Mitrofanoff Procedure bij Volwassenen
De Mitrofanoff procedure creëert een zelfdichtend kanaal van het oppervlak van de buik naar de blaas. Het kanaal wordt gebruikt voor intermitterende katheterisatie.
Wat is het?
De Mitrofanoff-ingreep is een chirurgische ingreep om te helpen bij het legen van de blaas. Oorspronkelijk ontwikkeld voor gebruik bij kinderen, is de Mitrofanoff-ingreep een chirurgische optie geworden voor mensen met een ruggenmergletsel en een neurogene blaas. Mensen die moeite hebben met zelfkatheterisatie via de urinebuis of die zich ongemakkelijk voelen bij zelfkatheterisatie hebben met enig succes de Mitrofanoff-ingreep ondergaan. Deze procedure is vooral succesvol gebleken bij vrouwen (die moeite hebben met zelfkatheterisatie via de urethra) en bij mensen met recidiverende en ernstige autonome dysreflexie met betrekking tot hun blaas.
Tijdens een operatie wordt een kanaaltje gemaakt met de blindedarm of met een deel van de dikke darm. De blindedarm is een klein orgaan dat niet nodig is om u in leven te houden – het doet niets belangrijks. Het kan worden verwijderd om het kanaaltje te maken, daarom wordt deze procedure ook wel de Mitrofanoff appendicovesicostomie genoemd. Als u geen blindedarm meer heeft, wordt een deel van de dikke darm gebruikt om het kanaaltje tussen de blaas en de buikholte te maken.
Na de operatie houdt de blaas de urine op, zoals hij dat altijd heeft gedaan. Wanneer het tijd is om zelf te katheteriseren, wordt een katheter via het kanaal in de buik in de blaas ingebracht. De urine loopt dan in een toilet of beker en wordt weggegooid. Als de blaas leeg is, wordt de katheter verwijderd en sluit het kanaal zichzelf om te voorkomen dat er urine lekt tussen katheterisaties in.
De Mitrofanoff-ingreep wordt beschouwd als een grote operatie. Het herstel van deze ingreep duurt meestal zes weken. Aanvankelijk mag het Mitrofanoff-kanaal niet worden gebruikt voor het afvoeren van urine. Het zal eerst moeten genezen. In deze periode wordt een suprapubische katheter gebruikt om de urine af te voeren. De suprapubische katheter wordt verwijderd zodra regelmatige intermitterende katheterisaties via het Mitrofanoff-kanaal zijn aangetoond. De opening van de suprapubische katheter geneest dan dicht.
De Mitrofanoff-procedure is anders dan een suprapubische katheter.
Mitrofanoff-ingreep:
- chirurgische ingreep waarbij de blindedarm of een deel van de dikke darm wordt gebruikt om een zelfdichtend kanaal of doorgang te maken van het oppervlak van de buik naar de blaas.
- Gebruikt voor intermitterende katheterisatie – een katheter wordt ingebracht wanneer dat nodig is om urine af te voeren en wordt vervolgens verwijderd.
- De katheter laat de urine in het toilet of een beker lopen en wordt verwijderd als de blaas leeg is
Suprapubische katheter:
- chirurgische ingreep die een opening maakt van het oppervlak van de buik naar de blaas.
- Gebruikt voor verblijfskatheterisatie – de katheter wordt in de blaas ingebracht en blijft daar de hele tijd. De katheter wordt één keer per maand of naar behoefte verwisseld.
- De katheter wordt aangesloten op een beenzak of grote opvangzak.
Wie kan de Mitrofanoff-procedure ondergaan?
Deze procedure is niet voor iedereen geschikt. Soms verhinderen de gevolgen van uw dwarslaesie en neurogene blaas dat u de Mitrofanoff-ingreep krijgt. U moet bijvoorbeeld in staat zijn om regelmatige intermitterende katheterisaties uit te voeren of anderen de opdracht daartoe te geven. U moet een goede handcontrole hebben als u het zelf doet of zeer betrouwbare verzorgers die in staat zijn om u om de vier uur te katheteriseren. Als u dit niet heeft, is de Mitrofanoff procedure waarschijnlijk geen goede optie voor u.
