Mondelinge geschiedenis

In EuropaEdit

Groot-Brittannië en IerlandEdit

Sinds het begin van de jaren zeventig is de mondelinge geschiedenis in Groot-Brittannië uitgegroeid van een methode in folklorestudies (zie bijvoorbeeld het werk van de School of Scottish Studies in de jaren vijftig) tot een hoofdbestanddeel in gemeenschapsgeschiedenissen. Oral history blijft een belangrijk middel voor niet-academici om actief deel te nemen aan het verzamelen en bestuderen van geschiedenis. Beoefenaars van allerlei academische disciplines hebben de methode echter ook ontwikkeld tot een manier om vertelde herinneringen vast te leggen, te begrijpen en te archiveren. In Groot-Brittannië heeft de Oral History Society een sleutelrol gespeeld bij het vergemakkelijken en ontwikkelen van het gebruik van oral history.

Een vollediger verslag van de geschiedenis van oral history in Groot-Brittannië en Noord-Ierland is te vinden in “Making Oral History” op de website van het Institute of Historical Research.

Het Bureau of Military History heeft meer dan 1700 interviews afgenomen met veteranen van de Eerste Wereldoorlog en aanverwante episodes in Ierland. De documentatie werd in 2003 vrijgegeven voor onderzoek.

In 1998 en 1999 namen 40 lokale radiostations van de BBC persoonlijke mondelinge geschiedenissen op van een brede doorsnee van de bevolking voor de serie The Century Speaks. Het resultaat waren 640 radiodocumentaires van een half uur, uitgezonden in de laatste weken van het millennium, en een van de grootste verzamelingen van mondelinge geschiedenis in Europa, de Millennium Memory Bank (MMB). De opnamen op basis van interviews worden bewaard door het British Library Sound Archive in de oral history collection.

In een van de grootste herinneringsprojecten waar ook ter wereld, nodigde de BBC in 2003-6 haar publiek uit om herinneringen in te zenden over het thuisfront in de Tweede Wereldoorlog. Zij zette 47.000 van de herinneringen online, samen met 15.000 foto’s.

In ItaliëEdit

Alessandro Portelli is een Italiaanse mondelinge historicus. Hij is bekend om zijn werk waarin hij de ervaringen van arbeiders in Harlan County, Kentucky en Terni, Italië, met elkaar vergeleek. Andere orale historici hebben geput uit Portelli’s analyse van geheugen, identiteit en de constructie van geschiedenis.

In post-Sovjet/OostblokstatenEdit

Wit-RuslandEdit

Vanaf 2015, aangezien de door de overheid geleide geschiedschrijving in het moderne Wit-Rusland de repressie tijdens het tijdperk dat Wit-Rusland deel uitmaakte van de Sovjet-Unie bijna volledig uitsluit, komen deze aspecten alleen aan bod in particuliere initiatieven. Burgergroepen in Belarus gebruiken de methodes van de orale geschiedenis en nemen verhalende interviews op video op: het Virtual Museum of Soviet Repression in Belarus presenteert een volledig Virtueel museum met intensief gebruik van orale geschiedenis. Het Belarusian Oral History Archive project biedt ook materiaal op basis van oral history opnames.

TsjechiëEdit

Tsjechische oral history begon zich te ontwikkelen vanaf de jaren tachtig met een focus op sociale bewegingen en politiek activisme. De praktijk van de orale geschiedenis en de pogingen om verhalen te documenteren vóór die tijd zijn vrij onbekend. De praktijk van de orale geschiedenis begon vorm te krijgen in de jaren 1990. In 2000 werd het Centrum voor Mondelinge Geschiedenis (COH) van het Instituut voor Hedendaagse Geschiedenis, Academie van Wetenschappen, Tsjechië (AV ČR) opgericht met als doel “systematisch de ontwikkeling van de methodologie van de mondelinge geschiedenis en de toepassing ervan in historisch onderzoek te ondersteunen”.

