Daarom halen schermen het slechtste in je kind naar boven

Het leek aanvankelijk een goed idee om haar vijfjarige zoon Lucas ’s ochtends de iPad te laten gebruiken, vertelt Ashley Heinl, moeder uit Medicine Hat, Alta. Om hem te belonen voor het snel klaarmaken – en om meer van dat soort gedrag aan te moedigen – liet ze hem een spelletje spelen of een paar minuten naar een programma kijken voordat hij naar school ging.

“Het werd echt moeilijk om de deur uit te gaan omdat hij geïrriteerd was als hij de tablet uit moest zetten,” zegt Heinl. “Het luisteren ging absoluut bergafwaarts.”

Ze probeerde Lucas aftel-achtige waarschuwingen te geven om van het scherm af te komen, maar ondanks haar inspanningen, “was hij gewoon erg gefocust op de iPad,” zegt ze. Omdat ze niet wilde concurreren met een scherm om de aandacht van haar zoon, stopte Heinl hem, cold turkey, bijna een maand na haar experiment.

Heinl is niet de enige die schermtijd in verband brengt met problematisch gedrag bij kinderen. Uit een onderzoek van onderzoekers van de Universiteit van Alberta, dat in april werd gepubliceerd, bleek dat vijfjarigen die twee of meer uur per dag op een scherm doorbrachten, vijf keer meer kans hadden om door hun ouders te worden gemeld als vertonend van symptomen van ADHD in vergelijking met hun leeftijdsgenoten die 30 minuten of minder op schermen zaten. Piushkumar Mandhane, universitair hoofddocent kindergeneeskunde aan de Universiteit van Alberta, die de studie leidde, verduidelijkt snel dat “schermtijd geen ADHD veroorzaakt”. In plaats daarvan hadden ouders van kinderen die veel schermtijd gebruikten meer kans om hun kinderen als hyperactief en onoplettend te bestempelen, gedragingen die vaak worden geassocieerd met ADHD.

Een andere paper, gepubliceerd in het tijdschrift Paediatrics in augustus, vond een soortgelijk verband: onderzoekers van het CHEO Research Institute in Ottawa ontdekten dat kinderen die meer schermen gebruiken dan aanbevolen (en die niet genoeg slapen) meer kans hadden om impulsief te handelen en slechtere beslissingen te nemen.

Sheri Madigan, een assistent-professor in de psychologie aan de Universiteit van Calgary en de Canada Research Chair in Determinants of Child Development heeft ook schermtijd bestudeerd. Hoewel haar werk vooral gericht is op hoe het de ontwikkeling van kinderen beïnvloedt, niet op gedrag, hoorde haar team vaak van ouders hoe moeilijk het is om hun kinderen zonder slag of stoot van een scherm af te krijgen. In Facebook-groepen en mammakringen maken ouders melding van driftbuien, gezeur en een slechte houding in het algemeen als gevolg van de schermtijd van hun kinderen. Schermtijd kan zelfs agressief gedrag uitlokken –Heinl moest het videospelsysteem dat ze voor Lucas had gekocht om te delen met zijn vier jaar oude broertje Eric op de plank zetten nadat het gebruik ervan tot een te groot aantal fysieke woordenwisselingen had geleid.

Terwijl schermen heilzame leermiddelen kunnen zijn die in verband zijn gebracht met het bevorderen van alles van empathie tot geletterdheid en probleemoplossend vermogen – en het valt niet te ontkennen dat ze verre reizen een stuk draaglijker hebben gemaakt – betekent hun groeiende aanwezigheid dat opvoeden in de omgeving ervan een steeds grotere uitdaging is geworden. Wat is het aan schermen dat het slechtste in onze kinderen naar boven brengt?

Het verband tussen schermen en gedrag

Het opwindende karakter van schermtijd kan de afgifte van dopamine opwekken, een feel-good neurotransmitter die ervoor zorgt dat we schermen associëren met plezier en dus iets waar we meer tijd mee willen doorbrengen. En hoewel vrijwel alle scherminhoud bedoeld is om je aandacht te trekken, doen sommige producten, zoals videogames, met hun indrukwekkende graphics en op beloning gebaseerde verhalen, veel meer een beroep op die dopaminestoot. “Wanneer het spel stopt, stopt ook de dopamine-afgifte en voor sommige individuen kan dit leiden tot prikkelbaarheid,” legt Tom Warshawski uit, een kinderarts uit Kelowna en voorzitter van de Childhood Obesity Foundation.

