15 Katten uit de kunstgeschiedenis waar iedere kattenliefhebber van zou houden

Vandaag is het zover – voor sommigen belangrijker dan Valentijnsdag, belangrijker dan Tweede Kerstdag, en zelfs belangrijker dan Internationale Pizzadag. Vandaag is het… INTERNATIONALE KATTENDAG! Ter gelegenheid van deze zeer speciale gelegenheid hebben we katten in kunst voor iedereen!

Als de trotse eigenaar van Pimpa de Kat, de meest luie kat ter wereld, doe ik wat ik moet doen om deze gelegenheid te vieren. Ik heb vijftien van de meest purrific katten uit de kunstgeschiedenis verzameld die elke kattenliefhebber aan zijn muur zou willen hangen. In sommige van deze werken spelen de katten de hoofdrol, terwijl ze in andere werken gewoon aanwezig zijn, ook al weten we allemaal dat katten in werkelijkheid altijd de hoofdrol spelen omdat ze de wereld regeren.

Enjoy!

Louis Wain – The Bachelor’s Party

Louis Wain en zijn katten verdienen een heel eigen artikel – op een dag zal het hier worden gepubliceerd, dat beloof ik! Wain was een van de populairste Engelse illustratoren. Hij werd geboren in 1860 en werd beroemd door zijn antropomorfe portretten van katten. Zoals de Engelse schrijver H.G. Wells opmerkte, “hij vond een kattenstijl uit, een kattenmaatschappij, een hele kattenwereld.” Het punt is dat Wain geestesziek was en waarschijnlijk schizofrenie had, wat zijn obsessie met katten veroorzaakt zou kunnen hebben (lees meer: 4 Kunstenaars die leden aan een mentale ziekte en hoe het hun kunst beïnvloedde). Hij werd bekend als een vooraanstaand kenner van alles wat met katten te maken heeft en werd gekozen tot voorzitter van de National Cat Club. Ook jureerde hij kattenwedstrijden en was hij betrokken bij verschillende goede doelen voor dieren. Hij werkte bijna dertig jaar en produceerde soms wel honderden tekeningen per jaar – die katten- en kunstliefhebbers tot op de dag van vandaag amuseren.

Franz Marc – De Witte Kat

Franz Marc is bekend om zijn afbeeldingen van felgekleurde dieren – paarden, honden en natuurlijk katten. In 1911-12 toonde Marc zijn werken in München. Zijn schilderijen van katten illustreren de dieren in hun natuurlijke staat van slapen of verzorgen. Enkele van zijn beroemde kattenschilderijen tonen katten op een geel kussen, twee katten blauw en geel, katten in een mand, en katten op een rood kleed. Voor hem waren dieren het ideale symbool van zuiverheid, waarheid en schoonheid. Ook geloofde hij in de symboliek van kleuren – blauw stond voor spiritualiteit en mannelijkheid, geel voor vrouwelijk geluk, en rood voor geweld.

Hiroshige II – Een witte kat die met een touwtje speelt

Dit is een nogal ongebruikelijke waaierprent ontworpen door Hiroshige II, die vaak de stijl en ontwerpen van zijn immens succesvolle mentor (die natuurlijk ook Hiroshige heette) op de voet volgde. Deze prent weerspiegelt Hiroshige II’s eigen unieke aanpak. Het toont de kunstenaar’s nauwkeurige observatie van een huiskat, afgebeeld op een gedurfde en minimale manier. Deze schattige en mollige, witte bobtail kat bijt in een blauw touwtje. Met zijn achterpoten tegen de grond, lijkt hij klaar om toe te slaan. Als u een katteneigenaar bent, kent u het gezicht van deze kat heel goed!

Suzan Valadon – Raminou

Suzanne Valadon was een Franse schilderes en schildersmodel. In 1894 werd zij als eerste vrouwelijke schilderes toegelaten tot de Société Nationale des Beaux-Arts. Valadon schilderde stillevens, portretten, bloemen en landschappen die bekend staan om hun sterke compositie en levendige kleuren. Zij was echter het meest bekend om haar openhartige vrouwelijke naakten die vrouwenlichamen afbeelden vanuit het perspectief van een vrouw. Ze was ook een kattenliefhebber en schilderde vaak haar katten, vooral haar favoriet, de dikke Raminou.

Marc Chagall – La Poeté

Gekend als een pionier van het modernisme en een belangrijke Joodse kunstenaar, beleefde Marc Chagall de “gouden eeuw” van het modernisme in Parijs, waar hij de kunstvormen van het kubisme, symbolisme, fauvisme en surrealisme samenvoegde. Gedurende zijn lange leven gebruikte hij in de meeste van zijn werken typische motieven en onderwerpen: dorpstaferelen, het boerenleven, en intieme beelden van de kleine wereld van het Joodse dorp, alles gepresenteerd op een dromerige, onwerkelijke manier. Katten hielpen vaak het fantastische karakter van zijn schilderijen te benadrukken en speelden een belangrijke rol in veel van zijn schilderijen. Ze zijn meestal de begeleiders van de figuren die hij schilderde – dichters, muzikanten, of vrouwen zoals we zien in het schilderij hierboven.

