Zo, je wilt Fins leren? Goed gedaan!
Ik wil dat je weet dat je je niet hoeft te laten afschrikken door je doel om Fins te spreken, ongeacht wat anderen zeggen.
Als je zoekt op de moeilijkste talen om te leren, vind je Fins in de top 10, of zelfs in de top 5. Toch is het aan u om te beoordelen of Fins (of welke taal dan ook) moeilijk te leren is of niet. Het begint allemaal in je hoofd. Als je het wilt, ga het dan halen!
Het maakt niet uit of Fins moeilijk is, of makkelijk. Waar het om gaat is je mentaliteit.
Je kent misschien dit citaat van Henry Ford al:
Of je nu denkt dat je het kunt, of je denkt dat je het niet kunt, je hebt gelijk.
Wanneer je dit vertaalt naar het Fins:
Of je nu denkt dat je Fins kunt leren, of je denkt dat je het niet kunt, je hebt gelijk.
Dus als je het mij vraagt, kun je net zo goed denken dat je Fins kunt leren!
In dit artikel zal ik je laten zien wat Fins gemakkelijk maakt. Ik beloof je geen magische pil die je van de ene dag op de andere Fins laat leren. Ik geef je gewoon een overzicht van wat je moet weten om aan de slag te gaan met Fins, zodat je sneller en slimmer Fins kunt leren.
Laten we beginnen!
- Finse woorden hebben geen geslacht
- Finse Grammatica : Fins heeft geen Toekomende Tensie
- Finse Uitspraak: Fins is een fonetische taal – dus je kunt zeggen wat je ziet!
- Finse Intonatie: A Simple Stress Pattern
- Finse culturele invloeden en leenwoorden
- Meer Finse woorden die je al kent
- Finse artikelen? Die bestaan niet! Er is geen “a” of “de” in het Fins
- Hoe leer je Finse naamvallen: Vergeet de regels
- Akita RopiquetTaalatlete Spreekt: Frans, Engels, Spaans, Italiaans Akita haalt alles uit YouTube om talen te leren en te onderhouden. Hij documenteert zijn taalreis en creëert een bibliotheek met gratis bronnen op zijn blog My Name is Ropiquet. Bekijk alle berichten van Akita Ropiquet
Finse woorden hebben geen geslacht
Als je ooit Frans hebt geleerd, herinner je je waarschijnlijk nog wel dat je ontdekte dat Franse voorwerpen een geslacht hebben. En hoofdpijn volgde om uit te zoeken of het le table of la table, la voiture of le voiture was. Misschien besloot u toen over te stappen op Spaans en…horror! Spaanse voorwerpen hebben ook een geslacht! En het ergste moest nog komen: Spaanse woordgeslachten kwamen niet altijd overeen met het Franse! Bijvoorbeeld: “De auto” is la voiture (Frans, vrouwelijk) en el coche (Spaans, mannelijk).
Maar de Finse taal is hier om je te redden. Hoewel de grammatica een prachtig beest is, zullen de zelfstandige naamwoorden en andere voorwerpen u ’s nachts met rust laten. U kunt rustig slapen, want er is geen geslacht in het Fins. Geen vrouwelijk, geen mannelijk. Nada. En dit geldt niet alleen voor voorwerpen. Mensen hebben ook geen geslacht. Bijvoorbeeld, “hij” en “zij” hebben dezelfde vertaling. Het is hän in de formele/schriftelijke vorm van het Fins.
Het wordt nog beter als je Fins gaat spreken. In gesproken Fins worden “hij” en “zij” meestal vertaald met se, wat Fins is voor “het”. U hoeft dus maar één woord te leren en te onthouden (se=he/she/it).
Finse Grammatica : Fins heeft geen Toekomende Tensie
Fins heeft geen toekomende tijd. Je hoeft alleen de tegenwoordige tijd te kennen en te gebruiken.
Je denkt misschien: “Ok, cool, maar hoe weet ik of we het over vandaag of morgen hebben?”
Simpel: Context is de sleutel. Laten we eens een voorbeeld in het Engels bekijken: “Laten we hier eten.” Je begrijpt dat je hier gaat eten, waarschijnlijk nu, of in een nabije toekomst. Als ze nu had gezegd: “Laten we hier morgen eten,” in dat geval zou je begrijpen dat ze het niet over nu, of vandaag, maar over morgen had. En het is duidelijk. Hetzelfde gebeurt in het Fins. U zult aanwijzingen hebben in het gesprek. Hier zijn een paar nuttige woorden om u te helpen:
- vandaag – tänään
- vandaag – huomenna
- nu – nyt
- hier – tässä, täällä, tänne
Finse Uitspraak: Fins is een fonetische taal – dus je kunt zeggen wat je ziet!