De tijd die voor een scherm wordt doorgebracht, is ook tijd die je kinderen niet besteden aan andere activiteiten, waarvan er veel gedragsproblemen minimaliseren. Mandhane’s onderzoek vond bijvoorbeeld een correlatie tussen de hoeveelheid schermtijd en slaap – kinderen die meer dan twee uur tv per dag keken, hadden 64 procent minder kans om de aanbevolen 10 uur slaap te krijgen in vergelijking met kinderen die 30 minuten of minder op een scherm zaten. Het is geen geheim dat slaapgebrek kan leiden tot vermoeide, chagrijnige kinderen die meer kans hebben om ongewenst gedrag te vertonen.

Ook het verliezen van tijd aan tech is lichaamsbeweging zegt Warshawski, en terwijl dat kan leiden tot een aantal voor de hand liggende fysieke gezondheidsproblemen, kan het ook van invloed zijn op het gedrag. “Buiten bewegen is echt een goede manier om de mentale gezondheid te behouden, angst te verminderen en de stemming op te heffen,” zegt hij.

Wanneer schermen andere activiteiten en interacties verdringen, kan dit ook het potentieel voor “gemiste kansen” vergroten. Bijvoorbeeld, te veel tijd op de tablet, een over het algemeen solitaire activiteit, kan ertoe leiden dat een kind waardevolle interacties met de verzorger mist die model staan voor emotionele regulatie en deze aanleren. Zonder deze vaardigheden kan een kind sneller boos worden, gefrustreerd raken of afsluiten.

Reguleren rond schermen

In toenemende mate zijn schermen niet alleen iets waar ouders zich thuis of bij een bezoek aan het huis van een vriend zorgen over hoeven te maken – we vinden nu overal schermen, van dokterspraktijken tot musea. En het is gemakkelijker dan ooit om een zeurderig kind je telefoon te geven, zodat je die restaurantmaaltijd of winkeltrip heelhuids kunt afmaken.

Dit alles leidt tot blootstelling aan schermtijd die ouders zouden moeten bijhouden, wat nog een taak toevoegt aan je toch al drukke leven. Het betekent ook dat je je kind meerdere keren op een dag van een scherm kunt wegtrekken, wat de weg vrijmaakt voor een inzinking.

Vanwege hun nog ontwikkelende hersenen kan het voor veel kinderen moeilijk zijn om van bijna elke activiteit af te stappen, met name voor peuters en kleuters wier zelfgevoel en verlangen naar autonomie zich snel ontwikkelen. Als die activiteit zo leuk en opwindend is als schermtijd, kan die verandering extra moeilijk zijn, legt Madigan uit, vooral als het voor het kind lijkt alsof de overgang uit het niets komt. “Als je gewoon plotseling de tv uitzet, is de kans groter dat je een soort gedragsprotest krijgt,” zegt ze.

Zo ook, “De hogere cognitieve vaardigheden, degenen die ons vertellen, ‘Oh ik heb genoeg gekeken, ik moet het uitzetten,’ zijn er gewoon niet bij jonge kinderen,” zegt Warshawski, die uitlegt dat die belangrijke zelfregulatievaardigheden zich over het algemeen pas beginnen te ontwikkelen tussen acht en dertien jaar, waarbij sommige kinderen er tot in hun tienerjaren mee worstelen.

Wat kan een ouder doen?

Het is moeilijk om te weten hoe je moet omgaan met schermtijd in je huis, wanneer zelfs deskundige instanties het niet eens kunnen worden over wat een geschikte hoeveelheid schermtijd is. Eerder dit jaar bracht het Britse Royal College of Paediatrics and Child Health voor het eerst richtlijnen uit voor schermtijd, maar liet de grenzen grotendeels over aan gezinnen, door te stellen dat “het bewijs zwak is voor een drempel om kinderen en ouders naar het juiste niveau van schermtijd te leiden.” Om tot deze conclusie te komen, analyseerde de vereniging de samenvattingen van 940 verschillende studies die zich richtten op het effect van schermtijd op de geestelijke en lichamelijke gezondheid van kinderen.

