De term honingzwam klinkt misschien smakelijk, maar niet iedereen is een fan van deze honingkleurige paddenstoelen. Als vraatzuchtige consument van zowel levend als dood plantenmateriaal, kan het vinden ervan in uw tuin een ernstig probleem betekenen.
Deze paddenstoelen behoren tot het geslacht Armillaria, dat bestaat uit verschillende soorten parasitaire schimmels die zich graag tegoed doen aan hout. Ze veroorzaken een witte rotting in bomen en plantenwortels die behoorlijk destructief kan zijn.
De vruchtlichamen van de schimmel, bekend als honingzwammen, zijn misschien niet welkom in de tuin, maar wel op de eettafel. Veel mensen genieten van hun nootachtige en zoete smaak, en hun kauwachtige textuur zorgt er ook voor dat ze stevig blijven tijdens langere kooktijden.
Laten we de honingzwam eens in meer detail bekijken. We beginnen met enkele basisfeiten en gaan verder met de identificatie van honingzwammen. Een goede identificatie van deze paddestoelen is van cruciaal belang, want ze hebben verschillende giftige look-alikes. Tenslotte eindigen we met wat info over honingzwammen aan tafel.
Honingzwammen Feiten
-
De meeste soorten zijn middelgrote paddenstoelen die op hout groeien. Hun hoed varieert van verschillende tinten bruin tot gelig van kleur.
- Sommige soorten van het Armillaria geslacht zijn saprotroof, wat betekent dat ze zich voeden met dood materiaal. Andere zijn parasitair en doden bomen door witrot in het hout te veroorzaken. Deze kunnen snel uw tuin verwoesten.
- Verschillende soorten honingzwammen worden over de hele wereld gevonden. In warmere ecosystemen zijn ze bijna het hele jaar vruchtbaar, en in Noord-Amerika in de nazomer tot de herfst. De meest bekende soort is waarschijnlijk Armillaria mellea.
- Sommige soorten, zoals Armillaria mellea, zijn bioluminescent, wat betekent dat ze gloeien in het donker! Zij behoren tot de paddestoelen die verantwoordelijk zijn voor het fenomeen “vossenvuur”, de bioluminescentie in bossen ’s nachts als gevolg van schimmels op rottend hout.
- Een honingzwam, Armillaria ostoyae, wordt verondersteld het grootste organisme ter wereld te zijn. Hoofdzakelijk ondergronds groeiend, bedekt de mycelia van deze vlek meer dan 2.400 acres in Oregon. Het wordt geschat op meer dan 2.200 jaar oud.
- De meeste soorten honingzwammen hebben “rhizomorphs” of “mycelial cords”. Deze rhizomorfen zijn zwarte, draderige ranken die zijn opgebouwd uit schimmelcellen. Hun doel is het kanaliseren van voedingsstoffen en het verspreiden van de infectie van de schimmel. Veel andere soorten paddenstoelen hebben deze ook, maar ze zijn kleiner en wit.
Terug naar boven
Heb je een honingzwam?
Honingzwammen identificeren kan erg moeilijk zijn. Er zijn veel gelijkende soorten, waarvan sommige behoorlijk giftig zijn.
Ik raad sterk aan om honingzwammen die je vindt aan een expert te laten zien voordat je ze eet als je geen ervaring hebt. Vertrouw niet alleen op wat je hier hebt gelezen. Dit is geen paddenstoel voor beginners.
Sporenprint
Wit. Ik noem de sporenprint als eerste omdat het nemen van een sporenprint essentieel is bij het determineren van honingzwammen. Dit helpt u de mogelijkheid uit te sluiten dat u in werkelijkheid de dodelijke Galerina marginata hebt, die een bruine sporenafdruk heeft.
Kap
De kappen zijn bol tot plat als ze eenmaal volgroeid zijn, ongeveer 1 – 4 centimeter in doorsnee. De kleur varieert van gelig tot verschillende tinten bruin. Sommige soorten hebben schubben op de hoed.