In 2001 werd Post Bellum, een non-profitorganisatie, opgericht om “de herinneringen te documenteren van getuigen van de belangrijke historische fenomenen van de 20e eeuw” binnen de Tsjechische Republiek en omringende Europese landen. Post Bellum werkt samen met de Tsjechische Radio en het Instituut voor de Studie van Totalitaire Regimes. Hun oral history project Memory of Nation werd opgezet in 2008 en de interviews worden online gearchiveerd voor toegang door gebruikers. Vanaf januari 2015 heeft het project meer dan 2100 gepubliceerde getuigenverslagen in verschillende talen, met meer dan 24.000 foto’s.

Andere projecten, waaronder artikelen en boeken zijn gefinancierd door de Tsjechische Stichting voor Wetenschappen (AV ČR), waaronder:

• “Studenten in de periode van de val van het communisme – Levensverhalen”, gepubliceerd als het boek Honderd studentenrevoluties (1999) door M. Vaněk en M. Otáhal;
• “Political Elites and Dissidents during the Period of So-called Normalization – Historical Interviews” dat resulteerde in Victors? Vanquished (2005), een tweedelige verzameling van 50 interviews;
• een compilatie van originele interpretatieve essays getiteld The Powerful?! or Helpless?!
• “Een onderzoek naar de Tsjechische samenleving tijdens het ‘Normalisatie’-tijdperk: Biographic Narratives of Workers and the Intelligentsia” en
• Een boek met interpretaties getiteld Ordinary People…?! (2009).

Deze publicaties willen aantonen dat oral history bijdraagt tot het begrijpen van mensenlevens en de geschiedenis zelf, zoals de motieven achter de activiteiten van de dissidenten, de vorming van oppositiegroepen, de communicatie tussen dissidenten en vertegenwoordigers van de staat en het ontstaan van ex-communistische elites en hun besluitvormingsprocessen.

De centra voor orale geschiedenis in de Tsjechische Republiek leggen de nadruk op educatieve activiteiten (seminars, lezingen, conferenties), het archiveren en onderhouden van collecties interviews, en het geven van advies aan geïnteresseerden in de methode.

In SpanjeEdit

Omwille van de repressie in het Francoïstische Spanje (1939-75) was de ontwikkeling van de orale geschiedenis in Spanje vrij beperkt tot de jaren 1970. Ze werd goed ontwikkeld in het begin van de jaren 1980, en had vaak een focus op de jaren van de burgeroorlog (1936-39), vooral met betrekking tot degenen die de oorlog hadden verloren en wier verhalen waren onderdrukt. Aan de universiteit van Barcelona was professor Mercedes Vilanova een vooraanstaand onderzoekster, die orale geschiedenis combineerde met haar belangstelling voor kwantificering en sociale geschiedenis. De geleerden van Barcelona streefden ernaar mondelinge bronnen te integreren met traditionele schriftelijke bronnen om mainstream, niet gettovormde, historische interpretaties te creëren. Ze probeerden een publieke stem te geven aan verwaarloosde groepen, zoals vrouwen, analfabeten, politieke linksen en etnische minderheden. In 1887 startten Marc Wouters en Isaura Varela aan de Universidade De Santiago de Compostela een oral history project dat zich richtte op de Spaanse Burgeroorlog, ballingschap en migratie. Het project onderzocht slachtoffers van de oorlog en de Francoïstische Dictatuur en omvat 2100 interviews en 800 uur audio.