Pablo Picasso – Kat vangt een vogel

Picasso’s Kat die een vogel vangt werd in 1939 – het jaar van het uitbreken van de oorlog – in een paar versies gemaakt. Zoals Picasso zelf opmerkte: “Het onderwerp obsedeerde me, ik weet niet waarom”. De vogel worstelt wanhopig om zich te bevrijden uit de greep van zijn kwelgeest. De neutraliteit van de achtergrond doet niets af aan de gruwelijkheid van het tafereel. Het is een beeld van het alledaagse leven, opgeblazen tot apocalyptische proporties. De kat stelt het doden van de vogel zo lang mogelijk uit – hoe langer hij het doet, hoe langer hij in absolute macht is.

Min-Zhen – De Zwarte Kat

Picasso’s kat was wreed – tijd voor een lachende kat! Min Zhen was een Chinese schilder en zegelsnijder, geboren in Nanchang, Jiangxi, die het grootste deel van zijn leven doorbracht in de Chinese stad Hubei. Hij stond bekend om het schilderen van menselijke figuren en af en toe het vingerschilderen. Hij werd op jonge leeftijd wees en wordt soms geassocieerd met de Acht Zonderlingen van Yangzhou, de naam voor een groep van acht Chinese schilders die in de 18de eeuw actief waren en die in de Qing-dynastie bekend stonden om hun afwijzing van orthodoxe ideeën over schilderkunst ten gunste van een stijl die zij expressief en individualistisch vonden.

Het was moeilijk om enige informatie te vinden over deze prachtige dikke kat, maar misschien is meer commentaar hier niet nodig. Hij heeft zojuist al het kattenvoer van de wereld opgegeten en is nu gelukkig.

Henriëtte Ronner-Knip – De spelende kat

Henriëtte Ronner – Knip werd geboren in Amsterdam in een schildersfamilie. Zij is bekend geworden door haar schilderijen van huisdieren, voornamelijk katten. Het schilderen van huisdieren was populair bij de gegoede burgerij in het Victoriaanse tijdperk en haar vele schilderijen van katten die kattenkwaad uithaalden in huiselijke taferelen bleken favoriet te zijn. Haar schilderijen, meestal sentimentele portretten, hebben zelden een metaforische betekenis en zijn alleen gericht op de katten zelf. Zij bestudeerde haar onderwerpen gretig en met oprechtheid. Ze ging zelfs zo ver dat ze een speciaal voor haar gebouwde studio met glazen wanden bouwde waarin haar katten vrij konden rondscharrelen, slapen en in de problemen konden komen waarin alleen katten zichzelf kunnen brengen.

Bart van der Leck – De Kat

Bart van der Leck is vooral bekend als de medeoprichter van het tijdschrift De Stijl. In 1916 koos hij, net als Piet Mondriaan, voor radicale abstractie in zijn werk en voor het gebruik van de primaire kleuren rood, geel en blauw. Die keuze werd voorafgegaan door een zoektocht naar een nieuwe beeldtaal. Tijdens een bezoek aan Parijs maakte de klassieke Egyptische kunst in het Louvre indruk op hem. Hierdoor geïnspireerd ontwikkelde hij een stijl met sterk vereenvoudigde vormen en sobere kleuren. Zo beeldde Van der Leck in De kat het dier zowel van opzij als in profiel af, en gebruikte hij alleen zwart, wit, rood en oranje.

Pierre-Auguste Renoir – Julie Manet ook bekend als Kind met kat

Berthe Morisot en haar echtgenoot Eugène Manet, broer van de schilder, kenden Renoir al vele jaren. De bewondering van de Manets voor het talent van de schilder overtuigde hen ervan om in 1887 een portret van hun dochter Julie te laten maken. De kat is hier slechts de toevoeging, maar zo’n lieve! Niet te vergeten dat ze er veel gelukkiger uitziet dan Julie. Misschien hield ze niet van Renoirs schilderijen, net als sommige Amerikaanse kunstliefhebbers meer dan honderd jaar later.

Marguerite Gérard – The Cat’s Lunch

Zo kijkt mijn kat als ik hem eten geef.

Marguerite Gérard was beroemd om het maken van olieverfschilderijen en etsen onder haar zwager, de grote Jean-Honoré Fragonard. Misschien overtuigde hij haar om katten toe te voegen aan haar composities, want ook hij was daar beroemd om. Als genrekunstenaar legde Gérard zich toe op het uitbeelden van scènes uit het intieme huiselijke leven. Maar in tegenstelling tot andere vrouwelijke schilders die graag naar de klassieke oudheid verwezen, gebruikte Marguerite Gérard vaak kostuums en decors van een paar eeuwen eerder. Veel van haar schilderijen illustreren de ervaringen van het moederschap en de kindertijd binnen het huishouden, en verschillende benadrukken het belang van muziek en vrouwelijk gezelschap. Het gezelschap van katten is even belangrijk, zoals we in dit schilderij kunnen zien.

