Angular limb deformities zijn veel voorkomende orthopedische aandoeningen bij de hond, en een grote verscheidenheid aan misvormingen kan voorkomen. Deze misvormingen zijn het meest beschreven in het antebrachium van de hond. Variatie in de hoekvorm van andere lange beenderen is gespeculeerd om bij te dragen aan andere orthopedische aandoeningen, waaronder patella luxatie en craniale kruisband ruptuur.
Tot voor kort bestond er geen gemeenschappelijke woordenschat binnen het veterinaire lexicon waarmee hoekmisvormingen van alle aangetaste botten konden worden besproken. Verschillende systemen van beschrijving van de hoeveelheid en de plaats van de misvormingen werden gebruikt voor verschillende botten. Bovendien bestonden er geen parameters voor normale hoekverdraaiingen en gewrichtsverhoudingen, waardoor de doelen voor chirurgische correctie slecht gedefinieerd waren.
Onderzoek naar de hoekverhoudingen van lange beenderen
Een aantal lopende onderzoeksprojecten aan de Universiteit van Missouri-Columbia Veterinary Medical Teaching Hospital (umcvmth) zijn gericht op het opnieuw onderzoeken van een verscheidenheid aan orthopedische aandoeningen die specifiek betrekking hebben op de hoekverhoudingen van de lange beenderen. Door middel van dit onderzoek wordt een vocabulaire opgesteld uit referenties die ontworpen zijn voor menselijke toepassing om op uniforme wijze de hoeveelheid, richting en verhouding van alle misvormingen van de lange beenderen bij patiënten met kleine dieren te beschrijven. Dit classificatiesysteem, de cora-methodologie (Center of Rotation of Angulation) genoemd, werd ontwikkeld door Dr. Dror Paley, een orthopedisch chirurg.1 De cora-methodologie vereist inzicht in de anatomische en mechanische assen van het aangetaste bot en in de relatie van deze assen tot de aangrenzende gewrichten.1 Wanneer een bot abnormaal gehoekt is, zijn ook de assen van het bot abnormaal gehoekt. Deze axiale hoeken kunnen worden gebruikt om misvormingen consequent te lokaliseren en te kwantificeren, of het bot in kwestie nu een spaakbeen of een dijbeen is.
ANGULAIRE LIMB DEFORMATIE CLASSIFICATIES
Normale bothoeking kan worden geclassificeerd op basis van het aantal aanwezige misvormingen, de richting van de misvormingen, en de relatie van de misvormingen tot elkaar (figuur 1).2
1. Preoperatieve en één jaar postoperatieve foto’s van een volwassen mannelijke basset hound die werd aangeboden aan de Universiteit van Missouri-Columbia Veterinary Medical Teaching Hospital voor evaluatie van bilaterale biapicale niet-gecompenseerde (rechter voorpoot) en gedeeltelijk gecompenseerde (linker voorpoot) antebrachiale misvormingen. Deze misvormingen, gelokaliseerd en gekwantificeerd met behulp van de CORA methodologie, werden hersteld met meerdere corrigerende osteotomieën.
Botten met enkele, dubbele, of drie of meer misvormingen kunnen respectievelijk uniapicaal, biapicaal, en multiapicaal genoemd worden.
Directionaliteit van misvorming wordt beschreven in drie vlakken: het frontale vlak zoals bepaald op röntgenfoto’s van craniaal naar caudaal, het sagittale vlak zoals bepaald op röntgenfoto’s van mediaal naar lateraal, en rotationeel zoals bepaald door lichamelijk onderzoek en radiografie. Er worden orthogonale radiografieën gemaakt die het gewricht boven en onder het aangetaste bot omvatten; indien nodig kunnen schuine radiografieën worden gemaakt, afhankelijk van de mate van de aanwezige rotatiedeformiteit. Afwijkingen naar en van de middellijn in het frontale vlak worden respectievelijk varus en valgus genoemd. Craniale buiging in het sagittale vlak wordt procurvatum genoemd, en caudale buiging wordt recurvatum genoemd. Rotatie kan zowel intern als extern zijn.