Uw blaas moet ook bepaalde kenmerken hebben om een goede kandidaat te zijn. Uw blaas moet “lage druk” hebben (geen hoge druk) en een grote hoeveelheid urine kunnen opvangen zonder te lekken of terug te stromen naar de nieren. Deze informatie over uw lichaam zal worden verstrekt door een uroloog die een urodynamische evaluatie zal uitvoeren.
Ten slotte wordt deze procedure vaak ten minste een jaar na uw eerste dwarslaesie uitgevoerd. De reden hiervoor is dat in de eerste twee jaar na uw letsel nog veel genezing plaatsvindt en u er zeker van wilt zijn dat dit de juiste optie voor u is. U zult zich zeer moeten inzetten voor deze blaasoptie en voor het behoud van uw gezondheid daarna. Regelmatige en betrouwbare zelfkatheterisatie om de vier uur is een vereiste, evenals een goede infectiecontrole.
Wat zijn de mogelijke complicaties?
- Dit is een chirurgische ingreep en brengt alle risico’s en mogelijke complicaties van een operatie met zich mee. De kans op complicaties moet individueel worden beoordeeld, omdat het om een grote operatie gaat. Uw chirurg of arts zal met u praten over eventuele complicaties waarvan u op de hoogte moet zijn.
- Het kanaal kan dichtgaan of te klein worden om er een katheter doorheen te laten lopen. Dit is een noodgeval en kan een extra operatie vereisen.
- Het kanaal kan verwijd raken en niet meer zelf dichtgaan na elke katheterisatie. Dit kan leiden tot urineverlies.
- De blindedarm en de dikke darm produceren normaal slijm om de doorgang van voedsel door het lichaam te vergemakkelijken. Wanneer de blindedarm of een deel van de dikke darm wordt gebruikt om het kanaal te maken bij de Mitrofanoff-procedure, gedragen zij zich nog steeds als een blindedarm of als een dikke darm – zij blijven slijm produceren. Soms maakt overmatig slijm in het kanaal het moeilijk om zelf te katheteriseren. Om dit te behandelen, kan het nodig zijn het kanaal dagelijks te irrigeren. Dit betekent extra werk om het kanaal te onderhouden. Dit kan ook leiden tot een verstoring van het elektrolytenevenwicht in het lichaam.
- Zoals bij elk katheterisatieprogramma zijn de risico’s op terugkerende urineweginfecties, blaassteenvorming en blaaskanker verhoogd.
Mitrofanoff en zwangerschap
Zwangerschap na het ondergaan van de Mitrofanoff-procedure is mogelijk. U zult tijdens uw zwangerschap met uw arts moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat het kanaal open blijft voor zelfkatheterisatie terwijl de foetus zich ontwikkelt.
Omdat de blindedarm of een deel van de dikke darm wordt gebruikt om het kanaal te maken (de urine is blootgesteld aan darmsegmenten), is het mogelijk dat de resultaten van een urinezwangerschapstest niet nauwkeurig zijn. U zult de zwangerschap moeten bevestigen met een bloedonderzoek bij uw arts.
Gezien de complexiteit en het aantal buikoperaties bij de Mitrofanoff-procedure, moet een keizersnede-bevalling worden overwogen. Een vaginale bevalling is echter ook mogelijk. U zult nauw met uw arts willen samenwerken om een bevallingsplan op te stellen dat veilig en geschikt voor u is.
Andere overwegingen
Na de Mitrofanoff-ingreep moet u jaarlijks onderzoek laten doen om de gezondheid van uw blaas te controleren. Deze onderzoeken kunnen het volgende omvatten:
- Een jaarlijkse cystoscopie
- Een jaarlijkse echografie van de nieren
- Een jaarlijkse röntgenfoto van nieren, urineleiders, blaas (KUB)
- Bloedonderzoek om uw elektrolyten, nierfunctie en leverfunctie te beoordelen
U zult ook een medische waarschuwingsarmband moeten dragen. In geval van nood zal deze armband uw zorgverleners laten weten waar het Mitrofanoff-kanaal zich bevindt en of dit de enige plaats is om u te katheteriseren.
Download PDF-versie
Gereviseerd: 1/2015