Wat is de betekenis van de uitdrukking ‘Zwijgen is goud’?
Een spreekwoordelijk gezegde, vaak gebruikt in omstandigheden waarin men denkt dat niets zeggen de voorkeur verdient boven spreken.
Wat is de oorsprong van de uitdrukking ‘Zwijgen is goud’?
Zoals bij veel spreekwoorden is de oorsprong van deze uitdrukking in de nevelen der tijden gehuld. Er zijn versies van bekend die teruggaan tot het Oude Egypte. Het eerste voorbeeld in het Engels is van de dichter Thomas Carlyle, die de uitdrukking uit het Duits vertaalde in Sartor Resartus, 1831, waarin een personage uitvoerig uitweidt over de deugden van de stilte:
“Stilte is het element waarin grote dingen zichzelf vormen; opdat zij uiteindelijk, volledig gevormd en majestueus, tevoorschijn kunnen komen in het daglicht van het leven, waarover zij dan zullen heersen. Niet alleen William de Zwijger, maar alle belangrijke mannen die ik heb gekend, en de meest ondiplomatieke en onstrategische van hen, onthielden zich ervan te babbelen over wat zij aan het creëren en projecteren waren. Neen, in uw eigen gemene perplexiteiten, houdt uzelf slechts één dag uw tong in bedwang; morgen, hoeveel duidelijker zijn uw doelen en plichten; wat een wrak en puin hebben die zwijgende werklieden in u weggevaagd, toen indringende geluiden werden buitengesloten! Spraak is maar al te vaak niet, zoals de Fransen het omschreven, de kunst om gedachten te verbergen, maar om gedachten te verstikken en op te schorten, zodat er geen te verbergen valt. Spraak is ook groot, maar niet de grootste. Zoals de Zwitserse inscriptie zegt: Sprecfien ist silbern, Schweigenist golden (Spraak is zilver, Stilte is goud); of zoals ik het liever zou uitdrukken: Spraak is van de Tijd, Stilte is van de Eeuwigheid.”
Deze vollere versie – ‘spraak is zilver; stilte is goud’, wordt nog steeds soms gebruikt, hoewel de kortere vorm nu meer gangbaar is.
Dezelfde gedachte wordt uitgedrukt in een 16e eeuws spreekwoord, dat nu ter ziele is – zoals veel hedendaagse feministen het liever zouden zien:
“Zwijgen is het beste gewaad van een vrouw.”
Zwijgen wordt in religieuze kringen eigenlijk al heel lang als lovenswaardig beschouwd. De 14e-eeuwse auteur Richard Rolle of Hampole, in The psalter; or psalms of David, 1340:
“Disciplyne of silence is goed.”
Wyclif’s Bible, 1382 bevat ook de gedachte – “Silence is maad in heuen”.