Pierre Bonnard – De witte kat

Hier gebruikte Bonnard vervorming om een humoristisch beeld te creëren van deze kat die zijn rug kromt. De schilder heeft lang nagedacht over de vorm en de stand van de poten, zoals te zien is in de voorbereidende tekeningen. De Japanse inspiratie is terug te vinden in de gedurfde, asymmetrische compositie en in de keuze van het onderwerp – een onderwerp dat erg populair was in de prenten waar Bonnard zo dol op was. Met name Hokusai en Kuniyoshi, van wie u in dit artikel ook het werk kunt zien, hadden katten geschilderd. Bonnard heeft in zijn hele oeuvre ontelbare schilderijen gemaakt waarop katten voorkomen, soms als eenvoudig detail, in meer of mindere mate zichtbaar, soms, zoals De witte kat, als centraal onderwerp.

Utagawa Kuniyoshi – Katten voorgesteld als de Drieënvijftig Staties van de Tōkaidō

Vijfenveertig katten komen voor op deze drieluik-prent van de Japanse illustrator Utagawa Kuniyoshi. Een van hen kruipt uit een mand, een paar vangen ratten, anderen eten vis. Kuniyoshi hield van katten. Toen hij leraar werd, merkten zijn studenten op dat zijn atelier overspoeld werd door katten. Zijn voorliefde voor katachtigen kroop in zijn werk en ze komen voor in veel van zijn mooiste prenten. Soms komen ze voor als personages uit bekende verhalen, andere keren zijn het prachtige expressieve studies. Vaak beeldde Kuniyoshi katten af in een volledig antropomorfe vorm, zoals de latere Louis Wain.

Katten voorgesteld als de Drieenvijftig Staties van de Tōkaidō is een leuke spoof op Hiroshige’s De Drieenvijftig Staties van de Tōkaidō, die de best verkochte collectie in de geschiedenis van ukiyo-e was. De Tōkaidō – of ‘Oostelijke Zeeroute’ – had drieënvijftig verschillende poststations langs de route en deze voorzagen in stallen, voedsel en onderdak voor de reizigers. Kuniyoshi besloot deze stations te tonen door middel van kattenpraatjes. Het eenenveertigste station van de Tōkaidō heet bijvoorbeeld Miya. Deze naam klinkt een beetje als het Japanse woord oya (親) dat ‘ouder’ betekent. Daarom wordt het station afgebeeld als twee katjes met hun moeder.

Théophile Steinlen – The Chat Noir

Le Chat Noir was een negentiende-eeuws uitgaansgelegenheid in de boheemse wijk Montmartre in Parijs. Het werd op 18 november 1881 op 84 Boulevard de Rochechouart geopend door impresario Rodolphe Salis en sloot in 1897, niet lang na de dood van Salis. Het wordt beschouwd als het eerste moderne cabaret: een nachtclub waar de klanten aan tafels zaten en alcoholische dranken dronken terwijl ze werden vermaakt door een variétéshow op het podium.

Deze iconische Théophile Steinlen affiche adverteert voor een nachtclub die in zijn hoogtijdagen deels kunstenaarssalon, en deels luidruchtige muziekhal was. Van 1882 tot 1895 gaf het cabaret een gelijknamig weekblad uit met literaire geschriften, nieuws uit het cabaret en Montmartre, poëzie en politieke satire. Vandaag de dag zijn reproducties van deze kat overal in Parijs te koop.

Jeff Koons – Cat on a Clothesline

Of je Jeff Koons nu mooi vindt of niet, je kunt niet onverschillig voor zijn kunst langslopen. Je zou het op deze foto niet zien maar zijn Cat on a Clothesline is gigantisch, het meet 312,4 x 279,4 x 127 cm. Voor Koons is dit kunstwerk “als een hedendaagse kruisiging. Maar het is ook dit schattige katje, dat gewoon in een sok zit. Je kunt het ook zien als een baarmoederachtige situatie, dat gevoel van bescherming”. Je moet voor jezelf uitmaken wat het voor jou is.

16* Pimpa

De laatste maar zeker niet de minste… hier is Pimpa, de grote supporter van DailyArt. Ik wou dat een van de grote Hollandse Meesters uit de Gouden Eeuw zijn portret had kunnen maken! Of op zijn minst Jeroen Bosch, hij zou het ook OK doen, bijvoorbeeld in zijn Laatste Oordeel drieluik dat we onlangs in de DailyArt app (iOS/Android) hebben opgenomen. Hoe dan ook, na al deze fantastische voorbeelden van katten in de kunstgeschiedenis, moest ik je gewoon mijn kat laten zien.

Als je nog niet genoeg hebt gehad van katten en hun kunstenaars, SORRY kunstenaars en hun katten, mis dan niet ons artikel met foto’s van hen: Meet Famous Artists And Their Cats (Cuteness Overload) 🙂

Happy International Cat Day!

Kunt u niet genoeg krijgen van katten? We zijn niet aan het kitten, duik er in: