Een nieuwe studie toont aan dat mannen alleen maar hoeven te geloven dat ze een andere man in een wedstrijd hebben verslagen om verhoogde testosteronniveaus te krijgen en een opgeblazen gevoel van hun eigen waarde als een seksueel vooruitzicht.
Wetenschappers ontdekten dat deze hormonale en psychologische verschuiving mannen meer geneigd maakte om nieuwe potentiële partners te benaderen.
Het onderzoeksteam mat de hormoonspiegels, evenals de zelf-perceptie van aantrekkelijkheid en vertrouwen in het benaderen van vrouwen, bij 38 mannen van in de twintig voor en na het concurreren in head-to-head gevechten op roeimachines.
Niet wetende dat de deelnemers, werden de wedstrijden in de studie opgetuigd om willekeurig de winnaar aan te wijzen, ongeacht wie de sterkere roeier was.
Hoewel eerdere studies hebben aangetoond dat winnen de mannelijke hormonen kan beïnvloeden, was het niet bekend of dit te wijten was aan de inspanningen die nodig zijn om te winnen of aan het geloof dat men de overwinnaar is.
De nieuwste studie, geleid door biologische antropologen van de Universiteit van Cambridge en vandaag gepubliceerd in het tijdschrift Human Nature, onthult dat alleen al de overtuiging dat je gewonnen hebt, of juist verloren, genoeg is om mannelijke hormonale schommelingen te veroorzaken die seksueel gedrag kunnen beïnvloeden.
Onderzoekers zeggen dat dit een voorbeeld is van “plasticiteit”: het lichaam past zich snel aan – zonder de genetische opmaak te veranderen – aan een verandering in de omstandigheden. In dit geval een waargenomen verandering in sociale status, omdat de mannen geloven dat ze een rivaal hebben verslagen.
Het lichaam probeert voordeel te halen uit deze schijnbare statusverbetering door chemische en bijgevolg gedragsveranderingen teweeg te brengen die een “korte termijn”-benadering van voortplantingssucces bevorderen, aldus de onderzoekers. Namelijk, meer seks met nieuwe en verschillende partners.
“Veel evolutie bestaat uit afwegingen in energie-investeringen,” zei hoofdauteur Dr Danny Longman, van Cambridge’s Department of Archaeology.
“Een veel voorkomende afweging voor mannetjes, zowel tussen als binnen soorten, is die tussen paringsstrategieën. De ene voortplantingsstrategie is gericht op de korte termijn, waarbij tijd en energie worden gestoken in het aantrekken en najagen van veel partners en het bestrijden van concurrentie. Een andere benadering is de lange termijn, waarbij energie wordt gestoken in het grootbrengen van nageslacht met een enkele partner.”
“We ontdekten dat een waargenomen verschuiving in sociale status ertoe kan leiden dat de mannelijke fysiologie zich aanpast door zich voor te bereiden op het verschuiven van paringsstrategieën om het voortplantingssucces te optimaliseren.”
Longman wijst erop dat in veel dierpopulaties, mannelijke sociale hiërarchieën overeenkomen met voortplantingssucces, en dat sociale status wordt bepaald door concurrentie tussen mannetjes.
De studie gebruikte een eenvoudige proxy voor sociale en seksuele concurrentie door atletische jonge mannen tegen elkaar uit te zetten om te zien wie de krachtigste roeier was.
“Overwinning in een roeiwedstrijd impliceert sterk het bezit van grotere fysieke kracht dan de tegenstander, een eigenschap die in ons evolutionaire verleden door vrouwen werd gewaardeerd bij het kiezen van een partner,” zei Longman.
Hij nam speekselmonsters om de hormoonspiegels voor en na de wedstrijden te testen. Er werden ook een aantal psychologische vragenlijsten afgenomen, ontworpen om het gevoel van eigenwaarde, ‘socioseksualiteit’ (bereidheid tot toevallige seks), ‘zelfveronderstelde partnerwaarde’ en paringsgedrag (bv. de waarschijnlijkheid om aantrekkelijke vrouwen te benaderen) te meten. Van cruciaal belang is dat Longman en collega’s vervolgens de resultaten van de wedstrijden manipuleerden.
De mannen die dachten dat ze hadden gewonnen, kregen een gemiddelde testosteronstijging van 4,92%, terwijl de mannen die ervan overtuigd waren dat ze hadden verloren, met gemiddeld 7,24% daalden. Over het geheel genomen hadden mannen die dachten dat ze winnaars waren, testosteronniveaus die 14,46% hoger waren dan die van hun gedefleerde tegenstanders.
De mannen die dachten dat ze hadden verloren, vertoonden geen verschil in hun waargenomen waarde als partner of vertrouwen in het benaderen van vrouwen. De mannen die zich als winnaars voelden, hadden echter een ‘zelf waargenomen partnerwaarde’ die gemiddeld 6,53% hoger was dan hun rivalen, en hadden 11,29% meer kans om aantrekkelijke vrouwen te benaderen in een poging om seksuele relaties aan te moedigen.
“Het endocriene systeem dat hormonen regelt, reageert op situationele veranderingen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat testosteron lager is wanneer mannen een toegewijde relatie hebben, of kinderen hebben, om paringsstrategieën op lange termijn te bevorderen,” zei Longman.
“Onze resultaten tonen aan dat zowel testosteron als de bijbehorende psychologische effecten snel en opportunistisch kunnen fluctueren, waarbij ze verschuiven naar paring op korte termijn in reactie op een waargenomen verandering in status die de paringswaarde kan verhogen.”
Mannelijke sociale status heeft in veel moderne samenlevingen minder te maken met fysieke kracht, en Longman zou nieuwsgierig zijn om te zien of soortgelijke resultaten ontstaan bij intellectuele uitdagingen die meer bekend zijn in de kantoorgebaseerde cultuur waarin veel mannen nu leven. Er is echter altijd nog de kwestie van de vrije wil.
“De mannelijke fysiologie kan verschuiven om voordeel te halen uit bepaalde situaties, maar uiteindelijk zijn de beslissingen van een man aan hem.”