Feb. 14, 2004 — Vogels doen het. Bijen doen het. Maar wat is het precies dat wij mensen doen? Kiezen wij ervoor om verliefd te worden? Het laatste onderzoek beweert dat romantische liefde niet zozeer een opzwelling van emoties is, maar een fysieke drang die even krachtig is als honger.
Eén studie liet mensen die zeiden dat ze verliefd waren naar foto’s van hun geliefde kijken terwijl ze hersenscans kregen. Activiteit in het “beloningssysteem” van de hersenen leidt onderzoekers tot de conclusie dat romantische liefde een fysieke drang creëert, heel anders dan seksuele driften, die volhardt totdat het zijn prijs ontvangt, waardoor geliefden naar elkaar blijven verlangen zolang het duurt totdat ze samen kunnen zijn.
De hoofdonderzoeker van de studie, en auteur van een nieuw boek, Why We Love, zegt wetenschappelijk dat seks en romantiek twee verschillende dingen zijn. En wat algemeen wordt gedacht als de drang naar liefde, legt antropoloog Helen Fisher van de Rutgers University in New Brunswick, N.J., is eigenlijk drie verschillende verlangens.
“Een daarvan is de seksdrift die je op zoek laat gaan naar alles wat op afstand geschikt is,” zegt Fisher. De volgende is “romantische liefde, die duizeling van de eerste liefde die je in staat stelt om die paringsenergie te concentreren en je baltstijd te conserveren. En het derde paringssysteem in de hersenen is gehechtheid.”
Inside the Brains of Men and Women
De krachtigste van de drie verlangens is misschien niet seks maar romantiek, voegt Fisher eraan toe.
“Mensen sterven niet voor seks,” zegt ze. “Ik heb naar poëzie over de hele wereld gekeken, zelfs al 4000 jaar geleden. Mensen leven voor de liefde, ze sterven voor de liefde, ze zingen voor de liefde, ze dansen voor de liefde.”
Hoewel veel vrouwen ervan overtuigd zijn dat de hersenen van mannen krachtiger zijn ingesteld op seks, zegt Fisher dat er bewijs is dat mannen ook krachtig zijn ingesteld op romantiek.
“Mannen worden sneller verliefd dan vrouwen, omdat mannen zo visueel zijn,” merkt ze op. “En drie van de vier mensen die zelfmoord plegen om de liefde zijn mannen, geen vrouwen.” Fisher voegt toe: “Weet je, dit is een krachtige drang, en een essentieel deel van de mensheid. … Het zou zeer onaangepast zijn als mannen niet net zo krachtig verliefd zouden worden als vrouwen.”
De auteur erkent dat mannen visueler zijn, maar daar is een belangrijke reden voor: “Miljoenen jaren lang moest een man naar een vrouw kijken om te zien of ze een goede voortplantingspartner was en of ze hem gezonde baby’s kon baren. Ze voegt eraan toe: “Bij onze mannelijke proefpersonen lichtte een deel van de hersenen op, werd actief, dat geassocieerd wordt met visuele stimuli. Dus mannen, als ze naar een liefje kijken, gebruiken allerlei visuele mechanismen.”
Vrouwen daarentegen, die werden blootgesteld aan foto’s van hun liefjes, activeerden een ander deel van hun hersenen, merkt Fisher op. Zowel mannen als vrouwen kregen “gecompliceerde emotionele reacties … opgetogenheid, euforie, het obsessieve denken.”
Maar bij vrouwen wordt ook een deel van de hersenen geactiveerd dat wordt geassocieerd met het ophalen van herinneringen. zegt ze. “Ik denk dat wat er aan de hand is, is dat miljoenen jaren lang vrouwen zich moesten herinneren, heeft hij me vorige week buffelvlees gebracht, ze moeten het zich herinneren. … En vrouwen onthouden het nog steeds. Ze herinneren zich alle details van een relatie.”
Waarom romantiek vervaagt
Maar als romantiek, niet seks, zo krachtig en zo belangrijk is in een leven, en als de hersenscan laat zien dat mannen net zo sterk door romantiek worden geactiveerd als vrouwen, waarom vervaagt romantiek dan zo snel?”
“Ik denk dat het om een belangrijke reden is geëvolueerd,” legt Fisher uit, “namelijk om je paringsenergie te kunnen richten op één individu tegelijk, waardoor je tijd en energie bespaart tijdens het hof maken. We zouden allemaal sterven aan seksuele uitputting, en we zouden niet aan ons werk toekomen … als we ons hele leven deze intense emotie hadden.”
Ze voegt eraan toe: “Ik denk dat wat er in het algemeen gebeurt, is dat je weggaat van dat intense gevoel van romantische liefde naar een dieper gevoel van kalmte en vrede en eenheid met de persoon, gehechtheid geassocieerd met een ander hersensysteem.”
Paren vallen niet uit de liefde, ze vallen in gehechtheid, gelooft ze. Maar er is een manier om dat gevoel van romantiek te behouden, suggereert Fisher – samen nieuwe dingen doen.
“Een ding dat ik en mijn collega’s hebben vastgesteld, is dat liefde in de loop van de tijd wel verandert. En als je die obsessie en hunkering en opgetogenheid en gerichte aandacht op die persoon wilt voortzetten, doe dan nieuwe dingen met hem of haar. Dat verhoogt het dopaminegehalte in de hersenen. Dat is een van de belangrijkste chemische stoffen die geassocieerd worden met romantische liefde.”
Fisher merkt op dat George Washington ooit zei dat van alle dingen die hij ooit in zijn leven had gedaan, het belangrijkste voor hem een middag met een bepaalde vrouw was.
“Mensen vergeten liefde nooit,” zei ze.