Associatie tussen roken en leverfibrose bij patiënten met niet-alcoholische vette leverziekte

Abstract

Doelstelling. Het doel van deze studie was het analyseren van de rol van roken in leverfibrose bij patiënten met niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD) en het onderzoeken van de gerelateerde risicofactoren. Methoden. Dit was een cross-sectionele studie die in totaal 225 patiënten met NAFLD includeerde. Onder hen waren 127 niet-rokers en 98 rokers. Lever significante fibrose werd gediagnosticeerd wanneer de leverstijfheid (LS) waarde hoger was dan 7.4 kPa. Het diagnostische criterium voor NAFLD was een gecontroleerde verzwakkingsparameter (CAP) waarde van >238 dB/m. De CAP- en LS-waarden werden gemeten met de FibroScan. Resultaten. FibroScan toonde aan dat de LS waarde bij de rokers significant hoger was dan bij de niet-rokers (10.12 ± 10.38 kPa vs. 7.26 ± 6.42 kPa, ). Het percentage patiënten met leverfibrose en leverfibrose in een gevorderd stadium was bij de rokers significant hoger dan bij de niet-rokers (). Univariate analyse toonde aan dat leeftijd, gewicht, hoge AST-spiegel, lage PLT-spiegel, en roken de risicofactoren waren die geassocieerd werden met leverfibrose bij de rokers met NAFLD, terwijl multivariate analyse aantoonde dat leeftijd (OR = 1,029, ), hoge AST-spiegel (OR = 1,0121, ), en roken (OR = 1,294, ) de onafhankelijke risicofactoren waren die geassocieerd werden met leverfibrose bij de patiënten met NAFLD. Bovendien waren een hoge AST-spiegel (OR = 1,040, ), rookindex (OR = 1,220, ), en diabetes mellitus (OR = 1,054, ) de onafhankelijke risicofactoren voor leverfibrose bij de rokers met NAFLD. Conclusie. Deze studie toonde aan dat roken nauw geassocieerd was met leverfibrose bij de patiënten met NAFLD. Patiënten met NAFLD die roken moeten met voorrang worden gescreend en tijdig worden ingegrepen als zij risico lopen op leverfibrose.

1. Inleiding

Met de toename van de incidentie van obesitas en het bijbehorende metabool syndroom, is niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD) een belangrijke oorzaak van chronische leverziekte geworden . Epidemiologische studies hebben aangetoond dat 20% tot 30% van de personen in Westerse landen NAFLD ontwikkelen . Volgens de definitie van de American Association for the Study of Liver Diseases is NAFLD een ziekte die wordt gekenmerkt door leversteatose en lipidenopslag zonder overmatig drankgebruik in het verleden . Volgens de verandering in de pathologische graad, kan NAFLD worden onderverdeeld in drie stadia: eenvoudige vette lever (niet-alcoholische vette lever), niet-alcoholische steatohepatitis, en cirrose.

NAFLD is nauw verbonden met het metabool syndroom . Obesitas, type 2 diabetes mellitus, en dyslipidemie worden beschouwd als belangrijke risicofactoren voor NAFLD . NAFLD is niet alleen nauw gerelateerd aan metabole afwijkingen maar ook aan slecht leefgedrag . Alle drie bovengenoemde belangrijke risicofactoren voor NAFLD worden geassocieerd met ongezonde leefgewoonten. Daarom wordt NAFLD algemeen beschouwd als een ziekte die geassocieerd wordt met een ongezonde levensstijl. Vele studies hebben aangetoond dat veranderingen in ongezonde levensstijlen de transaminase niveaus kunnen verlagen en NAFLD kunnen verbeteren.

Roken is een veel voorkomend slecht levensgedrag in het dagelijks leven. Het kan het antioxidantensysteem beschadigen. Hoewel roken het risico op leverfibrose en levercirrose kan verhogen bij patiënten met chronische hepatitis B (CHB) infectie , hebben slechts een paar studies de relatie tussen roken en NAFLD onderzocht. Suzuki et al. meldden dat roken geassocieerd is met hoge niveaus van alanine aminotransferase (ALT) bij patiënten met NAFLD. Een andere studie meldde dat roken een onafhankelijke risicofactor is voor NAFLD . Hoewel deze auteurs hebben bevestigd dat roken is geassocieerd met het optreden van NAFLD, is er geen onderzoeksrapport over de vraag of roken leverfibrose bevordert bij patiënten met NAFLD.

Hence, we enrolled rokers en niet-rokers met NAFLD en analyseerde leverfibrose onder de rokers in deze studie. De risicofactoren voor leverfibrose werden onderzocht om medisch bewijs te leveren voor screening en vroege diagnose van leverfibrose bij rokers met NAFLD.