Een fonetische taal is een taal waarvan de uitspraak de geschreven vorm volgt. Er zijn dus geen uitspraakvallen. Wat je leest is wat je zegt. Voor mij is dit het ultieme kenmerk van een taal.
Het zit zo, ik ben Fransman. En om eerlijk te zijn, Frans is een rommelige taal! Als je Frans leert, is er een kans van 99% dat je een woord dat je voor het eerst ziet (zonder het te horen) verkeerd uitspreekt. Maar niets van dat alles gebeurt met Fins.
Ik ga u geen uitputtende uitleg geven van de Finse uitspraak. In plaats daarvan ga ik me alleen richten op de elementen die je niet kent. Er zijn slechts twee klinkers en twee medeklinkers waar je je op moet concentreren. De rest lijkt erg op de Engelse uitspraak.
Laten we beginnen met de klinkers. Deze twee nieuwe klanken zijn afgeronde versies van de Engelse klinkers. Je lippen rond maken betekent dat je ze van plat (of recht, of gestrekt) naar rond maakt. Laat ze dichter naar het midden van je mond komen. Laat ze een kleine cirkel vormen.
Start met het uitspreken van “ee”, zoals in “tee”. Terwijl u deze klank handhaaft, maakt u uw lippen rond. En je krijgt de letter y in het Fins (vergelijkbaar met de Franse “u”). Begin nu met “e”, zoals in “help”. Rond je lippen, en je krijgt de letter ö in het Fins. Et voila! Je hebt zojuist de twee klinkers geleerd die je nog niet kende.
Nu de medeklinkers. De eerste lastige is de trilled r. Deze vergt wat oefening. Dit geluid wordt gemaakt door het puntje van de tong te laten trillen door lucht uit je mond te persen. Mijn advies is om 5-10 minuten per dag te oefenen tot je het goed hebt. Overdrijf in het begin echt om het te beginnen maken. Oefen het geluid alleen. En oefen het dan in woorden en zinnen. Beetje bij beetje kom je er wel. Wees geduldig en blijf elke dag een beetje oefenen.
De tweede medeklinker waar je op moet letten is de Finse “v”. Het is een geforceerde versie van de Engelse “v”. Iets tussen de Engelse “v” en “w”. Zie je het verschil tussen de Engelse “v” en de Engelse “w”? Een “w” is een “v” met afgeronde lippen. En de Finse v is eigenlijk als een Engelse “w” maar met rechte lippen (zoals een Engelse “v”). Of zoals een Engelse “v” waar de lippen dezelfde positie hebben maar samengeknepen zijn! Je boventanden raken je onderlip als je de Finse v uitspreekt.
Als je hier verder op in wilt gaan, kijk dan eens op de Wikipedia-pagina voor Finse fonologie.
Bonus: De twee klinkers die je net hebt geleerd, bestaan ook in het Frans. Dus als je op een dag besluit terug te gaan om die lelijke Franse artikelen te bestrijden, dan komt je Finse uitspraaktraining goed van pas.
Finse Intonatie: A Simple Stress Pattern
Een van de dingen die je onder de knie moet krijgen om bijna moedertaalsprekendheid te bereiken is intonatie.
Elke taal heeft zijn eigen uitspraak. Zijn klinkers, zijn medeklinkers, zijn eigen rare unieke klanken. Het kan overweldigend worden als je intonatie aan deze mix toevoegt.
Maar wacht! Loop nog niet weg! Zoals we eerder zagen, is de Finse uitspraak eenvoudig. En de Finse intonatie is eigenlijk ook makkelijk. Alles wat je moet onthouden is om de eerste lettergreep te benadrukken. Dat is het. De primaire klemtoon ligt op de eerste lettergreep. En als u echt dieper wilt graven, hoeft u alleen maar te weten dat er meestal een secundaire klemtoon is (voor woorden met minstens 3 lettergrepen) op de derde lettergreep.
Finse culturele invloeden en leenwoorden
Een grote moeilijkheid voor beginners is de woordenschat. Fins is een Oeraltaal, en veel van zijn woorden zijn totaal verschillend van alles wat u ooit hebt gezien (tenzij u al Hongaars of Ests spreekt).
U hoeft zich echter geen zorgen te maken. Er zijn veel Finse woorden die u al kent, of gemakkelijk zult herkennen. Een van Benny’s favoriete hacks om vanaf de eerste dag te kunnen spreken is het gebruik van leenwoorden. En het goede nieuws is dat er elk jaar meer en meer Engelse leenwoorden opduiken in Finse gesprekken.
Laten we beginnen met pure leenwoorden (deze woorden hebben de Finnen intact gehouden). Ze komen voornamelijk uit Germaanse en Latijnse talen. Ze omvatten: idee, smoothie, radio, piano, video, en metro. U kunt ook enkele Aziatische woorden tegenkomen, zoals manga en tsunami.
