Wanneer iemand beweert ’s werelds beste hoofdtelefoon te hebben gemaakt, is het niet meer dan normaal om een wenkbrauw op te trekken. Maar wat doe je als ze beweren het twee keer gedaan te hebben? Twee wenkbrauwen, natuurlijk. Gelijke delen verbazing, verrukking en scepsis.
De geest van het oorspronkelijke Project Orpheus uit 1991 was eenvoudig, zij het ongegeneerd overmoedig: wat zou Sennheiser kunnen maken als het zijn best deed om het praktische aspect en de kosten te negeren?
De slappe naam Sennheiser HE90/HEV90 was het resultaat, een referentie elektrostatische hoofdtelefoon en buizenversterker combinatie gemaakt van hout, glas en metaal. Er werden er slechts 300 gemaakt, en ze kostten 10.000 pond per stuk. Ze eenvoudigweg ‘hoofdtelefoon’ noemen leek een beetje een understatement.
Terug naar 2015, en Sennheiser viert zijn 70e verjaardag met de lancering van een andere Orpheus: de HE1060/HEV1060. De ontwikkeling begon zo’n 10 jaar geleden, en het is een formidabele opvolger met een prijskaartje dat daarbij past.
Hoeveel? Hij kost € 50.000. Wat ruwweg neerkomt op £35,700. Voor zover wij weten, ’s werelds duurste hoofdtelefoon. Kan een hoofdtelefoonsysteem die prijs ooit rechtvaardigen? Laten we dat eens uitzoeken.
We brachten een frustrerend korte tijd door opgesloten in een kleine kamer met de nieuwe Orpheus, die was aangesloten op een T+A MP 3000 HV mediaspeler. Hier zijn onze eerste indrukken.
Video preview
Design
Eyes-on voor hands-on, en het eerste wat je blik vestigt op is de overvloedige hoeveelheid marmer dat maakt het grootste deel van het chassis. Om precies te zijn, dit is fijn Carrara marmer van het type dat Michelangelo ooit gebruikte voor zijn beeldhouwwerken. Axel Grell, een van de ingenieurs die verantwoordelijk is voor het project, ging naar Italië om persoonlijk het juiste marmer uit te zoeken. Money no object, remember.
Sennheiser maakt van de gelegenheid gebruik om dingen te zeggen als ‘reshaping excellence’ en ‘a monument to sound’. Passende rock-thema zinnen zeker, maar de echte reden voor het marmer is zijn massa, zuiverheid en stevigheid – wat goed is voor demping. Sennheiser noemt het ‘een gewelf van stilte’.
Binnenin, zo wordt ons verteld, maakt de Orpheus gebruik van de ESS SABRE ES9010 chip voor digitaal-naar-analoog conversie. Er zijn acht interne DAC’s, met vier parallelle kanalen per oor, wat de vervorming en ruisniveaus belooft te verminderen. Ze zijn in staat audio met hoge resolutie tot 32bit/384kHz te verwerken (evenals 2,8/5,6 MHz DSD-signalen). Aansluitingen: gebalanceerd en ongebalanceerd, plus digitale optische, coaxiale en USB-ingangen.
We worden uitgenodigd het systeem aan te zetten, en een lampje knippert tot leven. Gemotoriseerde knoppen steken aan de voorkant uit. Acht kleppen komen uit de bovenkant en gloeien uitnodigend. Het deksel geeuwt en onthult de schat binnenin. “Inschakelen” is niet echt een goede omschrijving. Het is meer een gebeurtenis. Een ceremonie. Het is moeilijk om de Orpheus te zien transformeren zonder tromgeroffel te denken.
Bouwkwaliteit
Het ontwerp zal misschien niet iedereen aanspreken, maar het is moeilijk om niet onder de indruk te zijn van de bouwkwaliteit. Elk apparaat zou dit soort degelijkheid en luxe moeten nastreven. We hebben in onze tijd al heel wat luxe hoofdtelefoons gezien, maar zelden (of nooit) heeft iets dit niveau van weelderigheid bereikt.
Het is het soort plezier dat je alleen krijgt als je de rode loper betreedt bij een filmpremière, als je in een Rolls-Royce rijdt of als je onverwacht een upgrade krijgt naar First Class tijdens een transatlantische vlucht.
We hebben geen verwachtingen van ‘verchroomd koper’, maar deze knoppen zijn zeker een genot om te bedienen. Ze zijn solide en ze draaien soepel, met precies de juiste balans van geven en weerstand. We hebben bijna een tevreden ‘ooooh’ laten horen toen we het volume veranderden.
En dan hebben we het nog niet eens over de hoofdtelefoon zelf – prachtig gebeeldhouwd aluminium, met aan de zijkant een portie leer en fijn microvezeldoek.
De oorschelpen zijn zeker ruim genoeg om zelfs de grootste oren te omsluiten, en ze omhelzen de zijkanten van uw hoofd in plaats van te knellen. We zouden deze urenlang kunnen dragen.
