Review question
Deze review, uitgevoerd door de Cochrane Oral Health Group, wil de effectiviteit vergelijken van twee veelgebruikte pijnstillers, paracetamol en ibuprofen en de combinatie van beide in een enkele tablet bij de verlichting van pijn na chirurgische verwijdering van lagere verstandskiezen.
Achtergronden
Wereldwijd is het aantal chirurgische ingrepen om verstandskiezen te verwijderen immens, alleen al in Engeland worden er jaarlijks ongeveer 63.000 verwijderd in ziekenhuizen van de National Health Service (NHS). Veel patiënten moeten vrij nemen van hun werk en hun kwaliteit van leven wordt aanzienlijk aangetast. Ondanks deze gevolgen maken mensen zich vaak het meest zorgen over de pijn na de operatie, die ernstig kan zijn. Er wordt gesuggereerd dat de meest intense pijn drie tot vijf uur na de operatie wordt gevoeld. De pijn die na een kaakchirurgische ingreep wordt ervaren, wordt veel gebruikt als model om de effectiviteit van pijnstillers in het algemeen te meten.
Zowel paracetamol als ibuprofen worden veel gebruikt voor het verlichten van de pijn na de chirurgische verwijdering van de onderste verstandskiezen. In 2010 werd een nieuwe pijnstiller (op de markt gebracht als Nuromol) met paracetamol en ibuprofen in dezelfde tablet toegelaten voor gebruik in het Verenigd Koninkrijk.
Alle geneesmiddelen die in deze review werden onderzocht, hadden minimale bijwerkingen die werden opgemerkt bij correct gebruik voor pijnbestrijding op korte termijn.
Study characteristics
Het bewijs waarop deze review is gebaseerd, was actueel op 20 mei 2013. Zeven studies met in totaal 2241 deelnemers die allemaal een directe vergelijking van ibuprofen met paracetamol of de combinatie van beide betroffen, werden in deze review opgenomen. Alle deelnemers hadden een operatie ondergaan om een of meer lagere verstandskiezen te verwijderen, waarvoor bot verwijderd moest worden of die op zijn minst matige tot ernstige pijn veroorzaakten. De pijnstillers werden na de operatie ingenomen en verschillende doses van de geneesmiddelen werden vergeleken.
De meerderheid van de onderzoeken vond plaats in de VS met één in Puerto Rico. Vier van de onderzoeken vonden plaats in klinische onderzoeksfaciliteiten, twee in universitaire tandheelkundige ziekenhuizen en één in een particuliere kliniek voor kaakchirurgie. De leeftijd van de deelnemers verschilde enigszins tussen de studies maar was in grote lijnen vergelijkbaar, variërend van 15 tot 65 jaar oud. Alle studies includeerden mannelijke en vrouwelijke deelnemers.
Alle in deze review opgenomen studies keken alleen naar informatie over pijnverlichting en -intensiteit na een enkele dosis van de pijnstiller na de operatie. Het is bekend dat de pijn daarna wel aanhoudt en de geneesmiddelen die in deze review zijn geëvalueerd, worden normaal gesproken elke zes tot acht uur ingenomen (maximaal vier keer per dag).
Key results
Ibuprofen is effectiever dan paracetamol bij alle doseringen die in deze review zijn onderzocht. Op basis van beperkt bewijsmateriaal bleek de combinatie van ibuprofen en paracetamol niet effectiever te zijn dan de afzonderlijke geneesmiddelen, gemeten twee uur na de operatie. Op basis van beperkte gegevens bleek de combinatie echter wel effectiever te zijn dan de afzonderlijke geneesmiddelen, gemeten zes uur na de operatie. Deelnemers die het gecombineerde geneesmiddel namen, hadden ook een kleinere kans om reddingsmedicatie nodig te hebben.
De beschikbare informatie over bijwerkingen uit de studies (waaronder misselijkheid, braken, hoofdpijn en duizeligheid) gaf aan dat deze vergelijkbaar waren tussen de behandelingsgroepen. De reviewauteurs konden de gegevens echter niet formeel analyseren, omdat niet kon worden achterhaald hoeveel bijwerkingen er in totaal waren.
Kwaliteit van het bewijs
Alle resultaten (uitkomsten) waarbij ibuprofen wordt vergeleken met paracetamol zijn van hoge kwaliteit. Dit betekent dat verder onderzoek ons vertrouwen in de schattingen van het effect hoogstwaarschijnlijk niet zal veranderen.
Bij de vergelijking van gecombineerde versus enkelvoudige geneesmiddelen werd het bewijsmateriaal voor het aandeel patiënten met > 50% maximale pijnverlichting (TOTPAR) gedurende twee en zes uur, beoordeeld als van matige kwaliteit vanwege onnauwkeurige schattingen op basis van enkelvoudige studies. Dit betekent dat verder onderzoek waarschijnlijk een belangrijke invloed zal hebben op ons vertrouwen in de schatting van het effect. Het bewijsmateriaal voor het gebruik van reddingsmedicatie werd beoordeeld als zijnde van hoge kwaliteit.