In de Verenigde StatenEdit

Oral history begon met een focus op nationale leiders in de Verenigde Staten, maar heeft zich uitgebreid tot groepen die de hele bevolking vertegenwoordigen. In Groot-Brittannië was de invloed van ‘geschiedenis van onderop’ en het interviewen van mensen die ‘verborgen waren gebleven voor de geschiedenis’ groter. In beide landen echter is de mondelinge geschiedenis van elites als een belangrijk onderdeel naar voren gekomen. Wetenschappers, bijvoorbeeld, zijn in tal van oral history projecten aan bod gekomen. Doel (2003) bespreekt het gebruik van mondelinge interviews door wetenschappers als primaire bronnen, Hij geeft een overzicht van belangrijke oral history projecten in de wetenschapsgeschiedenis die na 1950 zijn begonnen. Oral histories, zo concludeert hij, kunnen de biografieën van wetenschappers verrijken en helpen duidelijk te maken hoe hun sociale afkomst hun onderzoek heeft beïnvloed. Doel erkent de bezorgdheid die historici hebben over de geldigheid van oral history verslagen. Hij identificeert studies die met succes gebruik maakten van oral histories om kritische en unieke inzichten te verschaffen in anders obscure onderwerpen, zoals de rol die wetenschappers speelden in de vorming van het Amerikaanse beleid na de Tweede Wereldoorlog. Interviews kunnen bovendien een leidraad zijn voor het onderzoeken van archieven, en kunnen zelfs dienen als een veilige bron wanneer geschreven documenten verloren zijn gegaan of zijn vernietigd. Roger D. Launius (2003) toont de enorme omvang en complexiteit aan van het oral history programma van de National Aeronautics and Space Administration (NASA) sinds 1959. NASA documenteerde systematisch zijn operaties door middel van mondelinge geschiedenissen. Ze kunnen helpen bij het verkennen van bredere kwesties over de evolutie van een groot federaal agentschap. De collectie bestaat voornamelijk uit oral histories van wetenschappers die werken aan boeken over het agentschap. Sinds 1996 bevat de collectie echter ook mondelinge geschiedenissen van hoge NASA-administrateurs en -ambtenaren, astronauten en projectmanagers, als onderdeel van een breder project om het leven van belangrijke personen van het agentschap te documenteren. Launius benadrukt de inspanningen om minder bekende groepen binnen het agentschap op te nemen, zoals het Astrobiologieprogramma, en om de mondelinge geschiedenissen van vrouwen in NASA te verzamelen.

Folkloristische wortels en gewone mensenEdit

Huidige mondelinge geschiedenis omvat het opnemen of transcriberen van ooggetuigenverslagen van historische gebeurtenissen. Sommige antropologen begonnen aan het eind van de 19e eeuw met het verzamelen van opnamen (aanvankelijk vooral van de folklore van de indianen) op fonografische cilinders. In de jaren 1930 stuurde het Federal Writers’ Project – een onderdeel van de Works Progress Administration (WPA) – interviewers op pad om getuigenissen te verzamelen van verschillende groepen, waaronder overlevende getuigen van de Burgeroorlog, slavernij en andere belangrijke historische gebeurtenissen. De Library of Congress begon ook met het opnemen van traditionele Amerikaanse muziek en folklore op acetaatplaten. Met de ontwikkeling van geluidsbandopnames na de Tweede Wereldoorlog werd de taak van mondelinge historici eenvoudiger.

In 1946 reisde David P. Boder, een professor in de psychologie aan het Illinois Institute of Technology in Chicago, naar Europa om lange interviews op te nemen met “ontheemden” – meestal overlevenden van de Holocaust. Met behulp van het eerste apparaat waarmee urenlang geluid kon worden opgenomen – de draadrecorder – kwam Boder terug met de eerste opgenomen Holocaustgetuigenissen en naar alle waarschijnlijkheid de eerste opgenomen mondelinge geschiedenissen van enige lengte.

