Een samenvatting van een kort gedicht van Whitman
‘A Noiseless Patient Spider’ is een juweeltje van een gedicht onder Walt Whitman’s oeuvre. In dit bericht willen we het gedicht met u delen, en een paar woorden van analyse bieden. Wat bedoelt Whitman met het gebruik van de ‘geruisloze geduldige spin’ wanneer hij zijn eigen ziel uitbeeldt?
Een geruisloze geduldige spin,
Ik merkte waar hij op een klein voorgebergte geïsoleerd stond,
Hij merkte hoe hij de lege uitgestrekte omgeving verkende,
Hij lanceerde filament, filament, filament, uit zichzelf,
Hij rolde ze steeds af, onvermoeibaar versnelde hij ze.
En jij, mijn ziel, waar jij staat,
omgeven, onthecht, in de onmetelijke oceanen van ruimte,
Zakeloos mijmerend, waagend, werpend, zoekend naar de sferen om ze te verbinden,
Tot de brug die je nodig zult hebben gevormd is, tot het buigzame anker het houdt,
Tot de ragfijne draad die je ergens heen slingert, o mijn ziel.
Samenvattend is ‘A Noiseless Patient Spider’ verdeeld in twee strofen: de eerste observeert de ‘noiseless patient spider’ uit de titel van het gedicht, en de tweede beschouwt de ziel van de dichter zelf en de manier waarop deze een soortgelijke poging onderneemt om ‘ragfijne’ bruggen tussen dingen te bouwen, zoals de spin een web bouwt.
Dit verband tussen de activiteiten van de spin en de ziel van de spreker – die beide geduldig maar wanhopig streven naar een verbinding of brug tussen henzelf en iets anders – wordt versterkt door de grammatica in de eerste twee regels:
Een geruisloos geduldig spinnetje,
Ik merkte waar het op een klein voorgebergte geïsoleerd stond
Dit lijkt op het veel voorkomende grammaticale solecisme dat bekend staat als het hangende deelwoord (voorbeeld: ‘Als je hem leest, lijkt Dickens een groot romanschrijver te zijn’ – waarbij de grammatica van de zin doet klinken alsof Dickens, en niet de criticus, degene is die het boek leest). Een geluidloze geduldige spin, ik’: dit is dubbelzinnig, want die openingszin kan verwijzen naar het ding dat geobserveerd wordt (wat inderdaad het geval blijkt te zijn) of naar de ‘ik’ die observeert (waarbij ‘geluidloze geduldige spin’ metaforisch zou worden gebruikt om het geduld en de stilte van de spreker bij het observeren aan te duiden).
Hoewel ‘A Noiseless Patient Spider’ onrijm is (zoals we zouden verwachten van free-verse pionier Walt Whitman), rijmen de laatste twee regels op ruim/ziel, alsof de suggestie wordt gewekt dat er een ragfijne brug tussen de regels van het gedicht is gevormd (dichtregels, maar de draden van de spin zijn natuurlijk ook regels). Dit is onvolmaakt en delicaat, hoewel: niet het solide en onbreekbare rijm van, laten we zeggen, houvast/verkocht, maar slechts houvast/ziel. Het is niet het stevige rijm van een Alexander Pope couplet, zoals dit uit An Essay on Man:
The spider’s touch, how exquisitely fine!
Feelt aan elke draad, en leeft langs de lijn.
Whitman heeft nog niet de manier gevonden om zulke verbindingen te smeden, maar het halve rijm in dat laatste ‘couplet’ suggereert dat zo’n koppeling misschien toch mogelijk is. A Noiseless Patient Spider’ is een mooi kort gedicht van een van de grote pioniers van het vrije vers in de Amerikaanse literatuur.