Ik voel me eenzaam

Droevigheid, gevoel van leegte, eenzaamheid… Wie heeft zich niet ooit eenzaam gevoeld?

Letterlijk betekent “alleen zijn”: zonder gezelschap zijn, maar als we het hebben over “zich eenzaam voelen” verwijzen we naar het gevoel van geïsoleerd zijn, van onbegrip of verbrokenheid, van het gevoel dat we niemand hebben die ons begrijpt.In dit artikel gaan we het hebben over het gevoel van eenzaamheid dat ons soms zoveel ongemak en pijn bezorgt.

De eenzaamheid van de mens is niets anders dan zijn angst voor het leven (Eugene O’Neill)

Waarom raken we geïsoleerd?

Het kan gaan om feitelijk “fysiek” isolement: als gevolg van een recente concrete omstandigheid, zoals een scheiding, of iemand verloren hebben en een rouwproces doormaken, een verhuizing naar een nieuwe stad of buurt bijvoorbeeld, of zelfs dat we ons vrijwillig hebben geïsoleerd uit wantrouwen, of “zelfbescherming”.Het kan ook te wijten zijn aan omstandigheden die zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld: het verwaarlozen van vriendschappen in de uitoefening van een absorberende baan, het geleidelijk loskoppelen van familie en vrienden als gevolg van andere prioriteiten (werk, nieuwe partner, geboorte van een kind, enz.) en mezelf uiteindelijk alleen vinden.Er is het geval van emotioneel isolement: ik kan omringd zijn door familie, met een partner, en vrienden hebben, maar me nog steeds eenzaam voelen. In feite hangt eenzaam voelen volledig af van de subjectieve kwaliteit van relaties. We voelen ons emotioneel en/of sociaal losgekoppeld van de mensen om ons heen. Dit kan zelfs te wijten zijn aan moeilijkheden om onszelf aan anderen te tonen en intieme banden aan te knopen; in dat geval zouden we er goed aan doen te werken aan het versterken van onze assertiviteit en ons zelfvertrouwen, zodat we betere banden met anderen kunnen aanknopen.Onlangs las ik een zin waarin stond dat we in een hyperverbonden wereld leven: met internet en sociale netwerken, maar toch zijn we steeds meer losgekoppeld van anderen. Het is waar: we kunnen duizenden contacten hebben op Instagram en Facebook en geen enkele vriend om te bellen.

Waarom voelen we ons eenzaam?

We moeten bedenken dat mensen sociale dieren zijn. Wij zijn genetisch geprogrammeerd om in gemeenschap te leven, hechting is een fundamentele behoefte in onze vroege kinderjaren en bepaalt in feite onze latere emotionele ontwikkeling. Er zijn talrijke studies over Bowbly’s gehechtheidstheorie die het belang aantonen van een veilig gehechtheidspatroon in de kindertijd, hoewel we als kluizenaars zouden kunnen leven, of zonder contact met andere mensen, zijn we niet geprogrammeerd om dat te doen. Ons overlevingsinstinct vertelt ons dat het gevaarlijk is om buiten de groep te worden gelaten: dat wil zeggen, je genen geven je het gevoel dat je in gevaar bent als je je losmaakt van anderen, vandaar het gevoel van angst voor eenzaamheid volgens studies van de onlangs overleden John Cacioppo, een van de toonaangevende geleerden over dit onderwerp samen met zijn vrouw, Stephanie (Hier kunt u een korte Ted Talk van Cacioppo over het onderwerp zien. Wij leven echter (in de westerse samenleving) in een wereld die individualistisch, egoïstisch, competitief en emotioneel losgekoppeld is van anderen. Dit helpt niet, in feite lijden steeds meer mensen en zitten alleen in grote steden. Wij kunnen in een flatgebouw wonen en met geen enkele buur een relatie hebben of praten die verder gaat dan het gebruikelijke “goedemorgen”. De genetische angst die door eenzaamheid wordt opgewekt doet ons dreigingen “verwachten”, het belast ons fysiologisch: vergeet niet dat het fysiologische mechanisme van angst niet is aangepast aan de huidige omgeving, maar aan de primitieve, en ons lichaam voorbereidt op een reële dreiging (zoals een roofdier) door het te activeren om aan te vallen of weg te rennen. Paradoxaal genoeg veroorzaakt dit negatieve gedachten, stress en ongemak in sociale omgevingen die ertoe leiden dat we meer geïsoleerd en losgekoppeld zijn: de walvis die in zijn eigen staart bijt.

