- Frank Fournier, die Omayra Sánchez fotografeerde na een verwoestende vulkaanuitbarsting, herinnerde zich later dat hij “zich totaal machteloos voelde tegenover dit kleine meisje, dat de dood moedig en waardig tegemoet trad.”
- De tragedie van Armero
- The Failed Rescue Of Omayra Sánchez
- Outrage in de nasleep
Frank Fournier, die Omayra Sánchez fotografeerde na een verwoestende vulkaanuitbarsting, herinnerde zich later dat hij “zich totaal machteloos voelde tegenover dit kleine meisje, dat de dood moedig en waardig tegemoet trad.”
In november 1985 werd het stadje Armero in Colombia overspoeld door een enorme modderstroom als gevolg van de uitbarsting van een nabijgelegen vulkaan. De dertienjarige Omayra Sánchez werd bedolven onder een enorme bak puin en nekdiep water. Reddingspogingen waren vergeefs en na drie dagen tot haar middel in de modder te hebben vastgezeten, overleed de Colombiaanse tiener.
De Franse fotograaf Frank Fournier, die aan de zijde van het stervende meisje bleef tot ze haar laatste adem uitblies, legde haar afschuwelijke beproeving in real time vast.
Dit is het tragische verhaal van Omayra Sánchez.
De tragedie van Armero
Bernard Diederich/The LIFE Images Collection/Getty Images/Getty ImagesDe uitbarsting van de nabijgelegen vulkaan Nevado del Ruiz en de daaropvolgende modderstroom eisten meer dan 25.000 levens in de stad Armero.
De vulkaan Nevado del Ruiz in Colombia, op een hoogte van 17.500 voet boven de zeespiegel, vertoonde sinds de jaren 1840 tekenen van activiteit. Tegen september 1985 waren de bevingen zo krachtig geworden dat het publiek zich zorgen begon te maken, vooral de bewoners van nabijgelegen steden zoals Armero, een stad van 31.000 inwoners die ongeveer 30 mijl ten oosten van het centrum van de vulkaan lag.
Op 13 november 1985 barstte de Nevado del Ruiz uit. Het was een kleine explosie, waarbij tussen de vijf en tien procent van de ijskap smolt die de Arenas krater bedekte, maar het was genoeg om een verwoestende lahar, of modderstroom, te veroorzaken.
De modderstroom, met een snelheid van ongeveer 25 mph, bereikte Armero en bedekte 85% van de stad met dik, zwaar slib. De wegen, huizen en bruggen van de stad werden verwoest, overspoeld door modderstromen tot een mijl breed.
De overstroming hield ook inwoners gevangen die probeerden te vluchten, velen van hen konden niet ontsnappen aan de pure kracht van de modder die hun kleine stad binnenstormde.
Chip HIRES/Gamma-Rapho/Getty ImagesDe hand van een slachtoffer dat bedolven werd door modderstromen als gevolg van de vulkaanuitbarsting.
Terwijl sommigen het geluk hadden alleen verwondingen op te lopen, kwamen de meeste inwoners van de stad om het leven. Maar liefst 25.000 mensen stierven. Slechts een vijfde van de bevolking van Armero overleefde.
Ondanks de ongelooflijke verwoesting duurde het uren voordat de eerste reddingspogingen begonnen. Daardoor moesten velen – zoals Omayra Sánchez – een lange, angstaanjagende dood ondergaan, gevangen onder de modder.
The Failed Rescue Of Omayra Sánchez
Fotojournalist Frank Fournier kwam twee dagen na de uitbarsting aan in Bogotá. Na een vijf uur durende autorit en een twee-en-een-half uur durende wandeling, kwam hij eindelijk aan in Armero, waar hij van plan was om de reddingspogingen ter plaatse vast te leggen.
Maar toen hij daar aankwam, waren de omstandigheden veel erger dan hij zich had voorgesteld.
In plaats van een georganiseerde, vloeiende operatie om veel van de bewoners te redden die nog steeds vastzaten onder puin, trof Fournier chaos en wanhoop aan.