Veel staats- en lokale historische verenigingen hebben programma’s voor mondelinge geschiedenis. Sinclair Kopp (2002) doet verslag van het programma van de Oregon Historical Society. Het begon in 1976 met de aanwerving van Charles Digregorio, die aan Columbia had gestudeerd met Nevins. Duizenden geluidsopnamen, banden op spoelen, transcripties en radio-uitzendingen hebben het tot een van de grootste collecties van mondelinge geschiedenis aan de kust van de Stille Oceaan gemaakt. Naast politieke figuren en prominente zakenlieden heeft de Oregon Historical Society interviews gedaan met minderheden, vrouwen, boeren en andere gewone burgers, die buitengewone verhalen hebben bijgedragen die het culturele en sociale erfgoed van de staat weerspiegelen. Hill (2004) moedigt oral history projecten aan in cursussen op middelbare scholen. Ze demonstreert een lesplan dat de studie van lokale gemeenschapsgeschiedenis door middel van interviews aanmoedigt. Door het volksactivisme en de doorleefde ervaringen van de deelnemers te bestuderen, leerden haar middelbare scholieren begrijpen hoe de Afro-Amerikanen zich in de jaren 1950 inspanden om een einde te maken aan de Jim Crow-wetten.

Mark D. Naison (2005) beschrijft het Bronx African American History Project (BAAHP), een mondeling gemeenschapshistorisch project ontwikkeld door de Bronx County Historical Society. Het doel was de geschiedenissen te documenteren van de zwarte arbeiders- en middenklassebewoners van de South Bronx buurt Morrisania in New York City sinds de jaren 1940.

In het Midden-OostenEdit

Het Midden-Oosten vereist vaak oral history onderzoeksmethoden, vooral vanwege het relatieve gebrek aan geschreven en archiefgeschiedenis en de nadruk op mondelinge verslagen en tradities. Bovendien zijn vluchtelingen en emigranten vanwege de volksverhuizingen geschikte objecten voor oral history onderzoek.

SyriëEdit

Katharina Lange bestudeerde de stammengeschiedenissen van Syrië. De orale geschiedenissen in dit gebied konden niet worden omgezet in tastbare, geschreven vorm vanwege hun positionaliteit, die Lange omschrijft als “partij kiezen”. De positionaliteit van orale geschiedenissen kan leiden tot conflicten en spanningen. De inheemse geschiedenissen worden meestal door mannen verteld. Hoewel de geschiedenissen ook door vrouwen worden verteld, worden zij plaatselijk niet geaccepteerd als “echte geschiedenis”. Mondelinge geschiedenissen geven vaak details over het leven en de daden van voorouders.

Genealogie is een prominent onderwerp in het gebied. Volgens Lange vertellen de orale historici vaak hun eigen persoonlijke genealogieën om hun geloofwaardigheid aan te tonen, zowel wat hun sociale status als hun expertise op het terrein betreft.

OezbekistanEdit

Van 2003 tot 2004 deden de professoren Marianne Kamp en Russell Zanca onderzoek naar de collectivisering van de landbouw in Oezbekistan, deels door gebruik te maken van de methodologie van de orale geschiedenis om de leemten in de informatie die ontbrak in het Centraal Staatsarchief van Oezbekistan, op te vullen. Het doel van het project was om meer te weten te komen over het leven in de jaren 1920 en 1930 om de impact van de verovering door de Sovjet-Unie te bestuderen. Er werden telkens 20 interviews afgenomen in de Fergana-vallei, Tasjkent, Bukhara, Khorezm en Kashkadarya-regio’s. Hun interviews brachten verhalen van hongersnood en dood aan het licht die niet algemeen bekend waren buiten de lokale herinnering in de regio.

In AziëEdit

ChinaEdit

De opkomst van oral history is een nieuwe trend in de historische studies in China die begon in de late twintigste eeuw. Sommige orale historici leggen de nadruk op het verzamelen van ooggetuigenverslagen van de woorden en daden van belangrijke historische figuren en wat er echt gebeurd is tijdens die belangrijke historische gebeurtenissen, wat vergelijkbaar is met de gangbare praktijk in het westen, terwijl anderen zich meer richten op belangrijke mensen en gebeurtenissen, waarbij ze belangrijke figuren vragen om de besluitvorming en details van belangrijke historische gebeurtenissen te beschrijven. In december 2004 werd de Chinese Vereniging voor Oral History Studies opgericht. De oprichting van deze instelling wordt beschouwd als een signaal dat het veld van de oral history studies in China eindelijk in een nieuwe fase van georganiseerde ontwikkeling is gekomen.