De Finnen hebben ook Engelse woorden overgenomen van het internet en nieuwe technologieën. Zo betekenen de werkwoorden spammata en googlata (of googlettaa) “spammen” en “googelen”.
Engelse of Franse woorden zijn in het Fins omgezet door eenvoudig een klinker aan het eind van het woord toe te voegen (meestal een i). Bijvoorbeeld:
- banaani – banaan
- baari – bar
- oliivi – olijf
Zoals u ziet, worden klinkers in het Fins soms verdubbeld. En de laatste medeklinker kan ook worden verdubbeld, zoals in bussi voor “bus”. Maar niet altijd, zoals filmi voor “film”.
Andere leenwoorden ondergaan verschillende bewerkingen om makkelijker uit te spreken te zijn voor de Finnen. De letters b, c, d, f, en g komen zelden voor in het Fins. Veel leenwoorden gebruiken in plaats daarvan Finse equivalenten:
- b -> p
- c -> k, of s
- d -> t
- f -> v
- g -> k
Wanneer u kahvi, musiikki, en pankki ziet, kunt u dan raden welke Engelse woorden zijn omgevormd?
Spoiler alert! De antwoorden zijn koffie, muziek, en bank.
Ook de letters “w” en “x” komen alleen voor in archaïsche vormen of sommige leenwoorden. V en ks vervangen meestal “w” en “x” in leenwoorden.
Hoe een woord te finnishizen in 3 eenvoudige stappen:
- Vervang b, c, d, f en g door respectievelijk p, k of s, t, v en k.
- Verdubbel de laatste medeklinker.
- Voeg een klinker (meestal i) toe aan het eind van het woord.
Kun je de betekenis van deze woorden raden: pallo, taksi, tomaatti, en kitara?
De antwoorden zijn: bal, taxi, tomaat en gitaar.
Meer Finse woorden die je al kent
Zoals je dit leest, vermoed ik dat je Engels spreekt. En als Engelssprekende ken je al meer Fins dan je denkt. Sauna is bijvoorbeeld een Fins woord.
En heeft u wel eens van Finse dapperheid gehoord? Het heet sisu. De Finnen gebruiken het om te laten zien dat ze lef hebben. Het staat voor hun vasthoudendheid en sterke karakter. Het werd voor het eerst in het Engels geïntroduceerd tijdens WO II om het Finse verzet tegen de Sovjets te beschrijven. Meer recent gebruikte de CEO van Nokia het woord “sisu” om het uithoudingsvermogen en de vastberadenheid van het bedrijf te beschrijven om alle obstakels te overwinnen.
Het woord toendra komt ook uit het Fins. Een toendra is een boomloos gebied in een koude streek.
Je hebt misschien ook wel gehoord van salmiakki. Als u ooit Finland bezoekt, moet u het proberen. Het is een zoutig dropje, en een zeer populair snoepje in Finland. Nachtclubs in Helsinki hebben zelfs salmiakki-wodka shots.
Last but not least, Finland noemde de Molotov cocktail (Molotovin koktaili in het Fins). Finse soldaten gebruikten dit wapen om de Sovjets terug te dringen tijdens WO II.
Finse artikelen? Die bestaan niet! Er is geen “a” of “de” in het Fins
Fins zit vol met gevallen (tot wel 15!), waar ik het zo meteen over zal hebben. Maar, in tegenstelling tot het Duits, hoef je je geen zorgen te maken over lidwoorden (woorden voor “a” en “de”) wanneer je de naamval van een zelfstandig naamwoord verandert. Waarom? Simpelweg omdat er geen lidwoorden zijn in het Fins, niet bepaald en niet onbepaald. Geen Finse a. Geen Finse de. Pure vrijheid! Nou ja, bijna. Omdat je nog steeds met 15 naamvallen te maken hebt!
Het volgende hoofdstuk zal je helpen om de naamvallen beter te begrijpen.
Hoe leer je Finse naamvallen: Vergeet de regels
Er zijn 15 Finse cases, en dat zijn er nog 14 te veel. En er zijn geen hacks om ze te leren. Maar in plaats van je te concentreren op cases, vergeet ze!
Cases moeten je niet afschrikken. Een naamval is gewoon een andere manier om woorden te gebruiken als bij, op, voor, in, …
Dus vergeet ze. Leer ze niet. Verbrand je tekstboek. Begin in plaats daarvan Fins te gebruiken. Spreek Fins. Zing Fins. Leef de taal! Je leert de Finse grammatica op een natuurlijke manier, zonder dat je het merkt, als je de tijd doorbrengt met het beleven van de taal, in plaats van het in je hersenen te proppen.
Vergeet de regels. En absorbeer Fins op een natuurlijke manier.