“Overal zaten honderden mensen vast. Reddingswerkers hadden moeite hen te bereiken. Ik kon mensen horen schreeuwen om hulp en dan stilte – een griezelige stilte,” vertelde hij de BBC twee decennia na de gruwelijke ramp. “
Ter midden van de chaos bracht een boer hem naar een klein meisje dat hulp nodig had. De boer vertelde hem dat het meisje al drie dagen vastzat onder haar verwoeste huis. Haar naam was Omayra Sánchez.
Jacques Langevin/Sygma/Getty ImagesVerwoesting van de stad Armero, Colombia na de uitbarsting van de Nevado del Ruiz.
Reddingswerkers van het Rode Kruis en lokale bewoners probeerden haar eruit te trekken, maar iets onder het water dat haar omringde had haar benen vastgepind, waardoor ze zich niet meer kon bewegen.
Terwijl werd het water dat Sánchez overspoelde hoger en hoger, deels als gevolg van aanhoudende regens.
Tegen de tijd dat Fournier haar bereikte, was Sánchez te lang blootgesteld aan de elementen, en ze begon in en uit het bewustzijn te drijven.
“Ik ga een jaar missen omdat ik al twee dagen niet naar school ben geweest,” vertelde ze Tiempo verslaggever German Santamaria, die ook aan haar zijde was. Sánchez had Fournier gevraagd haar naar school te brengen; ze was bang dat ze te laat zou komen.
Tom Landers/The Boston Globe/Getty ImagesOmayra Sánchez stierf nadat ze meer dan 60 uur vast had gezeten onder modder en puin.
De fotografe voelde haar kracht afnemen, alsof de tiener klaar was om haar lot te aanvaarden. Ze vroeg vrijwilligers om haar te laten rusten, en zei haar moeder adiós.
Drie uur nadat Fournier haar had gevonden, stierf Omayra Sánchez.
The New York Times meldde het nieuws van Sánchez’s dood als volgt:
Toen ze vandaag om 9.45 uur stierf, gooide ze achterover in het koude water, een arm uitgestoken en alleen haar neus, mond en één oog nog boven water. Vervolgens bedekte iemand haar en haar tante met een blauw-wit geruit tafelkleed.
Haar moeder, een verpleegster met de naam Maria Aleida, vernam het nieuws van de dood van haar dochter tijdens een interview met Caracol Radio.
Zij huilde in stilte terwijl de radiopresentatoren de luisteraars vroegen een moment stilte in acht te nemen uit respect voor de tragische dood van de 13-jarige. Net als haar dochter toonde Aleida zich sterk en moedig na haar verlies.
Bouvet/Duclos/Hires/Getty ImagesDe doodwitte hand van Omayra Sánchez.
“Het is verschrikkelijk, maar we moeten aan de levenden denken,” zei Aleida, verwijzend naar overlevenden zoals zijzelf en haar 12-jarige zoon Alvaro Enrique, die een vinger verloor tijdens de ramp. Zij waren de enige overlevenden van hun familie.
“Toen ik de foto’s nam, voelde ik me totaal machteloos tegenover dit kleine meisje, dat de dood moedig en waardig tegemoet trad,” herinnerde Fournier zich. “Ik voelde dat het enige wat ik kon doen was op de juiste manier verslag uitbrengen…en hopen dat het mensen zou mobiliseren om degenen die gered waren en gered waren te helpen.”
Fournier kreeg zijn wens. Zijn foto van Omayra Sánchez – met zwarte ogen, drijfnat en zich vastklampend – werd een paar dagen later gepubliceerd in Paris Match magazine. Het spookachtige beeld leverde hem de World Press Photo of the Year 1986 op – en leidde tot publieke verontwaardiging.
Outrage in de nasleep
Bouvet/Duclos/Hires/Gamma-Rapho/Getty Images “Ze kon voelen dat haar leven op zijn einde liep,” zei fotojournalist Frank Fournier die Sánchez in haar laatste momenten fotografeerde.
De goed gedocumenteerde langzame dood van Omayra Sánchez bracht de wereld in verwarring. Hoe kon een fotojournalist gewoon toekijken hoe een 13-jarig meisje stierf?