2. Methoden

2.1. Proefpersonen

Dit was een cross-sectionele studie die in totaal 225 patiënten met NAFLD omvatte. Onder hen waren 127 niet-rokers en 98 rokers. Alle patiënten werden gerekruteerd uit het First Affiliated Hospital van Xiamen University van mei 2015 tot april 2018. Patiënten werden geïncludeerd wanneer ze voldeden aan de volgende criteria: diagnose van NAFLD volgens het diagnostische criterium van een gecontroleerde verzwakkingsparameter (CAP) waarde van >238 dB/m volgens eerdere aanbevelingen en bevestiging met echografie . Omgekeerd werden patiënten uitgesloten wanneer zij voldeden aan de volgende criteria: (1) gebruik van geneesmiddelen die leversteatose kunnen induceren (bijv. corticosteroïden, oestrogeen, methotrexaat of amiodaron) binnen 6 maanden na inclusie in de studie, (2) bewijs van co-infectie met hepatitis C, hepatitis D, of humaan immunodeficiëntievirus, (3) auto-immuunleverziekte, en (4) zware alcoholconsumptie of alcoholmisbruik, gedefinieerd als alcoholconsumptie van >10 g/dag. De Institutional Review Board van het First Affiliated Hospital van Xiamen University keurde de studie goed. Elke ingeschreven patiënt gaf geïnformeerde toestemming.

2.2. FibroScan Test

Leverfibrose en -steatose werden gediagnosticeerd op basis van de leverstijfheid (LS) en CAP-waarden. Deze waarden werden beoordeeld door een professioneel opgeleide technicus met behulp van FibroScan (Echosens, Parijs, Frankrijk) volgens de instructies van de fabrikant. De LS-waarden werden uitgedrukt in kilopascal en de CAP-waarden in decibel per meter. De verhouding van de interkwartielafstand (IQR) van de LS-waarde tot de mediaan (IQR/M) werd berekend als een indicator van de variabiliteit. Alleen procedures met ten minste 10 geldige metingen, een succespercentage van ten minste 60% en een IQR/M-verhouding van <0,3 werden als betrouwbaar beschouwd en vervolgens voor de analyse gebruikt. De CAP-waarde werd alleen gemeten met gevalideerde meetinstrumenten volgens dezelfde criteria als voor de LS-waarde en op dezelfde signalen, waarbij ervoor werd gezorgd dat gelijktijdig en in hetzelfde volume leverparenchym als bij de LS-waarde een ultrasone leververzwakking werd verkregen. De mediaan van de individuele metingen werd beschouwd als de uiteindelijke CAP-waarde.

Bij de patiënten met NAFLD werd leversteatose gediagnosticeerd bij CAP-waarden van >238 dB/m, overeenkomstig eerdere aanbevelingen.

2.3. Verzameling van patiëntinformatie

Patiëntinformatie, waaronder demografische kenmerken, lichamelijk onderzoek, en laboratoriumtestresultaten, werd verzameld. De beoordeelde demografische kenmerken omvatten leeftijd, geslacht en rookgeschiedenis. De resultaten van het lichamelijk onderzoek, waaronder lengte en gewicht, werden geregistreerd. De bloeddruk werd ook gemeten na de FibroScan-test. Laboratoriumtestresultaten, waaronder de niveaus van bloedplaatjes (PLT), serum aspartaat aminotransferase (AST), en ALT, werden verzameld in overeenstemming met standaardprocedures. Deze laboratoriumtestresultaten werden verkregen met behulp van geautomatiseerde standaardtechnieken binnen 14 dagen na de FibroScan-test. Rookindex = dagelijkse tabaksinname duur van het roken.

Bloeddruk werd gemeten met een standaard kwik sfygmomanometer. Alle patiënten werd gevraagd ten minste 5 minuten te rusten voor de meting. Elke patiënt moest ten minste drie bloeddrukmetingen ondergaan, met een interval van telkens 1 minuut. De gemiddelde waarde van de drie metingen werd gebruikt voor de analyse.

2.4. Statistische analyse

Continue variabelen werden uitgedrukt in gemiddelden ± standaarddeviaties en categorische variabelen in percentages. De chi-kwadraat toets en de t-toets werden gebruikt om vast te stellen of verschillen tussen de twee groepen statistisch significant waren. Univariate en multivariate logistische regressieanalyses werden gebruikt om de risicofactoren te onderzoeken die geassocieerd werden met leverfibrose en gevorderde leverfibrose bij de patiënten met NAFLD. Het programma voor gegevensanalyse en kwaliteitscontrole voor SPSS voor Windows versie 13.0 werd toegepast voor de statistische analyse.

