Begrip van hypothese

Wij leggen uit wat een hypothese is, de soorten, kenmerken en voorbeelden ervan. Ook hoe zij is geformuleerd en hoe zij verschilt van een theorie.

Wat is een hypothese?

Een hypothese is een stelling of bewering die bij aanvang als waar wordt beschouwd, hoewel zij nog niet is getoetst, en derhalve een speculatie of een werkhypothese vormt, die bevestiging of weerlegging door ervaring ontbeert. De term komt van het Griekse hypo, “onder”, en thesis, “mening” of “conclusie”.

Hypothesen kunnen min of meer op feiten berusten, maar zij dienen als eerste stap in het onderzoek, dat zal trachten ze te bewijzen of te weerleggen. Dit moet echter gebeuren aan de hand van empirisch bewijsmateriaal of aan de hand van een duurzaam betoog, naargelang het gaat om kwantitatief of kwalitatief onderzoek.

In ieder geval is een hypothese een voorlopige formulering, want wanneer zij wordt getoetst, wordt zij een geverifieerde of aangetoonde bewering. De formulering van een hypothese staat ook centraal in de wetenschappelijke methode, waarvan de reeks stappen het mogelijk maakt de werkelijkheid te testen, te verfijnen en ten slotte een wetenschappelijke interpretatie te formuleren die als basis dient om de werkelijkheid te begrijpen.

Je bent misschien geïnteresseerd in: Wetenschap

Karakteristieken van hypothesen

Een hypothese moet de volgende kenmerken hebben:

• Een hypothese bestaat uit een relatie tussen een element A en een element B, wat deze ook mogen zijn, waarvan de relatie wordt uitgedrukt in de vorm van een propositie.
• Het heeft altijd betrekking op een gebeurtenis of een waarschijnlijke relatie tussen dingen, aangezien iets wat duidelijk onmogelijk is niet kan worden getest.
• Het heeft een aantal specifieke variabelen, die duidelijk moeten worden vastgesteld en gedefinieerd. Het verband daartussen moet bovendien door de hypothese zelf worden voorgesteld en moet duidelijk, begrijpelijk en aannemelijk zijn.
• Ze zijn gewoonlijk verbonden met gevestigde en bekende technieken die dienen om ze te toetsen.
• Ze zijn altijd falsifieerbaar, d.w.z. dat ze altijd kunnen worden weerlegd met argumenten die ze tegenspreken en dus op de proef stellen.
• Het zijn volkomen voorlopige uitspraken, die door onderzoek moeten worden getoetst of verworpen.

Typen hypothesen

Hypothesen kunnen op vele manieren worden ingedeeld, onder meer als volgt:

• Typen hypothesen naar gelang hun reikwijdte. Te oordelen naar het soort werkelijkheid waarop de hypothese betrekking heeft, kan men spreken van:
  • Enkelvoudige hypothesen. Die verwijzen naar een specifiek en enkelvoudig feit.
  • Algemene hypothesen. Die verwijzen naar feiten die binnen een systeem herhaald worden. Op hun beurt worden zij ingedeeld in:
    • Universele hypothesen. Wanneer zij trachten een inhoud aan te tonen die van toepassing is op het geheel van wat wordt onderzocht.
    • Probabilistische hypotheses. Wanneer zij geformuleerd zijn in termen van verhoudingen, percentages of meerderheden.
• Soorten hypothesen naar hun oorsprong. Afhankelijk van de logische procedure waarmee ze kunnen worden geformuleerd, zullen we de volgende soorten hypothesen hebben:
  • Inductieve hypothesen. Die verkregen zijn door inductie, dat wil zeggen, in generalisaties en aannames uit enkelvoudige gevallen.
  • Deductieve hypothesen. Die verkregen zijn door deductie, d.w.z. logisch afgeleid van eerdere hypothesen die reeds zijn getest of verworpen.
  • Analoge hypothesen. Die verkregen zijn door analogie, d.w.z. door vergelijking of overdracht van de inhoud van een hypothese met andere, soortgelijke hypothesen.

Hoe komt een hypothese tot stand?

De stappen voor het formuleren van een hypothese, die over het algemeen het begin van alle onderzoek vormt, zijn als volgt:

• Kies het probleem dat van belang is. Waarin onze hypothese zal worden ingevoegd. Alles is even geldig.
• Verzamel informatie. Want om een waarschijnlijke hypothese te wagen, moeten we zoveel mogelijk weten over het onderwerp.
• Vergelijk de informatie en kom met verklaringen. Dat wil zeggen, de mogelijke antwoorden of oplossingen voor het probleem onderzoeken, op basis van de verzamelde en tegenover elkaar gestelde gegevens.
• Kies de meest waarschijnlijke verklaring. Dat wat aannemelijk en waarschijnlijk is en wat de beste onderzoeksmethoden toelaten.
• Formuleer de hypothese. Dat wil zeggen, de mogelijke verklaring in wetenschappelijke termen formuleren, alle andere uitsluiten en het experimentele model construeren dat zal dienen om haar te bewijzen of te weerleggen. Alle hypothesen dienen om een onderzoek in te stellen, zonder hetwelk zij niet meer dan vermoedens zouden zijn.

Voorbeelden van hypothesen

Zonder te pogen ze volledig uit te werken, dienen de volgende hypothesen als voorbeeld:

• Wetend van het effect van bepaalde zware metalen op het menselijk lichaam, kan worden aangenomen dat de aanwezigheid van sommige van deze effecten in een mijnbouwgemeenschap overeenkomt met de aanwezigheid van deze zware metalen in de lucht, het water of het voedsel van de gemeenschap.
• Door de kenmerken van een radiogolf-emissie uit de ruimte te combineren met de natuurlijke emissies die wij dagelijks ontvangen, is het mogelijk aan te nemen dat deze nieuwe emissie afkomstig is van een buitenaardse beschaving.
• Wanneer men de kenmerken van het werk van een belangrijke middeleeuwse schilder diepgaand heeft bestudeerd, kan men tot op zekere hoogte zijn invloed aantonen op het werk van andere veel latere schilders met wie hij niet de nationaliteit deelt.

Verscheid tussen hypothese en theorie

In de wetenschappelijke kennis worden talrijke hypothesen gehanteerd, waarvan sommige worden bewezen en andere daarentegen weerlegd. Deze laatste worden geherformuleerd, verfijnd of verworpen, terwijl de eerste worden geïntegreerd in logisch-deductieve systemen die trachten een verschijnsel van de werkelijkheid in detail te verklaren, en die wetenschappelijke theorieën worden genoemd.

Dat wil zeggen dat een theorie wordt gevormd door een geheel van getoetste hypothesen, zodat deze een veel kleinere eenheid van betekenis vormen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek.

Volgt verder: Redeneren

Referenties:

• “Hypothese (wetenschappelijke methode)” in Wikipedia.
• “Hypothese” in het Diccionario de la Lengua de la Real Academia Española.
• “Hoe stel je een hypothese?” (video) in Puntaje Nacional Chile.
• “La formulación de hipótesis” in Histodidáctica van de Universiteit van Barcelona.
• “Hypothese (logica)” in The Encyclopaedia Britannica.