Sociaal contact en emotioneel welzijn:

Talrijke studies koppelen emotioneel welzijn en subjectieve gevoelens van geluk aan sociaal contact. In kleine steden bijvoorbeeld, waar de gemeenschappen hecht zijn en waar sprake is van burenparticipatie en gemeenschapszin, is het waargenomen niveau van welzijn van de inwoners aanzienlijk hoger dan in grote steden, ongeacht het inkomensniveau. (Herinnert u zich de documentaire “Happy”? Als u die niet gezien hebt, raad ik u die aan.) Merk op dat we het hebben over deel uitmaken van een gemeenschap, over zinvolle sociale relaties, niet alleen over contact met onbekende “mensen”, we kunnen veel mensen zien en spreken door de kenmerken van ons werk bijvoorbeeld, maar niet die band en dat gevoel hebben dat we tot een gemeenschap behoren.In de langstlevende bevolkingsgroepen ter wereld, de zogenaamde “Blauwe Zones” zoals het eiland Okinawa in Japan, Loma Linda in Californië in de Verenigde Staten, Vilcabamba in Ecuador, Ikaria in Griekenland of Nicoya in Costa Rica, hebben al deze gebieden, naast een voeding op basis van natuurlijke producten en het niveau van lichamelijke activiteit, het bestaan van goede sociale banden tussen hun inwoners gemeen. Talrijke studies leggen een verband tussen de goede kwaliteit van sociale banden en het subjectieve gevoel van welzijn van mensen en zelfs met gezondheid en een lange levensduur.

Wat kan ik doen als ik me eenzaam voel?

1.Accepteer en probeer dat gevoel niet te ontkennen of af te leiden:

In de eerste plaats is het belangrijk om te luisteren naar je gevoelens van verdriet en eenzaamheid, en niet te proberen jezelf “af te leiden” met passieve vrijetijdsbesteding of dwangmatige bevredigingen: zoals sociale netwerken, series, winkelen, eten… dingen die op korte termijn voldoening geven, maar niet echt waarde toevoegen aan je leven en niet in staat zijn om die “leegte” te vullen.Het is duidelijk dat het gevoel van eenzaamheid leed en droefheid veroorzaakt, maar wij moeten aanvaarden dat dit zo is en niet proberen ertegen te vechten of het “niet te voelen”. Soms worden we boos op onszelf omdat we verdrietig zijn en dat veroorzaakt nog meer ongemak. Herinnert u zich het artikel over “negatieve emoties”? (Als u het nog niet gelezen hebt, nodig ik u uit dat alsnog te doen) Emoties zijn goed noch slecht, ze hebben allemaal hun aanpassingsfunctie: luister naar ze, ze moeten u helpen beslissingen te nemen, het zijn goede raadgevers.

Analyseer de kwaliteit van je relaties:

Het kan zijn dat je met niemand relaties hebt, of dat je met veel mensen relaties hebt maar dat de kwaliteit van de relaties die je hebt je niet bevredigen (ik raad dit artikel over dit onderwerp aan).Veel mensen voelen zich bijvoorbeeld niet verbonden of begrepen door hun partner, maar in plaats van te proberen de band en de communicatie te verbeteren of de beslissing te nemen de relatie waarin zij niet gelukkig zijn te verlaten, blijven zij vasthaken in relaties waarin zij zich niet goed voelen en zelfs lijden, en zij doen dat om “niet alleen te zijn”, in de overtuiging dat het erger zal zijn zonder partner te zijn… en op die manier zijn zij wel met iemand, maar voelen zij zich erg eenzaam en gefrustreerd: paradoxaal, nietwaar? Onthoud: beter alleen dan in slecht gezelschap 😉

Waarmee moeten we rekening houden bij het analyseren van de kwaliteit van onze relaties?

Velen van ons hebben wel eens iemand nieuw ontmoet en meteen een “band” gekregen, het gevoel dat we tot dezelfde wereld behoren en dat we elkaar begrijpen. Daar gaat het om:

• Het delen van interesses en hobby’s.
• Het delen van levenswaarden.
• Verrijking van elkaar.
• Het hebben van een gelijksoortig wereldbeeld (vaak gerelateerd aan onze waarden)
• Empathie en goede communicatie met die persoon.
• Een belangrijke indicator is hoe ik me bij die persoon voel: voel ik me “mezelf”? gerespecteerd en naar geluisterd?

