Groepen huismuizen zijn betrapt op het aanvallen en doden van zeevogels die 300 keer zo zwaar zijn als zijzelf op een eiland in de Zuid-Atlantische Oceaan.
Van huismuizen (Mus musculus) werd gedacht dat zij weinig gevaar opleverden voor eilandvogels, tot nu toe. Op videobeelden is te zien hoe kleine huismuizen de nesten van jonge kuikens binnendringen en vervolgens de veren en huid van de kuikens doorknagen en zich tegoed doen aan hun ingewanden.
Het resultaat is meer dan een verhaal van een machtige muis die slecht afloopt; met zoveel kuikens die sterven en de volwassen leeftijd niet halen (een leeftijd waarop ze kunnen broeden), kan de vogelpopulatie op het eiland een duikvlucht nemen.
Hoewel eilanden een kleine fractie van het landoppervlak van de aarde uitmaken, zijn ze de thuisbasis van een relatief groot percentage vogelsoorten. Sinds 1600 heeft meer dan 90 procent van de vogeluitroeiingen plaatsgevonden onder insulaire soorten, zeggen de auteurs van de nieuwe studie.
Veel van de uitroeiingen zijn toegeschreven aan invasieve zoogdieren, met name ratten. Instandhoudingsinspanningen zijn daarom gericht op het uitroeien van de niet-inheemse ratten van dergelijke eilanden. Muizen daarentegen werden geacht geen bedreiging te vormen voor zeevogels en mochten eilanden bevolken, soms zonder concurrentie van hun rattenverwanten.
Dat is het geval op Gough Island in de Zuid-Atlantische Oceaan, waar muizen de enige geïntroduceerde zoogdieren zijn. Het blijkt dat dit een morbide recept is voor de plaatselijke vogels.
Aanvallen door muizen
Tussen januari en september 2004 hebben Ross Wanless van de universiteit van Kaapstad in Zuid-Afrika en zijn collega’s 300 nesten van de Tristan albatros (Diomedea dabbenena) gecontroleerd. Ze onderzochten de kuikens ongeveer drie keer per maand op wonden en filmden de kuikens met een infrarood videorecorder.
Ze volgden en filmden ook drie grote pijlstormvogels (Puffinus gravis) en 60 Atlantische stormvogelkuikens (Pterodroma incerta).
Muizen werden op video betrapt op het knagen aan en vaak doden van levende kuikens van alle drie de vogelsoorten. Eén video toonde tot 10 muizen die een albatros kuiken verscheurden en uit drie open wonden op zijn lichaam aten.
De wetenschappers beschrijven een brutale aanval om de bevinding te illustreren dat kuikens niet leken te vechten tegen de aanvallers. “Geen enkel kuiken vertoonde gepaste gedragsreacties op de aanvallen, ook al hadden muizen zich door de lichaamswand van één gefilmd albatros kuiken heen gegeten en waren ze de inhoud van de buikholte van het kuiken aan het verorberen,” schrijven ze in een verslag van het onderzoek dat gepubliceerd is in het tijdschrift Biology Letters.
Tegen eind september 2004 waren 100 van de 256 gemonitorde albatros kuikens gestorven. Vóór de muizenaanvallen waren alle kuikens blijkbaar gezond, wat suggereert dat de knaagdieren zich niet op zwakke of zieke individuen richtten.
Vogelbescherming
Aan het eind van de studie berekenden de onderzoekers een broedsucces van slechts 27 procent voor de albatros, wat “ongekend” is voor deze soort. Doorgaans overleeft ongeveer 60 tot 70 procent van de kuikens.
Muizen richtten ook een ravage aan op de kuikens van de Atlantische stormvogel zodra de baby’s in juli 2004 uit het ei kwamen, en in september 2004 waren slechts 20 van de 60 gecontroleerde kuikens nog in leven.
De wetenschappers speculeren dat op eilanden waar huismuizen slechts één onderdeel zijn van een netwerk van invasieve soorten, waaronder ratten, zij een minder grote bedreiging vormen voor zeevogels in vergelijking met grotere roofdieren. Maar op zes eilanden waar huismuizen de enige invasieve zoogdieren zijn, aldus Wanless, moeten wetenschappers de effecten van muizen op het broedsucces van zeevogels bestuderen.
- Video: Muizenaanval
- Vote: Top Urban Legends
- Image Gallery: Invasieve soorten