinkedIn
- Deel op Pinterest
- Deel op WhatsApp
- Deel op Messenger