Als een bot meerdere misvormingen vertoont, kan ook de relatie tussen die misvormingen worden beschreven.2 Bijvoorbeeld, een proximale varus misvorming en een distale valgus misvorming worden beschouwd als gedeeltelijk gecompenseerd omdat zij in tegengestelde richtingen optreden, en aldus de complementaire ontwikkelingsadaptatie van krachten op de groeiplaten vertegenwoordigen. Een niet-gecompenseerde biapicale vervorming is een vervorming waarbij de vervormingen in dezelfde richting optreden, en de hoek dus in de lengte van het bot toeneemt. Er zijn aanwijzingen dat chondrodystrofe rassen, zoals basset hounds, een hogere incidentie van biapicale antebrachiale misvormingen hebben dan andere honden (Fox DB, Appel SL. University of Missouri-Columbia Veterinary Medical Teaching Hospital, Columbia, Mo: Ongepubliceerde gegevens, 2007).
HET VASTSTELLEN VAN REFERENTIEWAARDEN
Een cruciaal onderdeel van het chirurgisch corrigeren van hoekige misvormingen van ledematen van welk bot dan ook, is het hebben van een referentie voor wat normaal is bij die specifieke patiënt, zodat objectieve doelen voor chirurgische correctie kunnen worden vastgesteld. Als een dier unilateraal is aangedaan, kan de tegenoverliggende, niet aangedane zijde worden gebruikt om metingen te verkrijgen van de normale anatomische en mechanische assen en hun relatie tot de bijbehorende gewrichten voor die patiënt. Indien een hond echter bilateraal is aangedaan, moeten referentiewaarden worden gebruikt. In het umcvmth worden thans talrijke studies voltooid om dergelijke referentiewaarden bij honden op basis van ras te rapporteren. Het spaakbeen van de hond heeft bijvoorbeeld een normaal procurvatum van ongeveer 25 graden en staat in het antebrachium in het frontale vlak onder een hoek van ongeveer 2,7 graden.2 Het dijbeen van de hond is even complex van vorm en vertoont een normale distale varus van ongeveer 4 tot 8 graden, afhankelijk van het ras.3
DE CORA METHODOLOGIE EN SURGISCHE CORRECTIE
Angulaire veranderingen van de lange botten van de hond behoren tot de meest uitgevoerde orthopedische operaties. Voorbeelden hiervan zijn radiaal-ulnaire vervormingscorrectie,2 overmatige distale femorale varuscorrectie bij de behandeling van patella luxatie,4 en tibiale plateau nivellerende osteotomie voor de behandeling van craniale kruisbandruptuur.5 Elk van deze operaties is vergelijkbaar in die zin dat het succes van de procedures afhangt van de nauwkeurigheid van de lokalisatie van de misvorming, preoperatieve planning met behulp van normale standaardreferenties, en de juiste uitvoering van de botuitlijning door middel van osteotomieën. De cora principes zoals uiteengezet door Paley en anderen helpen deze taken te volbrengen door een bruikbaar vocabulaire en herhaalbare en consistente correctiemethodes aan te reiken.
Door de studies die zijn voltooid en momenteel worden uitgevoerd in het UMCVMTH, hopen we de resultaten van de correctie van hoekige misvormingen van ledematen bij kleine dieren te optimaliseren door het volledig ontwikkelen van een gemeenschappelijk vocabulaire, ongeacht het aangetaste bot, het nauwkeuriger definiëren van de veel voorkomende soorten hoekige misvormingen die bij honden en katten worden gezien, en het aantonen van het nut en effect van de verschillende osteotomieën die worden gebruikt voor de correctie van lange botten.
De informatie voor “On the Forefront” werd verstrekt door Derek B. Fox, DVM, PhD, DACVS, Department of Veterinary Medicine and Surgery, College of Veterinary Medicine, University of Missouri, Columbia, MO 65211.
1. Paley D. Principles of deformity correction. Berlin: Springer-Verlagg, 2002.
2. Fox DB, Tomlinson JL, Cook JL, et al. Principles of uniapical and biapical radial deformity correction using dome osteotomies and the center of rotation of angulation methodology in dogs. Vet Surg 2006;35:67-77.
3. Tomlinson JL. Tibial and femoral angles in normal dogs, in Proceedings. Am Coll Vet Surg Vet Symp 2006;390-391.
4. Peruski AM, Kowaleski MP, Pozzi, et al. Treatment of medial patellar luxation and distal femoral varus by femoral wedge osteotomy in dogs: 30 gevallen (2000-2005), in Proceedings. 33rd Annu Vet Orthop Soc Meet, Keystone 2006;240.
5. Slocum B, Slocum TD. Tibial plateau leveling osteotomy for cranial cruciate ligament rupture. In Bojrab MJ, ed. Current techniques in small animal surgery. 4th ed. Baltimore, Md: Williams & Wilkins, 1998;1209-1215.