3. Resultaten

3.1. Demografische en Klinische Kenmerken van de Patiënten

Er werden in totaal 225 patiënten met NAFLD in deze studie opgenomen. Onder deze patiënten waren 98 rokers (rokersgroep) en 127 niet-rokers (niet-rokersgroep). Het percentage mannelijke patiënten in de rokersgroep was significant hoger dan dat in de niet-rokersgroep (). Het gewicht van de patiënten in de rokersgroep was hoger dan dat van de patiënten in de niet-rokersgroep (). Het percentage patiënten met diabetes mellitus was in de niet-rokersgroep significant lager dan in de rokersgroep (). De serumspiegels van ALT, AST, en PLT waren vergelijkbaar tussen de twee groepen, zoals blijkt uit tabel 1.

3.2. Vergelijking van leverfibrose tussen de twee groepen

De levercondities van fibrose werden vergeleken (Tabel 2). De LS-waarde van de rokende groep was significant hoger dan die van de niet-rokende groep (10,12 ± 10,38 kPa vs. 7,26 ± 6,42 kPa, ). Het aandeel van patiënten met lever significante fibrose en gevorderde fibrose in de rokende groep was significant hoger dan die in de niet-rokende groep ().

3.3. Risicofactoren geassocieerd met Fibrose bij de patiënten met NAFLD

De univariate en multivariate analyses werden uitgevoerd om de risicofactoren geassocieerd met fibrose bij de patiënten met NAFLD te onderzoeken. De resultaten worden getoond in Tabel 3. De univariate analyse toonde aan dat leeftijd, gewicht, hoge AST-spiegel, lage PLT-spiegel, en roken de risicofactoren waren die geassocieerd werden met leverfibrose bij de rokers met NAFLD. Daarentegen toonde de multivariate analyse aan dat leeftijd (OR = 1,029, ), hoge AST-spiegel (OR = 1,0121, ), en roken (OR = 1,294, ) de onafhankelijke risicofactoren waren die geassocieerd waren met leverfibrose bij de patiënten met NAFLD.

3.4. Klinische kenmerken van de patiënten met NAFLD met en zonder leverfibrose

Om de gerelateerde factoren voor leverfibrose bij de rokers met NAFLD verder te analyseren, hebben we de rokers onderverdeeld in de fibrose en niet-fibrose subgroepen. De klinische karakteristieken van deze twee subgroepen zijn weergegeven in Tabel 4. De gemiddelde leeftijd () en AST-spiegel () in de fibrose groep waren significant hoger dan die in de niet-fibrose groep, terwijl de PLT-spiegel lager was in de fibrose groep dan in de niet-fibrose groep (). Bovendien was het percentage patiënten met diabetes mellitus in de fibrosegroep significant hoger dan in de niet-fibrosegroep (); de rookindex was significant hoger in de fibrosegroep dan in de niet-fibrosegroep ().

3.5. Risicofactoren geassocieerd met Fibrose bij rokers met NAFLD

We analyseerden verder de factoren geassocieerd met leverfibrose bij de rokers met NAFLD, en de resultaten worden getoond in Tabel 5. De univariate analyse toonde aan dat leeftijd, hoge AST-spiegel, lage PLT-spiegel, rookindex, en diabetes mellitus de risicofactoren waren voor fibrose bij deze patiënten. Omgekeerd bleek uit de multivariate analyse dat een hoge AST-spiegel (OR = 1,040, ), rookindex (OR = 1,220, ), en diabetes mellitus (OR = 1,054, ) de onafhankelijke risicofactoren waren voor leverfibrose bij hen.

4. Discussie

In deze studie hebben we bevestigd dat roken nauw samenhangt met NAFLD. Bovendien hebben we verder bevestigd dat het nauw samenhangt met leverfibrose in NAFLD. De LS waarde van de rokers met NAFLD was significant hoger dan die van de niet-rokers met NAFLD. Oudere leeftijd, hoge AST-spiegel en roken bleken de onafhankelijke risicofactoren te zijn voor leverfibrose bij patiënten met NAFLD. Omgekeerd bleken een hoge AST-spiegel, een hoge rookindex en diabetes mellitus de onafhankelijke risicofactoren voor leverfibrose te zijn bij rokers met NAFLD. Deze resultaten impliceren dat roken niet alleen geassocieerd is met leverfibrose bij NAFLD, maar ook het risico op leverfibrose verhoogt naarmate de rookindex toeneemt.

