Een destructieve sekte gebruikt ontelbare technieken om haar leden te laten blijven, zich te binden en deel te laten nemen aan wat schadelijke activiteiten kunnen zijn. De som van deze technieken vormt wat sommige mensen “gedachtencontrole” noemen. Het is ook bekend als “gedachten hervorming”, “hersenspoeling” en “dwingende overreding,” en het omvat de systematische afbraak van iemands gevoel van eigenwaarde.
Patty Hearst, erfgename van het Hearst uitgevers fortuin, werd beroemd in de jaren 1970 nadat ze was ontvoerd door het Symbionese Bevrijdingsleger (de SLA, die sommigen beschouwen als een “politieke sekte”) en naar verluidt gehersenspoeld om lid te worden van de groep. Er zijn berichten dat Hearst na haar ontvoering enkele dagen in een donkere kast werd opgesloten en hongerig, vermoeid, gebrutaliseerd en bang voor haar leven werd gehouden terwijl SLA-leden haar bombardeerden met hun antikapitalistische politieke ideologie. Binnen twee maanden na haar ontvoering had Patty haar naam veranderd, een verklaring afgelegd waarin ze naar haar familie verwees als de “varkenshaters” en verscheen ze op een beveiligingsband waarop ze samen met haar ontvoerders een bank beroofde.
Advertising
Thought reform is een overkoepelende term voor een willekeurig aantal manipulatieve technieken die worden gebruikt om mensen iets te laten doen wat ze anders niet zouden doen. Het concept van de gedachtevorming zelf is controversieel — sommigen zeggen dat het louter propaganda is om mensen af te schrikken van nieuwe religies en politieke bewegingen. Maar de meeste psychologen geloven dat de hersenspoeltechnieken van sektes, die vergelijkbaar zijn met de technieken die gebruikt worden bij het ondervragen van gevangenen, inderdaad iemands denkprocessen veranderen. Bij het rekruteren voor en indoctrineren van sektes omvatten deze technieken:
Misleiding – Sektes verleiden nieuwe rekruten om zich bij de groep aan te sluiten en zich in te zetten voor een zaak of levensstijl die ze niet volledig begrijpen.
- Cults misleiden nieuwe rekruten/leden over de werkelijke verwachtingen en activiteiten van de groep.
- Cults kunnen tekenen van illegale, immorele of hypercontrolerende praktijken verbergen totdat de rekruut zich volledig in de groep heeft ondergedompeld.
- Een sekteleider kan gebruik maken van het veranderde bewustzijn van de leden, dat wordt opgewekt door activiteiten als meditatie, chanten of drugsgebruik, om de kwetsbaarheid voor suggestie te vergroten.
Isolatie – Sektes sluiten de leden af van de buitenwereld (en zelfs van elkaar) om intense introspectie, verwarring, verlies van perspectief en een vervormd realiteitsbesef teweeg te brengen. De leden van de sekte worden het enige sociale contact en feedbackmechanisme van de persoon.
- Cults kunnen nieuwe rekruten verbieden om met andere nieuwe rekruten te praten. Zij mogen alleen gedurende een bepaalde periode met leden spreken die al lang lid zijn.
- Cults mogen geen contact zonder toezicht met de “buitenwereld” toestaan. Op deze manier is er geen kans op een “realiteitscheck” of bevestiging van de zorgen van een nieuw lid over de groep.
- Cults brengen gewoonlijk het geloof bij dat “buitenstaanders” (niet-cultleden) gevaarlijk en verkeerd zijn.
Geïnduceerde afhankelijkheid – Cults eisen absolute, onvoorwaardelijke toewijding, loyaliteit en onderwerping. Het gevoel van eigenwaarde van een sektelid wordt systematisch vernietigd. Uiteindelijk worden gevoelens van waardeloosheid en “slechtheid” geassocieerd met onafhankelijkheid en kritisch denken, en worden gevoelens van warmte en liefde geassocieerd met onvoorwaardelijke onderwerping.
- De leider controleert gewoonlijk elke minuut van de wakkere tijd van een lid. Er is geen vrije tijd om na te denken of te analyseren.
- Leden wordt verteld wat ze moeten eten, wat ze moeten dragen, hoe ze hun kinderen moeten voeden, wanneer ze moeten slapen … het lid wordt verwijderd van alle besluitvorming.
- Alle speciale talenten van het lid worden onmiddellijk gedevalueerd en bekritiseerd om het gevoel van eigenwaarde van het lid te verwarren.
- Twijfels, assertiviteit of resterende banden met de buitenwereld worden door de groep bestraft met kritiek, schuldgevoelens en vervreemding. Vragen en twijfels worden systematisch “omgedraaid”, zodat de twijfelaar zich verkeerd, waardeloos, “slecht” voelt omdat hij vragen stelt. Het lid wordt weer geliefd als hij afstand doet van die twijfels en zich onderwerpt aan de wil van de leider.
- Het lid kan worden beroofd van voldoende voedsel en/of slaap, zodat de geest verward raakt.
- De leider kan lof en liefde willekeurig afwisselen met minachting en straf om het lid uit balans en verward te houden en immense zelftwijfel in te boezemen. De leider kan af en toe geschenken en speciale privileges aanbieden om voortdurende onderwerping aan te moedigen.
- Het lid kan onder druk worden gezet om in het openbaar zonden te belijden, waarna hij door de groep venijnig belachelijk wordt gemaakt omdat hij slecht en onwaardig is. Hij wordt weer geliefd wanneer hij erkent dat zijn toewijding aan de sekte het enige is dat hem verlossing zal brengen.
Vrees – Zodra volledige afhankelijkheid is vastgesteld, moet het lid de goede gunst van de leider behouden of anders valt zijn leven in duigen.
- De leider kan twijfel of insubordinatie bestraffen met fysieke of emotionele trauma’s.
- Als alle banden met de buitenwereld zijn doorgesneden, heeft het lid het gevoel dat de groep zijn enige familie is, en dat hij nergens anders heen kan.
- De toegang tot de eerste levensbehoeften hangt af van de gunst van de leider. Het lid moet zich “gedragen”, anders krijgt hij geen voedsel, water, sociale interactie of bescherming van de buitenwereld.
- Het lid kan geloven dat alleen groepsleden “gered” zijn, dus als hij de groep verlaat, wacht hem de eeuwige verdoemenis.
Indoctrinatie, of gedachtenhervorming, is een langdurig proces dat nooit echt eindigt. Leden worden voortdurend onderworpen aan deze technieken – het is onderdeel van het dagelijks leven in een sekte. Sommigen passen zich er na verloop van tijd goed aan aan, omarmen hun nieuwe rol als “groepslid” en gooien hun oude gevoel van onafhankelijkheid overboord. Voor anderen is het een voortdurend stresserend bestaan. In het volgende gedeelte zullen we bekijken hoe het is om binnen de grenzen van een destructieve sekte te leven.