Fournier’s iconische foto van Sanchez’ lijden was zo verontrustend dat het een internationaal verzet uitlokte tegen de vrijwel onbestaande reddingsacties van de Colombiaanse regering.
Verslagen van vrijwillige reddingswerkers en journalisten ter plaatse beschreven een volstrekt inadequate reddingsoperatie die zowel aan leiderschap als aan middelen ontbrak.
In het geval van Sánchez, hadden de redders niet de apparatuur die nodig was om haar te redden – ze hadden niet eens een waterpomp om het stijgende water rond haar af te voeren.
Bouvet/Duclos/Hires/Gamma-Rapho/Getty Images Minstens 80 procent van het stadje was verdwenen onder de vloed van modder en water van de uitbarsting.
Later zou worden ontdekt dat de benen van Omayra Sánchez waren bekneld door een bakstenen deur en de armen van haar dode tante onder het water. Maar zelfs als ze daar eerder achter waren gekomen, hadden de reddingswerkers nog steeds niet de zware apparatuur die nodig was om haar eruit te trekken.
Journalisten ter plaatse zagen naar verluidt slechts een paar vrijwilligers van het Rode Kruis en medewerkers van de civiele bescherming samen met vrienden en familieleden van slachtoffers door de modder en het puin harkten. Geen van Colombia’s 100.000-koppige leger of 65.000-koppige politiemacht werd uitgezonden om zich ter plaatse bij de reddingspogingen aan te sluiten.
Gen. Miguel Vega Uribe, Colombia’s minister van defensie, was de hoogstgeplaatste ambtenaar die met de reddingspogingen belast was. Hoewel Uribe de kritiek erkende, stelde hij dat de regering alles heeft gedaan wat ze kon.
“We zijn een onderontwikkeld land en hebben niet dat soort apparatuur,” zei Uribe.
De generaal verklaarde ook dat als troepen waren ingezet, ze niet in staat zouden zijn geweest om door het gebied te komen vanwege de modder, in reactie op kritiek dat de troepen hadden kunnen patrouilleren in de perimeter van de modderstroom.
Wikimedia CommonsDe beklemmende foto van Omayra Sánchez, gemaakt door Frank Fournier. De foto leidde tot wereldwijde reacties na haar dood.
Officials belast met de reddingsoperatie ontkenden ook verklaringen van buitenlandse diplomaten en reddingsvrijwilligers dat ze aanbiedingen van teams van buitenlandse deskundigen en andere buitenlandse hulp voor de operatie hadden geweigerd.
Hoewel sommige bevriende landen blijkbaar in staat waren helikopters te sturen – de meest efficiënte manier om overlevenden te vervoeren naar geïmproviseerde triagecentra die waren opgezet in nabijgelegen steden die niet door de vulkaan waren getroffen – en mobiele ziekenhuizen op te zetten om de gewonden te behandelen, was het al te laat.
Velen van degenen die het geluk hadden de afschuwelijke natuurramp te overleven, liepen ernstige verwondingen op aan hun schedel, gezicht, borstkas en buik. Ten minste 70 overlevenden moesten amputaties ondergaan als gevolg van de ernst van hun verwondingen.
De publieke verontwaardiging over de dood van Omayra Sánchez leidde ook tot een debat over de vulgaire aard van fotojournalistiek.
“Er zijn honderdduizenden Omayra’s over de hele wereld – belangrijke verhalen over de armen en de zwakken en wij fotojournalisten zijn er om de brug te slaan,” zei Fournier over de kritiek. Het feit dat mensen de foto nog steeds uiterst verontrustend vinden, zelfs tientallen jaren nadat hij werd genomen, toont Omayra Sánchez’s “blijvende kracht.”
“Ik had het geluk dat ik kon fungeren als een brug om mensen met haar te verbinden,” zei hij.
Nu je hebt gelezen over de tragische dood van Omayra Sánchez en haar onvergetelijke foto, kom je meer te weten over de verwoesting van Mount Pelée, de ergste vulkaanramp van de 20e eeuw. Lees daarna over Bobby Fuller, de opkomende 23-jarige rockster die abrupt aan zijn einde kwam.