De pathogenese van NAFLD wordt niet volledig begrepen. Een algemeen aanvaarde conclusie is dat NAFLD een genetisch-omgevings-metabolisme-gerelateerde ziekte is . De consumptie van voedsel met veel calorieën en fructose, geraffineerde koolhydraten, en met suiker gezoete dranken is in verband gebracht met NAFLD . Onlangs zijn verschillende genetische modifiers van NAFLD geïdentificeerd . Onder hen werd de best gekarakteriseerde genetische associatie gevonden met PNPLA3, die aanvankelijk werd geïdentificeerd uit genoomwijde associatiestudies en werd bevestigd in meerdere cohorten. Leverbiopsie is de gouden standaard voor de diagnose van NAFLD . Het kan echter niet routinematig worden gebruikt vanwege de invasiviteit ervan. Niet-invasieve technieken, zoals het gebruik van FibroScan en echografie, beginnen te worden gebruikt voor de diagnose van NAFLD . Hun nauwkeurigheid is bevestigd in vele studies .

De toxische en schadelijke stoffen die door roken worden geproduceerd kunnen het antioxidantensysteem beschadigen, met inbegrip van cytochroom P450 en ontstekingsbevorderende cytokines . Hoewel de effecten van roken op CHB-infectie en cirrose zijn gerapporteerd, is er beperkte informatie over het verband tussen roken en NAFLD. Hamabe et al. meldden dat roken een onafhankelijke risicofactor is voor NAFLD. Suzuki et al. meldden dat het geassocieerd is met hoge niveaus van ALT bij patiënten met NAFLD. Hieruit bleek dat roken een onafhankelijke risicofactor is voor leverfibrose bij NAFLD. Patiënten met NAFLD moeten tijdig worden voorgelicht over stoppen met roken, en een leverfibrose test is ook noodzakelijk. Wij vonden echter een verband tussen de rookindex en leverfibrose bij NAFLD patiënten. Echter, in deze populatie vertoonden de rookindex en de leverfibrose graad geen dosis-respons in onze studie. Wij vonden verder dat diabetes mellitus en de rookindex de onafhankelijke risicofactoren waren voor fibrose bij de rokers met NAFLD. De relatie tussen roken en diabetes mellitus is goed vastgesteld. Als bij rokers met NAFLD diabetes mellitus wordt vastgesteld, kan de kans op de ontwikkeling van leverfibrose toenemen. In onze studie vonden wij dat diabetes mellitus een onafhankelijke factor is voor leverfibrose bij NAFLD patiënten met roken. Hoewel we niet hebben gevonden dat diabetes mellitus een onafhankelijke factor is voor leverfibrose bij alle NAFLD patiënten, kan dit te wijten zijn aan het relatief kleine aantal patiënten in onze studie, met slechts 12 patiënten bij wie diabetes mellitus werd vastgesteld bij NAFLD zonder roken. Bovendien, aangezien roken ook een onafhankelijke risicofactor is voor DM, kan dit de associatie van DM en leverfibrose onder alle NAFLD patiënten verminderen.

Deze studie heeft enkele beperkingen. Ten eerste, de steekproefgrootte van de studie is relatief klein. Ten tweede werden de studiegegevens verzameld in één enkel centrum. Gezien de cross-sectionele aard van deze studie, moeten prospectieve studies worden uitgevoerd om de conclusies te bevestigen. Multicenter klinische studies zijn ook gerechtvaardigd om onze resultaten te bevestigen voor screening en vroege diagnose van leverfibrose bij patiënten met NAFLD.

In conclusie, roken is nauw gerelateerd aan leverfibrose in NAFLD. Oudere leeftijd, een hoge AST-spiegel en roken zijn de onafhankelijke risicofactoren voor leverfibrose bij NAFLD. Omgekeerd zijn een hoge AST-spiegel, rookindex en diabetes mellitus de onafhankelijke risicofactoren voor leverfibrose bij rokers met NAFLD. Patiënten met NAFLD moeten met voorrang worden gescreend en tijdig worden ingegrepen als blijkt dat zij risicofactoren hebben voor leverfibrose.

Beschikbaarheid van gegevens

De gegevens die zijn gebruikt om de bevindingen van deze studie te ondersteunen, zijn op verzoek beschikbaar bij de corresponderende auteur.

Conflicts of Interest

De auteurs verklaren dat zij geen belangenconflicten hebben.

Authors’ Contributions

Hongjie Ou en Yaojie Fu hebben gelijkelijk bijgedragen aan dit werk.

Acknowledgments

De auteurs willen de verpleegkundigen bedanken voor hun behulpzame hulp bij de studie.