Zuidoost-AziëEdit

Hoewel orale traditie een integraal onderdeel is van de oude Zuidoost-Aziatische geschiedenis, is oral history een relatief recente ontwikkeling. Sinds de jaren zestig krijgt orale geschiedenis steeds meer aandacht, zowel op institutioneel als op individueel niveau, en vertegenwoordigt ze “geschiedenis van boven” en “geschiedenis van beneden”.

In Oral History and Public Memories schrijft Blackburn over orale geschiedenis als een instrument dat werd gebruikt “door politieke elites en staatsinstellingen om bij te dragen aan het doel van nationale opbouw” in postkoloniale Zuidoost-Aziatische landen. Blackburn haalt de meeste van zijn voorbeelden van oral history als middel voor “geschiedenis van boven” uit Maleisië en Singapore.

In termen van “geschiedenis van onder” worden er in Cambodja verschillende oral history initiatieven ondernomen in een poging om doorleefde ervaringen van het bewind van het Rode Khmer regime vast te leggen terwijl de overlevenden nog in leven zijn. Deze initiatieven maken gebruik van “crowdsourced history” om de stilte bloot te leggen die de onderdrukten is opgelegd.

Zuid-AziëEdit

Twee prominente en lopende oral history-projecten uit Zuid-Azië stammen uit tijdsperioden van etnisch geweld die tientallen jaren uit elkaar lagen: 1947 en 1984.

Het 1947 Partition Archive werd in 2010 opgericht door Guneeta Singe Bhalla, een natuurkundige in Berkeley, Californië, die begon met het afnemen en opnemen van interviews “om de verhalen te verzamelen en te bewaren van degenen die deze tumultueuze tijd hebben meegemaakt, om ervoor te zorgen dat deze grote menselijke tragedie niet wordt vergeten.”

Het Sikh Diaspora Project werd in 2014 opgericht door Brajesh Samarth, universitair hoofddocent Hindi-Urdu aan de Emory University in Atlanta, toen hij docent was aan de Stanford University in Californië. Het project richt zich op interviews met leden van de Sikh-diaspora in de VS en Canada, waaronder de velen die migreerden na het bloedbad van 1984 op Sikhs in India.

In OceaniëEdit

AustraliëEdit

Hazel de Berg begon in 1957 met het opnemen van Australische schrijvers, kunstenaars, muzikanten en anderen in de Kunstgemeenschap. Zij heeft bijna 1300 interviews afgenomen. Samen met de National Library of Australia was zij een pionier op dit gebied in Australië, waar zij zevenentwintig jaar mee samenwerkte.

In december 1997, in antwoord op de eerste aanbeveling van het Bringing Them Home: Report of the National Inquiry into the Separation of Aboriginal and Torres Strait Islander Children from Their Families rapport, kondigde de Australische regering financiering aan voor de Nationale Bibliotheek om een oral history project te ontwikkelen en te beheren. Het Bringing Them Home Oral History Project (1998-2002) verzamelde en bewaarde de verhalen van inheemse Australiërs en anderen die betrokken waren bij of de gevolgen ondervonden van de kinderverhuizingen die resulteerden in de Gestolen Generaties. Andere medewerkers waren missionarissen, politieagenten en overheidsambtenaren.

In heel Australië zijn er nu veel organisaties en projecten die zich bezighouden met het optekenen van mondelinge geschiedenissen van Australiërs van alle etniciteiten en uit alle lagen van de bevolking. Oral History Victoria steunt een jaarlijkse Oral history prijs als onderdeel van de Victorian Community History Awards die jaarlijks worden uitgereikt om de bijdragen te erkennen van Victorianen aan het behoud van de geschiedenis van de staat, gepubliceerd in het voorgaande jaar.