Caol Ila, lange tijd eigendom van Diageo (toen het nog DCL was) en lange tijd gebruikt als voer voor blends vanwege zijn ingetogen turfgehalte en ronde, nootachtige ondertonen heeft de laatste tien jaar meer erkenning gekregen als single malt. De distilleerderij zelf, die in 1974 werd herbouwd om whisky voor blends te produceren, heeft de grootste capaciteit van alle distilleerderijen op Islay. Hoewel de turfsmaak van Caol Ila milder is dan die van zijn tijdgenoten (Ardbeg, Lagavulin en Laphroaig), is de gemoute gerst (afkomstig van de mouterijen in Port Ellen) dezelfde als de 35ppm peated malt die door Lagavulin wordt gebruikt. Het rustige karakter van Caol Ila moet een gevolg zijn van een element van het distillatieproces, een kenmerk van de distilleerketels, of misschien van de mineraliteit van het water.
Caol Ila is een component in Bell’s, Johnnie Walker (vooral in Double Black), en andere Diageo blends. Het is interessant op te merken dat Caol Ila een deel van het jaar overschakelt op de productie van ongeturfde malt (soms ook uitgebracht als single malt), die ook een component is in de blends van Diageo. Caol Ila wordt per tanker naar het Schotse vasteland verscheept, afgevuld in ex-bourbon vaten en gerijpt in een opslagplaats van Diageo. 95% van de productie gaat naar blends. Er is ook een 18-jaarse peated expressie.
Nose: Nat veen, een dominante turfachtige smaak die meer lijkt op natte bladeren, humus, en rottende gevallen bomen dan rook of zee. Zeer lichte eik onderin, met slechts een dun laagje mout dat dient als voertuig voor de turf. Caol Ila heeft de reputatie een van de “lichtste” voorbeelden van Islay turf te zijn, maar ik zou zeggen dat de turf hier gewoon minder bruusk en rokerig is. Het valt niet te ontkennen dat turf hier de boventoon voert.
Palate: Zacht van textuur, maar met veel tong verbranding voor 43% ABV. De turf is ingetogen in de mond, en onthult in plaats daarvan golven van chocoladeachtige mout en een beetje nootachtige eik.
Afdronk: Medium-lang. De turf wordt bijna fruitig, met een hint van aardbeienjam. Chocolade fudge en hazelnootboter. Smakelijk.
Met water: Een paar druppels water maken de turf pittiger, maar tasten het karakter niet aan. Het water kan het verbranden van de tong wat temperen. Het kan zeker geen kwaad.
Overall: De neus is een beetje afstotend voor mij, ook al houd ik van turf. De modderige en aardse kwaliteit van de turf lijkt me van “mindere kwaliteit” dan de turf van andere Islay distilleerderijen. Dat verandert echter allemaal op de tong, waar de turf plaats maakt voor een zeer smakelijke chocoladetoon. Dit zet zich voort in de afdronk, die de vreemdste samensmelting kent van turf, aardbeienjam en chocoladefudge. Vreemd, maar zeer bevredigend. Ik zou een hogere score geven als de neus helderder en verfijnder was geweest, of minder turfachtig. Hoe dan ook, de rest van de ervaring maakt het goed.
Over de distilleerderij
Uitgesproken als “cull-eela”, werd deze lieveling van de blender (en de distilleerderij met de grootste capaciteit op het kleine Islay) pas in 2002 beschikbaar als een officiële distilleerderij gebottelde single malt in een reguliere line-up, hoewel hij al in 1846 werd opgericht. Caol Ila werd in 1974 door eigenaar DCL (nu bekend als Diageo) afgebroken en herbouwd. Zijn succes als blendcomponent en zijn minder “in-your-face” stijl hebben het de reputatie opgeleverd een “mildere” peated Islay malt te zijn, hoewel de ppm fenolen van zijn gemoute gerst dezelfde is als die van Lagavulin (beide komen van de mouterijen in Port Ellen). Iets aan de distilleerketels (of het distillatieproces) van Caol Ila tempert het turfachtige karakter en maakt het minder rokerig. De distilleerderij, die aan de oostkust van Islay ligt, haalt haar water uit een loch in de heuvels dat Loch Nam Ban heet. In tegenstelling tot het water dat in de zuidelijke Islay distilleerderijen over harde kwartsietheuvels stroomt, ontspringt de bron van Loch Nam Ban uit kalksteen en glaciale afzettingen, die het water een levendige mineraliteit geven die de whisky van Caol Ila onderscheidt van zijn zuidelijke tijdgenoten.