In tegenstelling daarmee leidde de beoordeling van tientallen onderzoeken naar schermtijd door de Wereldgezondheidsorganisatie ertoe dat zij in april haar eigen richtlijnen aankondigde van nul uur voor kinderen jonger dan twee en één uur of minder voor kinderen van twee tot vier. Dit advies is vergelijkbaar met dat van de Canadian Paediatric Society, die een maximum van één uur aanbeveelt voor kinderen van twee tot vijf jaar en nul uur voor kinderen jonger dan twee. Deze aanbeveling wordt onderschreven door alle deskundigen met wie we hebben gesproken.

Warshawski zag onlangs een vijfjarige jongen wiens driftbuien en woedeproblemen in verband leken te staan met zijn zware consumptie van videospelletjes en YouTube. Uiteindelijk sloten zijn ouders het internet in huis af. “Er waren geen schermen voor iedereen,” zegt hij. Er was echter een “bijna 180 graden verbetering in gedrag, omdat de energie en gedachten en het patroon van het kind werden gekanaliseerd in socialisatie.”

Hoewel dat een vrij drastische zet was, kan voor veel gezinnen ongewenst gedrag dat wordt aangewakkerd door schermtijd worden verminderd door meer bedachtzaam te zijn op hoe iedereen met hun tech omgaat.

Madigan raadt aan dat alle huishoudens een gezinsmediaplan maken dat grenzen stelt rond schermtijd, inclusief waar en wanneer ze kunnen worden gebruikt. Een paar basisregels zouden moeten zijn: geen schermen tijdens de maaltijd of een uur voor het slapengaan en om te voorkomen dat ze aan staan als consistent achtergrondgeluid.

Voordat de schermen worden aangezet, bespreek precies hoe lang ze aan zullen blijven en welke inhoud ze zullen uitzenden. Eventueel kunt u een timer instellen als “objectieve” partij. Zorg er gewoon voor dat als je kind iets aan het doen is, zoals het spelen van een spel, dat een afrondingsperiode vereist, je daar wat tijd voor inplant.

Zodra die grenzen zijn vastgesteld, handhaaf ze dan. “Consistentie helpt kinderen te weten wat ze kunnen verwachten”, zegt Madigan, die uitlegt dat wanneer je dag na dag het scherm op de afgesproken tijd uitschakelt, “Het komt niet als een verrassing voor het kind en je kunt als gevolg daarvan minder gedragsuitbarstingen zien.”

Het kan ook zijn dat je zelf ineenkrimpt bij het gedrag van je kind, omdat het acties en woorden imiteert waaraan het op het scherm wordt blootgesteld. Een manier om dat te verzachten is om co-viewing te oefenen, zegt Warshawski. “Als je ziet dat dingen onrealistisch of asociaal zijn, ga er dan over praten,” zegt Warshawski. Hij moedigt ouders aan om de inhoud goed in de gaten te houden om de kans te minimaliseren dat je kind materiaal consumeert dat niet overeenkomt met je waarden.

Toen Heinl Lucas’ iPad afpakte, was de eerste week of zo ruw, compleet met driftbuien waarbij Lucas schreeuwde om het apparaat. Maar ondanks de eisen van haar zoon, bleef Heinl kalm en zette door: “Ik wist dat het uiteindelijk de moeite waard zou zijn.” Nu zit de iPad ’s ochtends opgeborgen en is de samenwerking grotendeels teruggekeerd in de ochtenden van Heinl, mede dankzij een aangepast schema dat haar de kans geeft om tijdens het ontbijt één-op-één tijd met haar zoon te hebben. Lucas vraagt af en toe om de tablet, maar Heinl houdt voet bij stuk; het gebruik van de iPad is beperkt tot zo’n vier uur per week en nooit voor schooltijd.

Luisteren: Today’s Parent hoofdredacteur Kim Shiffman bespreekt kinderen en schermtijd op de Moms In The Middle podcast:

U kunt hier gratis luisteren naar of u abonneren op Moms in the Middle.

Ja, uw smartphone gewoonte is van invloed op uw kind – hier is hoe
Touchscreens zijn slecht voor de slaap van peuters en baby’s