Versterking van de band met onszelf:

Vaak wordt gezegd dat om goed te zijn met anderen, we goed moeten zijn met onszelf. Dit is een waarheid als een koe. Wat kunnen we doen om deze band met onszelf te versterken:

• Een dagboek bijhouden waarin we onze gedachten, overpeinzingen en gevoelens kunnen noteren: het helpt ons onszelf beter te leren kennen, onze ideeën te ordenen en aan onze interne dialoog te werken.
• Voor onze gezondheid zorgen: een sport of lichamelijke activiteit beoefenen die we leuk vinden, voor onze voeding zorgen en gezonde levensgewoonten bevorderen. (Denk aan het artikel “Mens Sana in corpore Sano” )
• Beoefen Mindfulness: ja, ik raad het altijd aan, ik weet het. Maar het is echt een gezonde gewoonte die ons zeer belangrijke voordelen oplevert, en ermee beginnen kost niet veel moeite: met 10 minuten per dag kun je al beginnen de vruchten ervan te plukken. Ik raad bijvoorbeeld de Pettit Bambou App aan om ermee te beginnen.
• Stel jezelf uitdagingen: dat kunnen intellectuele of leeruitdagingen zijn, sportieve uitdagingen, of werkgerelateerde uitdagingen. Van het lezen van bepaalde boeken, het verbeteren van een vaardigheid, het leren van iets nieuws, het plannen van een reis … Het stellen van persoonlijke doelen is erg belangrijk, ze hoeven niet “grote doelen” te zijn, maar kleine uitdagingen: energie komt met beweging.

Cultiveer onze sociale connecties:

Hier zit de crux: hoe kunnen we onze sociale connecties versterken of nieuwe sociale connecties creëren?

• Hervind het contact met oude vrienden: we kunnen in de loop van de tijd van elkaar zijn afgedreven. Opnieuw contact leggen met oude vrienden en kennissen is een goede stap, het ijs breken en proberen een ontmoeting te regelen, of gewoon een telefoontje om te weten te komen hoe het met hen gaat en wat er gaande is in hun leven, is een geweldige stap. Wie zou u bellen?
• Zet een extra stap van intimiteit in relaties die je al hebt: er kan een collega zijn die je aardig vindt, of een aardige buurman, iemand die je weinig kent maar die je “goede vibes” geeft: ga een stap verder en reik uit om te proberen de band te creëren of te versterken, nodig hem uit voor een kop koffie, vraag hem naar persoonlijke dingen of zijn mening, enz. Vraag en luister vooral, probeer de persoon beter te leren kennen, misschien heb je een potentiële goede vriend in de buurt en weet je het niet.
• Zoek vrijwilligerswerk of steungroepen in activiteiten die je interesseren: het kan gaan van sociale steun (bv. deelnemen aan de voedselbank of aan sociale activiteiten in je buurt) tot specifiek vrijwilligerswerk, politieke activiteiten, enz. Een interessante vrijwilligersactiviteit die verband houdt met het onderwerp van dit artikel is het begeleiden van ouderen die alleen zijn: we kunnen veel leren van onze ouderen.
• Huisdieren hebben: het scheppen van een band met een dier verrijkt ons emotioneel, vooral honden en katten: voor hen zorgen, in het geval van honden met hen gaan wandelen, enz. Het creëert een bijna familiale relatie met onze huisdieren. Het helpt ook om andere mensen te ontmoeten die ook van dieren houden.
• Groepslessen of workshops: deze zijn een goede plaats om mensen te ontmoeten met dezelfde interesses. Van teamsporten, outdoorclubs zoals wandelen of klimmen, tot workshops of lessen over onderwerpen die je interesseren, bijvoorbeeld tekenen, beeldhouwen, theater, koken, muziek, naaien, schaken, zwemmen, dans, film, fotografie… enz. Weet je niet waar je geïnteresseerd in zou kunnen zijn? Waag een kans en probeer iets nieuws en onbekends! Als je het niet leuk vindt, kun je veranderen en blijven proberen tot je iets vindt wat je leuk vindt. Je kunt niet weten wat je favoriete gerecht is als je er niet verschillende probeert of als je altijd hetzelfde eet 😉
• Meetups: deze sociale groepen zijn meestal goede gelegenheden om mensen te ontmoeten, ik bedoel niet groepen van “singles” om te flirten, maar degenen die samenkomen om activiteiten in een stad te doen zoals naar concerten of tentoonstellingen gaan, taaluitwisselingsgroepen, om op excursie te gaan. Kijk eens naar Meetup-groepen of Fb-groepen in uw omgeving.

Ik hoop dat dit artikel nuttig voor u is om onze gevoelens van eenzaamheid beter te begrijpen, ernaar te luisteren en beslissingen te nemen om veranderingen in ons dagelijks leven te bevorderen die ertoe leiden dat we ons meer verbonden voelen met anderen en met onszelf, en dat we meer lonende en bevredigende relaties hebben. Ze zeggen dat eenzaamheid de epidemie van de 21e eeuw is, maar we kunnen middelen inzetten om het te voorkomen.