Stam
Lang en witachtig met een ring rond de bovenste stengel. Deze ring is een overblijfsel van de partiële sluier, het stukje weefsel dat de kieuwen bedekt als ze jong zijn. Er is geen bol rond de basis van de steel.
Kieuwen
Een ander belangrijk honingzwamidentificatiekenmerk is de aanhechting van de kieuwen. Ze moeten direct aan de steel vastzitten en soms naar beneden beginnen te lopen. Inspecteer altijd de kieuwaanhechting bij deze paddenstoelen.
Habitat/Groeiwijze
- Altijd te vinden groeiend op een soort hout, meestal aan de voet van bomen (vrij vaak eik).
- Veel soorten zijn parasieten, die de bomen doden waarmee ze zich voeden. Sommige zijn saprotroof, en voeden zich met reeds dode bomen. Verwacht in elk geval dat de boom waar je ze aantreft dood of stervend is.
- Ze groeien meestal in dichte trossen. Soms geven ze alleen vruchten, maar die zijn nog moeilijker te identificeren. Gebruik de geclusterde groei als een ander identificatiekenmerk.
Tijdstip van het jaar
Late zomer tot herfst
Rhizomorfen
Rhizo-wat!? Honingzwammen infecteren bomen en planten door lange, zwarte draden uit te zenden die rhizomorphen worden genoemd (zie de foto rechts). Ze draaien en kronkelen als tentakels.
Je kunt de rhizomorphs meestal vinden door naar het oppervlak van nabijgelegen bomen of boomstammen te kijken. Let wel, de aan- of afwezigheid ervan is geen garantie voor een correcte identificatie. Een sporenafdruk moet nog steeds worden genomen!
Terug naar boven
Honingzwammen als voedsel
Ja, deze paddestoelen zijn eetbaar. Ze hebben, zoals u zich kunt voorstellen, een lichtzoete smaak samen met een kauwerige, eerste textuur.
Ondanks de aantrekkelijke naam kunnen deze paddenstoelen ook licht bitter zijn en maagklachten veroorzaken. Daarom raden veel mensen aan om ze voor het koken een of twee minuten te parboilen. Parboilen is het proces van het gedeeltelijk koken van iets in kokend water, maar het verwijderen voordat het helemaal gaar is.
Om honingzwammen te parboilen, vult u een pan met water en brengt u het aan de kook. Gooi uw champignons erin en laat ze een minuut koken, twee toppen. Giet ze dan af en laat er koud water over lopen zodat ze niet verder koken en papperig worden.
Parboileren verwijdert een deel van de maagirriterende en bittere stoffen. Daarna kunnen ze worden afgeveegd en in plakjes gesneden om te koken. De steeltjes van deze paddenstoelen kunnen vrij taai zijn, en sommige mensen geven er de voorkeur aan ze weg te gooien.
Honingpaddenstoelen doen het goed bij pastagerechten, vullingen, en soepen. Door ze aan Franse uiensoep toe te voegen, krijgt de soep een heerlijk aardse/zoete smaak naast de normale zoute smaak van de soep. Ze zijn ook lekker als ze alleen worden gesauteerd.
Zorg ervoor dat u deze paddenstoelen goed kookt, want u kunt er nog steeds ziek van worden. Eet ook slechts een kleine hoeveelheid als u ze voor de eerste keer probeert.
Zoals u ziet, bestaat de honingzwam uit een aantal fascinerende soorten!
Als je een goed paddenstoel identificatie boek nodig hebt, kijk dan eens naar de National Audubon Society Field Guide to North American Mushrooms (National Audubon Society Field Guides (Hardcover))
Terug naar boven
De eerste foto is gemaakt door Julio Reis en is afkomstig van Wikipedia onder de Creative Commons Naamsvermelding GelijkDelen 2.5 Licentie.
De tweede foto is gemaakt door Markus Hagenlocher en is van Wikipedia onder de GNU Free Documentation License.
De derde foto is gemaakt door Strobilomyces en is van Wikipedia onder de GNU Free Documentation License.
De vierde foto is gemaakt door Eric Steinert en is van Wikipedia onder de GNU Free Documentation License.