We weten niet zeker hoe een hoofdtelefoon van €35.700 moet aanvoelen, maar we hebben zeker geen problemen met deze.
Prestaties
Voordat we naar het luisteren gaan, laten we het eerst hebben over de waanzin die in de hoofdtelefoon zelf is gestoken. De 2,4 micrometer dikke, met platina beklede diafragma’s zijn volgens Sennheiser het ideale materiaal en formaat voor controle.
De Orpheus heeft een ultrabreed frequentiebereik, van 8Hz tot meer dan 100kHz. Dit gaat veel verder dan wat een mens kan horen. Je zou het gehoor van vleermuizen en olifanten moeten combineren om dat allemaal waar te nemen.
Waarom? Zoals met alles over de Orpheus, is het antwoord ‘omdat ze het kunnen’. Maar Sennheiser zegt ook dat een extreem brede frequentierespons helpt ervoor te zorgen dat het geluid vrijwel vrij is van hoorbare vervorming.
Het elimineren van vervorming lijkt ons het centrale thema van Sennheiser’s strategie met de Orpheus te zijn geweest. Het is de reden de transistor eindversterker direct in de kopjes van de hoofdtelefoon is ingebouwd: om verliezen te minimaliseren die inherent zijn aan lange kabellopen en vervorming te verminderen.
Werkt het? Oh ja. Heel erg. Als we eindelijk genoeg hebben van het spelen met de transformerende onderdelen van de Orpheus en gaan luisteren, worden we getrakteerd op een geweldige prestatie.
Dat is natuurlijk helemaal de bedoeling. Maar zelfs met onze korte speelduur, zelfs met het geluid van het geklets van mensen op de achtergrond (dit is een hoofdtelefoon met open achterkant), moeten we concluderen dat het geluid verbluffend goed is.
Sennheiser kan niet over de Orpheus praten zonder het woord ‘emotie’ te gebruiken, maar wij denken dat het sleutelwoord hier ‘authenticiteit’ is. Muziek klinkt volkomen natuurlijk, niet bewerkt of overdreven of geëgaliseerd.
De nadruk op het elimineren van vervorming heeft zijn vruchten afgeworpen. Wat je krijgt is moeiteloos inzicht. De subtielste details worden welsprekend gepresenteerd en zo overduidelijk gemaakt dat je je afvraagt hoe je ze nooit eerder hebt opgemerkt. Dit is het auditieve equivalent van het laten wassen van je voorruit.
Het zijn niet alleen de texturen die profiteren, maar ook de algehele presentatie. De scheiding tussen de instrumenten wordt vakkundig gedaan. Speel iets met een orkest en het wordt duidelijk hoe de Orpheus de ruimte tussen de uitvoerenden optimaal benut.
Clariteit alleen is natuurlijk niet genoeg, en de Orpheus blijkt ook uit te blinken in controle. Timing is strak als je wilt. Leading en trailing edges beginnen en eindigen precies waar ze moeten. Hier zou je kunnen zeggen ‘militaire precisie’, maar dat zou onrechtvaardig zijn: wat de Orpheus biedt is menselijker – emotioneler – dan dat.
Over het hele frequentiebereik is het gewicht precies goed. Er is de kracht en energie die je zou verwachten van een live optreden. Vocalen en gitaartokkel klinken fris – we kunnen geen betere manier bedenken om hun directheid en hun organische gevoel te beschrijven, die volkomen overtuigend is. Het is het soort impact en directheid dat je zou verwachten van artiesten die in dezelfde ruimte zitten.
Eerste oordeel
Kan een hoofdtelefoon ooit €35.000 rechtvaardigen? Waarschijnlijk niet als je het moet vragen, zoals het spreekwoord zegt. We zijn er eigenlijk niet zeker van of Sennheiser wel een publiek voor ogen heeft, want in zekere zin is dit niet voor het publiek.
De nieuwe Orpheus is voor Sennheiser om te zien wat het kan, en het is onmogelijk om de grenzen die de nieuwe Orpheus verlegt niet te erkennen, ook al kunnen we ons misschien niet voorstellen dat we ooit een paar kopen.
Moet je hier enthousiast over zijn? Ja, op dezelfde manier als men opgewonden is over een nieuwe raket-aangedreven auto die het land snelheidsrecord breekt. Wat is spannender, echter, zijn de mogelijkheden die door een dergelijk project, zoals deze high-end tech zal ongetwijfeld (langzaam) doorsijpelen naar consumentenproducten.
Hoe dan ook, de Sennheiser Orpheus is een verbluffend stukje techniek, en een verbazingwekkende stukje audio hemel. Kunnen we er nu wat meer naar luisteren?
MORE: 10 van ’s werelds duurste luidsprekers
Zie al ons Sennheiser nieuws en reviews